Zomer, vakantie en volop genieten van het buiten leven, de zon en de natuur. Maar helaas zijn er dan ook veel insecten en iedere zomer worden we weer gestoken door een mug of een wesp en misschien heeft een teek je wel te pakken gehad. Wat moet je eigenlijk allemaal weten over insectenbeten?
Wat is een insectenbeet?
Een insectenbeten zijn te verdelen in een giftige en niet giftige beten of steken.
De giftige steken worden vaak veroorzaakt door een wesp, een bij, een mier en minder vaak door een horzel of hommel. Meestal is een beet bij deze groep een verdedigingsreactie, maar dit gif geeft vaak hele heftige reacties. Je moet dan denken aan roodheid, jeuk, forse zwellingen en zwaar uit de hand gelopen allergische reacties met alle gevolgen van dien.
De niet giftige beten worden meestal gedaan door muggen, luizen, teken en vlooien en die bijten om zichzelf te voeden aan ons bloed. Er kan een huidreactie veroorzaakt worden, maar lang niet zo erg als bij een allergische reactie. Dat wil niet zeggen dat niet giftige beten compleet zonder gevaar zijn. Bij een beet van een teek kan natuurlijk de ziekte van Lyme worden overgebracht.
Wanneer is een beet of steek gevaarlijk?
Een teek kan dus de ziekte van Lyme overbrengen, een infectie veroorzaakt door de Borrelia bacterie. Gelukkig is een tekenbeet vaak volkomen onschuldig. Wanneer de teek binnen 24 uur wordt verwijdert dan is de kans op de ziekte van Lyme 1 tot 2%.
Zorg bij het verwijderen van de teek dat je goed de aanwijzingen op het tekenpincet volgt of ga langs bij je huisarts. Deze kan ook een teek voor je verwijderen. Indien er rond de beet een rode ring van ongeveer 5 cm verschijnt dan raden wij je aan om contact op te nemen met je huisarts.
Een steek van een wesp, bij of hommel is gevaarlijk wanneer deze in je mond is. Er kan dan een zwelling ontstaan die je luchtpijp afsluit. Ga ook dan direct naar je huisarts. Daarnaast kunnen deze steken een allergische reactie geven. Symptomen hiervan zijn:
- Lokale zwelling.
- Rode ogen.
- Plotselinge daling van de bloeddruk.
- Eventueel gepaard met duizeligheid en braken.
Zo’n veralgemeende systeem reactie treedt meestal binnen 15 tot 30 minuten na de steek op en vraagt om onmiddellijk ingrijpen.
Jeukt een muggenbeet altijd?
Nee, en muggenbeet jeukt niet bij iedereen. De jeuk is namelijk afhankelijk van hoe het immuunsysteem reageert op ongeveer 20 lichaamsvreemde eiwitten die de mug achterlaat op de huid. De ene persoon reageert daar sterker op dan de andere persoon en daarom zal de jeuk en zwelling variëren in de duur van enkele uren tot verscheidene dagen.
Het is trouwens altijd een vrouwtjes mug die je gestoken heeft, zij steken namelijk om de eitjes in het achterlijf tot ontwikkeling te laten komen.
Gaan wespen dood na één keer steken?
Nee, wanneer een wesp steekt (dat is vaak alleen wanneer zij zich bedreigd voelen of dringend voedsel nodig hebben), dan kan een wesp de angel, vanwege zijn gladheid, er ook weer in zijn geheel uittrekken. Daardoor kan een wesp wel 10 keer steken. Een bij verliest wel zijn angel bij het steken. Deze blijft dan in de huid achter.
Hoe voorkom je insectenbeten?
- Loop nooit op je blote voeten door het hoge gras. Bijen zijn namelijk gek op de bloempjes van het klavertje en madeliefje, en wespen kunnen een nest in de grond hebben gemaakt. Teken verschuilen zich in struiken en in hoog gras.
- Vermijd fysiek werk waardoor je gaat zweten. Zweet trekt bijen, horzels en wespen aan.
- Zorg voor een gekoelde en vochtige kamer. Muggen houden niet van een koele omgeving en zijn ook niet gek op tocht.
- Drink niet uit een blikje of flesje. Het gevaar zit in het feit dat bijvoorbeeld een wesp in het blikje kruilt en dat wanneer je een slok neemt de kans bestaat dat de wesp in je mond komt en steekt. Dit kan een levensbedreigende situatie opleveren.
- Gebruik zo min mogelijk parfum, geparfumeerde deodorant en aftershave of sterk geparfumeerde zonnebrandcrème. Deze geurtjes trekken muggen aan.
- Draag witte of licht groene kleding. Deze kleuren trekken insecten niet echt aan in tegenstelling tot felgekleurde kleding, maar ook zwarte kleding en drukke bloemetjesmotieven trekken insecten aan.
Conclusie
Dus zorg voor zo min mogelijk zoete geurtjes in zowel eten, drinken als cosmetica. Probeer zodra je gestoken bent niet als een gek te gaan krabben maar doe er een verzachtende crème op. Bij een heftige allergische reactie op insectenbeten, neem dan altijd contact op met je huisarts en bij acuut gevaar bel je 112!
Bronnen: Huidconsult en Rode Kruis
Delen: gepubliceerd door C. van Etten. onderschreven door P.M. Mulder (arts)