IJzertekort? Dit zijn de symptomen

Wereldwijd hebben zo’n 1,2 miljoen mensen een ijzertekort. Een tekort aan ijzer in je lichaam kan een grote invloed hebben op je dagelijks functioneren. Dus wat zijn de symptomen van een ijzertekort?

Functie ijzer

Ons lichaam heeft ijzer nodig voor het maken van hemoglobine. Hemoglobine is een onderdeel van onze rode bloedcellen en zij zorgen ervoor dat zuurstof van de longen naar alle cellen in het lichaam vervoerd wordt. Daarnaast speelt ijzer in ons lichaam een rol in het versterken van je immuunsysteem en draagt het bij aan een normale energiestofwisseling.

Er bestaan twee verschillende soorten ijzer, heemijzer en non-heemijzer. Heemijzer komt alleen voor in dierlijke producten. Non-heemijzer komt voor in dierlijke en plantaardige producten. Het grootste deel van het ijzer (ongeveer 90%) dat we binnenkrijgen is non-heemijzer.

Symptomen ijzertekort

Mensen die een ijzertekort hebben, kunnen dit herkennen aan de volgende symptomen:

• Vermoeidheid;
• Hartkloppingen;
• Duizeligheid;
• Kortademigheid;
• Bleke huid;
• Futloosheid;
• Zweten;
• Hoofdpijn;
• Rusteloze benen;
• Snel buiten adem;
• Duizeligheid;
• Hoofdpijn;
• Oorsuizen;
• Koude handen en voeten;
• Hevige bloedingen bij de menstruatie;
• Broze nagels;
• Haaruitval.

Herken jij deze symptomen en heb je het vermoeden dat je een ijzertekort te hebt? Ga dan even naar je huisarts. Deze kan vrij eenvoudig door middel van een bloedafname kijken of er sprake is vaan een tekort aan ijzer.

Oorzaken ijzertekort

Ondanks dat we geen exacte cijfers hebben wij ook in Nederland te maken met een ijzertekort. Oorzaken die een tekort aan ijzer kunnen veroorzaken zijn:

Bloedverlies
Bloedverlies door menstruatie kan leiden tot een tekort aan ijzer. Dat is dan ook de reden waarom vrouwen een hogere ijzerbehoefte hebben dan mannen. Maar bloedverlies kan ook veroorzaakt worden door: aambeien, een zweer in de maag of twaalfvingerige darm, een tumor in de maag of darm en letsel in de slokdarm.

Weinig ijzerhoudende voeding
Wanneer je gevarieerd en gezond eet, dan is de kans op een ijzertekort klein. Echter, we weten wel dat heemijzer door ons lichaam beter wordt opgenomen dan non-heemijzer. Het grootste deel van het ijzer (ongeveer 90%) dat we binnenkrijgen is non-heemijzer. Heemijzer zit vooral in dierlijke producten en non-heemijzer zit onder andere in brood en volkorenproducten, peulvruchten, noten en in verschillende groene groenten zoals: spinazie, postelein, paksoi en snijbiet. Ei en vleesvervangers bevatten alleen non-heemijzer. Vegetariërs en veganisten lopen daarbij een hoger risico op een ijzertekort.

Te weinig opname van ijzer
Bepaalde aandoeningen kunnen ervoor zorgen dat ons lichaam niet voldoende ijzer uit de voeding op kan nemen. Denk hierbij aan coeliakie en de ziekte van Crohn.

Verhoogd verbruik van ijzer
In sommige fases van ons leven heeft ons lichaam een verhoogde behoefte aan ijzer. Denk hierbij aan kinderen in de groeifase, vrouwen die zwanger zijn en vrouwen die borstvoeding geven. Ook topsporters kunnen een verhoogd gebruik van ijzer hebben.

Wat kun je zelf doen?

Zoals gezegd is een gezond en gevarieerd eetpatroon vaak voldoende om je lichaam te voorzien van ijzer. Ben je een vegetariër of veganist, dan is het verstandig om hier uitgebreider bij stil te staan. Naast vlees, vis en gevogelte zijn de volgende voedingsmiddelen rijk aan ijzer:

• Broccoli;
• Courgette;
• Bloemkool;
• Boerenkool;
• Pompoen;
• Tomaat;
• Fruit (vooral citrusvruchten);
• Peulvruchten;
• Volkoren producten;
• Tahoe;
• Spinazie.

Daarnaast is het bekend dat ons lichaam beter ijzer opneemt in combinatie met voeding die rijk is aan vitamine C en minder goed in combinatie met thee en koffie.

Te veel ijzer

Door inname van ijzersupplementen kan het ook mogelijk zijn dan je te veel ijzer binnenkrijgt. Dit kan leiden tot klachten zoals chronische vermoeidheid of orgaanbeschadiging. Daarom is het belangrijk om niet zomaar te starten met het slikken van supplementen, maar eerst te overleggen met je huisarts.

Bronnen: NVTG, Radboud Universitair Medisch Centrum en Gezondenwetenschap