Multiple Sclerose is de meest voorkomende chronische neurologische aandoening van het centraal zenuwstelsel bij jongeren in Europa. In Nederland hebben ongeveer 17.000 mensen MS. Maar welke klachten kunnen wijzen op beginnende Multiple Sclerose?
Wat is Multiple sclerose?
MS is een auto-immuunziekte die het centraal zenuwstelsel aantast. Rondom onze zenuwen in het centraal zenuwstelsel vormt myeline een isolatielaag. Deze laag zorgt ervoor dat zenuwen prikkels snel en efficiënt doorgeven.
Bij MS heeft het immuunsysteem een te sterke reactie op myeline, waardoor het wordt afgebroken. De bescherm- en isolatielaag rondom de zenuwen in de hersenen, ruggenmerg en oogzenuwen (ons centrale zenuwstelsel) raakt dus beschadigd. Hierdoor kunnen de zenuwen de prikkels niet goed meer worden doorgeven waardoor er problemen ontstaan met lopen, voelen en zien. Het is dus geen spierziekte zoals vaak wordt gedacht.
Welke klachten kunnen op Multiple sclerose wijzen?
De klachten en symptomen verschillen per persoon. Het hangt er maar net vanaf in welke zenuwbaan de myelinelaag beschadigd is. De meest voorkomende klachten zijn:
Oogklachten
Denk hierbij aan wazig zien, minder goed kleuren kunnen zien, minder goed diepte zien, dubbelzien en/of het zien van een donkere vlek. Maar ook onwillekeurige bewegingen van het oog kan voorkomen. Deze zijn een gevolg van een ontsteking van de oogzenuw (optische neuritis) en zijn vaak een eerste teken van MS.
Pijn
Bijvoorbeeld aangezichtspijn of pijn aan de ogen, is een veelvoorkomende klacht bij Multiple Sclerose. Deze klacht ontstaat vaak in een vroeg stadium. De pijn kan ’s nachts of bij warmte erger worden en in de meeste gevallen helpen gewone pijnstillers niet. Maar ook een branderig gevoel in armen of benen of pijn laag in de rug is een bekende klacht.
Gevoelsstoornissen
Tintelingen, een doof gevoel, verminderde gevoeligheid of juist een koud gevoel in je ledematen kunnen ook wijzen op MS. Soms doet een lichte aanraking al pijn. Een andere benaming hiervoor zijn sensibiliteitsstoornissen.
Vermoeidheid
Dit is waarschijnlijk één van de meest voorkomende symptomen. Het ineens heel erg moe zijn. In de beginfase is dat meestal in de namiddag en ontstaat vooral als het warm is.
Zwakke of stijve spieren
Last van zwakke of juist stijve spieren in een arm en/of been. Veel mensen merken het eerst aan één been, en pas later aan je andere. Maar ook een moe gevoel in je heup en zware voeten of benen kan een kenmerk zijn. Dat kan zich bijvoorbeeld uiten door moeite om een voet op te heffen, een slepend been.
Spraakproblemen
Onduidelijker praten en het steeds moeilijker vinden om woorden te vinden zijn ook kenmerken. Daarnaast kan iemand een zwakkere stem krijgen als gevolg van ademhalingsproblemen. Lange pauzes tussen woorden komen ook voor.
Duizeligheid
Evenwichts– en coördinatiestoornissen kunnen ook wijzen op MS. Een ontsteking in de kleine hersenen kan dan zorgen voor schokkerige, slecht gestuurde bewegingen. Zo kun je last hebben van trillende handen. Dit merk je bijvoorbeeld bij het schrijven of het dichtknopen van je blouse.
Blaasproblemen
Ongewenst urineverlies bijvoorbeeld bij lachen of hoesten. Maar ook vaak aandrang hebben om te plassen. Bij het plassen plas je dan vervolgens maar een paar druppels.
Geheugenproblemen
Concentreren wordt lastiger, waardoor het steeds moeilijker wordt om informatie te onthouden. Hierdoor krijg je problemen met je kortetermijngeheugen.
Seksuele problemen
Minder zin hebben in seks door dat je vermoeid bent, erectieproblemen, spierzwakte of door somberheid en angst kunnen een kenmerk zijn.
Verminderde reuk en/of smaak
Het eten smaakt je niet meer zo goed als voorheen. Ook de manier waarop voedsel ruikt, kun je ineens anders ervaren.
Kenmerkend is dat de klachten in het begin in aanvallen komen. Na verloop van jaren heeft het lichaam bij de meeste mensen met Multiple Sclerose steeds meer moeite om de beschadigde myelinelaag te herstellen. Vanaf dat moment nemen de klachten langzaam aan toe. Helaas is herstel niet mogelijk. Dit noemen we de progressieve fase. In ongeveer 10% van de gevallen begint MS met deze progressieve fase.
Diagnose van Multiple sclerose
Wanneer je één of meer van deze klachten hebt en ze komen regelmatig terug, dan is het verstandig om naar je huisarts te gaan.
De diagnose van Multiple sclerose kan lastig zijn, omdat de symptomen wisselen en omdat de symptomen lijken op die van andere ziektes. Daarnaast bestaat er ook geen eenvoudige test die zekerheid geeft.
Om de diagnose te stellen worden meerdere onderzoeken gedaan:
- Neurologisch onderzoek
De arts zal de hierbij meerdere keren je reflexen, kracht, gevoel, evenwicht, coördinatie enzovoorts controleren. - Ruggenmergvochtonderzoek
Met een lange naald in de ruimte onder het ruggenmerg wordt een kleine hoeveelheid van het hersen- en ruggenmergvocht afgenomen voor verder onderzoek - MRI-scan
Deze scan laat de door MS eventueel veroorzaakte ontstekingen en littekenweefsel zien. - Bloedonderzoek
Ook wordt je bloed uitgebreid onderzocht. Dit wordt gedaan om vooral andere oorzaken uit te sluiten. MS kan tot op heden niet in het bloed aangetoond worden.
Bronnen: Nationaal MS fonds en Hersenstichting
Delen: gepubliceerd door C. van Etten.
Is de ziekte ook op een hersenscan te zien? Bijvoorbeeld witte puntjes?