Het aantal Nederlanders die burn-outklachten hebben stijgt. Het is een probleem dat alsmaar groter lijkt te worden. Helaas zijn de eerste symptomen van een burn-out vaak niet duidelijk, waardoor mensen er te lang mee doorlopen en dat kan langdurige gevolgen hebben. Dus wat zijn de eerste signalen van een beginnende burn-out?
Wat is een burn-out?
Een burn-out is een toestand waarin je overspannen bent naar aanleiding van een langdurige emotionele overbelasting. Burn-out is dan ook vanuit het Engels letterlijk te vertalen in opgebrand zijn. Er zijn drie samenhangende kenmerken van een burn-out, te weten: emotionele uitputting, depersonalisatie en gevoelens van afnemende competentie.
Emotionele uitputting
Je hebt een gevoel van extreme vermoeidheid, je hebt totaal geen energie en motivatie. Je hebt het gevoel dat je batterij helemaal leeg is en zelfs het kleinste taakje voelt als een enorme opgave.
Depersonalisatie
Hieronder valt dat je ten opzichte van anderen je gaat afzonderen. Je houding wordt afstandelijk en kil zowel tegenover je collega’s als je werk.
Gevoelens van afnemende competentie
Je hebt het gevoel dat je minder goed werk levert ten opzichte van je prestaties in het verleden. Ook heb je de neiging om jezelf en je werk negatief te beoordelen.
Burn-out of overspannen
De symptomen van een burn-out en die van overspannenheid lijken heel erg op elkaar. Het verschil zit in de duur. De regel die gehanteerd wordt, is dat als je al langer dan 6 maanden overspannen bent én je voelt je vooral uitgeput, moedeloos en je voelt dat dit je beperkt in je leven, dan heb je het over een burn-out. Je kunt dus zeggen dat overspannenheid een voorstadium is van een burn-out.
Juist daarom is het zo belangrijk om de eerste symptomen van een burn-out te herkennen. Door de klachten al te herkennen als ze in een vroeg stadium zijn, is het te voorkomen dat overspanning langdurig wordt en overgaat in een burn-out.
Burn-out? Let op deze symptomen
Bij iedereen zijn de symptomen en klachten weer anders. Ook weten we dat de klachten heel geleidelijk merkbaar zijn en langzaam toenemen. Ondanks dat blijkt het dat er een aantal symptomen zijn die vaak als eerste voorkomen bij een burn-out.
Eerste symptomen burn-out
Geestelijke symptomen
- Steeds vaker heel erg moe, zowel lichamelijk als geestelijk;
- ’s Nachts ben je veel wakker en ben je aan het piekeren;
- Je vergeet steeds vaker dingen en het is lastiger om je te concentreren;
- Snel boos en/of geïrriteerd;
- Je begint steeds vaker taken uit te stellen;
- Je begint sneller te huilen om zaken.
Lichamelijke symptomen
- Hoofdpijn;
- Buikpijn;
- Duizeligheid;
- Hartkloppingen;
- Pijn op de borst.
Burn-out vaker bij vrouwen
Uit de cijfers komt duidelijk naar voren dat een burn-out vaker voorkomt bij vrouwen dan bij mannen. Volgens Jaap van Muijnen, onderzoeker aan Nijenrode Business universiteit komt dit doordat vrouwen vaak meerdere ballen in de lucht houden. Het blijkt ook dat spanning en stress een andere psychische en lichamelijke impact heeft op vrouwen. De oorzaak hiervan ligt in de hormoonhuishouding. Bij een fysieke stressreactie wordt er adrenaline en cortisol geproduceerd en doordat vrouwen een hoger oestrogeengehalte hebben nemen deze stresshormonen minder snel af. Hierdoor blijft een stressreactie langer aanhouden
Wanneer naar je huisarts?
Natuurlijk is het niet zo dat deze eerste symptomen direct betekenen dat je een burn-out hebt. Ze kunnen ook wijzen op overspannenheid. Echter, ook dan is het verstandig om professionele hulp in te schakelen. Door in een vroeg stadium de symptomen te herkennen en aan te pakken kun je voorkomen dat je een burn-out krijgt. Door op tijd rust te nemen, stress te verlagen en goed voor jezelf te zorgen, kun je erger voorkomen worden. Veel mensen denken dat de klachten vanzelf over zullen gaan, helaas is dat meestal niet het geval. Bepaal samen met je huisarts wat voor jou de beste behandeling is om erger te voorkomen.
Bronnen: Gezondheid en Wetenschap, Medisch Contact en NPO Kennis
Delen: gepubliceerd door C. van Etten.