Van alle vrouwen die voor de eerste keer zwanger zijn, krijgt tussen de 10 en 15 procent een hoge bloeddruk. Wanneer er niet wordt ingegrepen, dan kan dit leiden tot ernstige zwangerschapscomplicaties. Wat is de oorzaak van zwangerschapshypertensie, en kun je iets doen om het risico te verminderen?
Wat is zwangerschapshypertensie?
We spreken van zwangerschapshypertensie bij bloeddrukwaarden gelijk aan of hoger dan 140 mmHg systolisch en/of 90 mmHg diastolisch.
- Milde hypertensie: 140-149/90-99 mmHg
- Matig ernstige hypertensie: 150-159/100-109 mmHg
- Ernstige hypertensie: 160/110 mmHg.
We maken onderscheid tussen hypertensie die al voor de zwangerschap bestond, hypertensie die ontstaat in de eerste weken van de zwangerschap, en zwangerschapshypertensie die ontstaat na de 20ste zwangerschapsweek bij een vrouw die voor de zwangerschap een normale bloeddruk had.
Symptomen zwangerschapshypertensie
In de meeste gevallen merk je zelf weinig of helemaal niets van een hoge bloeddruk. Daarom is het belangrijk dat je bloeddruk in het begin en tijdens de hele duur van je zwangerschap regelmatig wordt gemeten. Deze metingen vinden plaats tijdens je controles.
De meest voorkomende klachten bij zwangerschapshypertensie zijn:
- Hoofdpijn
- Misselijk zijn
- Overgeven
- Sterretjes zien
- Wazig zien
- Pijn of een zwaar drukkend gevoel rechtsboven in je buik
- Het gevoel dat er een strakke band om je bovenbuik zit
- Tintelingen in de vingers
- Minder plassen
- Opgezwollen handen, voeten of gezicht door vocht vasthouden.
Wanneer bovenstaande klachten optreden, dan moet je zo snel mogelijk een arts raadplegen. Ze kunnen namelijk een eerste teken zijn van een ernstige complicatie, zoals pre-eclampsie.
Oorzaken zwangerschapshypertensie
We weten dat zwangerschapshypertensie vaak voorkomt bij een eerste zwangerschap. Echter, de oorzaak ervan is nog niet bekend. Waarschijnlijk spelen de aanleg en de ontwikkeling van de placenta in de eerste helft van de zwangerschap een rol. Dat zou een verklaring kunnen zijn waarom de bloeddruk bij zwangerschapshypertensie na de bevalling meestal na enkele dagen weer normaal wordt.
De kans op het krijgen van hypertensie tijdens de zwangerschap is groter op het moment dat je diabetes, een vaat- of nierziekte hebt of zwanger bent van een meerling. Ook verhoogt het hebben van overgewicht (BMI van 30 kg/m2 of meer) de kans op het krijgen van zwangerschapshypertensie.
Voorkomen van zwangerschapshypertensie
Helaas, je kunt zwangerschapshypertensie niet voorkomen. De enige voorzorgsmaatregel die je kunt nemen is regelmatig je bloeddruk laten controleren. Daarnaast is het advies van de Nederlandse Gezondheidsraad aan zwangere vrouwen om dagelijks 10 mg extra vitamine D te slikken. Dat zou het risico op een te hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap verminderen. Het bewijs hiervoor is nogal mager, maar het kan geen kwaad om tijdens je zwangerschap extra vitamine D te slikken.
Of je door rust zwangerschapshypertensie kan voorkomen is nooit goed onderzocht. Echter, wanneer je bloeddruk verhoogd is, dan raadt een verloskundige of arts je wel aan om het rustig aan te doen.
Mogelijke complicaties
Wanneer je last hebt van zwangerschapshypertensie dan kunnen de volgende complicaties optreden bij zowel jou als je kindje:
- Tijdelijk minder goed werkende nieren en lever werken.
- Afwijkingen in de bloedstolling.
- De bloedtoevoer naar de placenta kan afnemen. Hierdoor groeit je kindje minder goed en kan de zijn of haar conditie achteruitgaan. In het ergste geval kan de moederkoek loskomen.
- Mogelijk vroeggeboorte of overlijden van de foetus.
Pre-eclampsie
Een ernstige vorm van zwangerschapshypertensie noemen we pre-eclampsie. Een ander woord voor pre-eclampsie is zwangerschapsvergiftiging. Hierbij is er eiwitverlies in de urine of zijn er andere tekenen van tijdelijke orgaanbeschadiging te zien. Dit door: het uitvallen van de nieren, bloedingen in de lever en/of de hersenen, vochtophoping in de longen. Bij de baby kan dit groeivertraging, zuurstoftekort en/of overlijden veroorzaken.
HELLP-syndroom
Het HELLP-syndroom is een ernstige vorm van pre-eclampsie. HELLP staat voor
Hemolysis: verhoogde afbraak van rode bloedcellen.
Elevated Liver enzymes: verhoogde leverenzymen, wat wijst op een beschadiging van levercellen.
Low Platelets: laag aantal bloedplaatjes, waardoor de bloedstolling wordt verstoord.
Eclampsie
Bij deze zeer ernstige vorm krijg je naast de hoge bloeddruk ook stuipen.
Gelukkig komen deze complicaties bij zwangerschapshypertensie weinig voor.
Behandeling van hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap
Naast extra controles kan er ook medicatie volgen. Dit kan bestaan uit:
- Bloeddrukverlagende middelen (hypertensiva)
- Aspirine om pre-eclampsie te voorkomen
- Geneesmiddelen om stuipen te voorkomen
- Geneesmiddelen bij dreigende vroeggeboorte
- Pijnstillers.
In het geval van pre-eclampsie word je opgenomen in het ziekenhuis.
Heb jij een zorgvraag?
Heb jij een probleem of een klacht met betrekking tot je gezondheid? En wil je snel en deskundig advies? Bij de online ZorgZus kun je snel terecht met al je vragen. Gespecialiseerde verpleegkundigen bieden je online professionele hulp, begeleiding & advies.
De Online ZorgZus is een zusterorganisatie van Dokter.nl.
Bronnen: Maxima MC, Antonius Ziekenhuis en Erasmus MC
Delen: gepubliceerd door C. van Etten.
Het is nu ook bekend dat als je last hebt gehad in je zwangerschap van hoge bloeddruk en miskramen deze dames op latere leeftijd veel meer kans hebben op hart- en vaatproblemen en hartfalen. Als je dus in je zwangerschap deze problemen hebt gehad controleer dan rond en in de overgang je bloeddruk en cholesterolgehalte. Dit kan veel problemen voorkomen.
Zie forum Vrouwenhart en Hartenraad