Wat helpt bij maagklachten?

Ongeveer 1 op de 4 mensen heeft wel eens last van maagklachten. Vaak zijn maagklachten medisch gezien niet ernstig maar wel erg vervelend en soms bijzonder pijnlijk. Welke maagklachten zijn er en wat kun je er aan doen?

De maag

Onze maag is een belangrijk onderdeel van ons spijsverteringskanaal. De binnenkant van de maag is bedekt met een dikke slijmvlieslaag, en de klieren in dat maagslijmvlies produceren maagsap. Maagsap bevat onder andere zoutzuur, spijsverteringsenzymen en helpt de vertering van voedsel in de maag. Het zoutzuur doodt de bacteriën die we met ons voedsel binnenkrijgen en het activeert de spijsverteringsenzymen. Onder de slijmvlieslaag zit een laag met zenuwen en bloedvaten. De buitenkant van de maag bestaat uit een dikke spierlaag. En deze spieren zorgen ervoor dat voedsel wordt fijngemalen en vermengd met dat maagsap. Op de overgang van de slokdarm naar de maag bevindt zich een sluitspiertje. Dit gaat open wanneer er voedsel vanuit de slokdarm de maag in gaat en sluit zich vervolgens weer, en zorgt er zo voor dat het voedsel vanuit de maag niet terug in de slokdarm komt.

Welke maagklachten zijn er?

Brandend maagzuur

Minstens 1 op de 5 Nederlanders heeft wekelijks last van brandend maagzuur. De één wat meer dan de ander. Maagzuurklachten komen dus veel voor.

Mogelijke oorzaken

Slecht werkende slokdarmkringspier
Het sluitspiertje op de overgang van de slokdarm naar de maag kan het soms laten afweten, zodat er maagzuur kan teruglekken. Dit geeft het branderige gevoel.
Te veel druk op je buik
Zwangerschap en overgewicht geven extra druk op de buikholte en hierdoor kan de inhoud van de maag wat omhoog geduwd worden zodat er zuur naar de slokdarm terug kan stromen.
Scheurtje in het middenrif
Het middenrif is een platte spierplaat die de borst- en buikholte van elkaar scheidt. De slokdarm loopt door een speciaal gaatje in dat middenrif naar de buikholte. Als dat gaatje groter wordt door bijvoorbeeld overgewicht, dan kan de maag door dat gaatje naar boven geduwd worden en de werking van de kringspier verminderen.
Eetgewoonten
Scherp eten, alcohol, koffie, chocolade, pepermunt, frisdrank met prik en sinaasappelsap kunnen maagklachten veroorzaken of erger maken. Vet eten zorgt ervoor dat er meer maagzuur wordt aangemaakt en de maag bovendien langzamer werkt. Er zal dan veel langer extra zuur in de maag aanwezig zijn.
Leefgewoonten
Roken, het slikken van bepaalde medicijnen en of het eten van grote hoeveelheden voedsel, het eten vlak voordat je naar bed gaat, maar ook stress kan er voor zorgen dat mensen klachten krijgen of verergeren.

Maagzweer

De naam maagzweer wordt zowel gebruikt voor een zweer in de maag als voor een zweer in de twaalfvingerige darm. Bij mannen komt een maagzweer 2 keer zo vaak voor als bij vrouwen.

Mogelijke oorzaken

De belangrijkste oorzaak van een maagzweer is de Helicobacter pylori bacterie. Men heeft lang gedacht dat te veel maagsap en stress de oorzaken waren, maar nu weten ze dat dit niet zo is. Ongeveer 1 op de 5 mensen die besmet zijn met deze bacterie krijgt een maagzweer. Stress en roken kunnen de klachten wel verergeren maar niet veroorzaken. Een andere oorzaak is het gebruik van aspirines en bepaalde ontstekingsremmende pijnstillers (NSAID’s), ibuprofen, naproxen en diclofenac.

Ontsteking van het maagslijmvlies (gastritis)

Bij een gastritis of maagslijmvliesontsteking is er een ontstekingsreactie van het slijmvlies van de maag. Bij een gastritis is het slijmvlies rood en gezwollen en geeft vaak pijn in de bovenbuik die s’-nachts erger kan worden. Na het eten vermindert de pijn vaak.

Mogelijke oorzaken

Een maagvliesontsteking kan komen door de inwerking van het maagzuur, en het slijmvlies kan beschadigen door een infectie, pijnstillers, alcohol en roken. Stress en overgewicht spelen ook een rol bij het ontstaan van klachten. Verder zijn er sommige voedingsmiddelen die de maagwand erg kunnen irriteren.

Functionele maagklachten

Er zijn veel mensen bij wie na onderzoek is uitgesloten dat ze last hebben van een maagzweer, brandend maagzuur of een maagslijmvliesontsteking. Deze maagklachten waarvoor geen aanwijsbare oorzaak gevonden wordt, worden functionele maagklachten genoemd.

Mogelijke oorzaken

Er zijn twee meest voorkomende oorzaken van functionele maagklachten, namelijk een overgevoelige maag en een luie maag (vertraagde maagontlediging).

Bij een overgevoelige maag ben je overgevoelig voor prikkels uit je maagdarm kanaal. De oorzaak hiervan is helaas onbekend. Bij veel mensen ligt de oorzaak waarschijnlijk in een combinatie van factoren waaronder een doorgemaakte infectie, een verstoorde beweging van de maag, het voedingspatroon en psychische factoren.

Een luie maag komt door een storing in de beweging van de maag m.a.w. een vertraagde maagontlediging. Bij een luie maag trekt de maagspier te weinig of niet regelmatig samen waardoor het voedsel niet goed wordt fijngemalen en langer dan normaal in de maag blijft. Bij veel mensen is de oorzaak van een luie maag niet bekend. Waarschijnlijk spelen stress en spanningen een rol.