Pijnlijke benen? Misschien heb je dan CVI

Wanneer je last hebt van pijnlijke en zware benen, dan kan het zijn dat je chronische veneuze insufficiëntie (CVI) hebt. Volgens het Nederlands tijdschrift Voor Geneeskunde, lijdt 6 tot 8% van de Nederlandse bevolking hieraan.

Wat is CVI?

CVI staat voor chronische veneuze insufficiëntie en is een progressieve aandoening, waarbij het bloed ‘in de aders blijft hangen’ in plaats van door te stromen naar het hart. Vervolgens kan het bloed dat zich heeft verzameld in de aders naar het omliggende weefsel lekken. Daardoor kunnen de voeten en onderbenen opzwellen, wat we ook wel kennen als oedeem. Hierna worden eerst de bezemrijsvarices zichtbaar. Bezemrijsvarices zijn dunne zichtbare adertjes in de bovenste laag van de huid. Vervolgens worden de grotere aderen als kronkelende blauwachtige spataders zichtbaar.

Uiteindelijk kan een zogenaamd open been of ulcus cruris ontstaan: dat is een open plek of zweer aan het onderbeen. Zo’n plek zit meestal aan de binnenkant bij de enkel of het onderbeen en geneest langzaam.

Oorzaken van veneuze insufficiëntie

Het arteriële systeem vervoert zuurstofrijk bloed en voedingsstoffen naar verschillende onderdelen van ons lichaam. Vervolgens brengt het veneuze systeem het bloed terug naar het hart. Dat gebeurt door de beenspieren die de aders samenknijpen iedere keer dat ze samentrekken. De kleppen in de aders functioneren als een soort terugslagkleppen. Ze voorkomen dat het bloed terug naar beneden stroomt en zich daar verzamelt. Wanneer deze kleppen het niet goed meer doen, dan zal het bloed in de benen stagneren en dan spreekt men van veneuze insufficiëntie. De aderwand is vervolgens niet bestand tegen de hogere druk en zet uit. Het gevolg hiervan is dat de kleppen nog minder goed sluiten.

De exacte oorzaak van het disfunctioneren van de kleppen is vandaag de dag (nog) niet bekend. Men weet wel dat er verschillende factoren bij kunnen dragen tot het ontstaan en/of het verergeren van veneuze insufficiëntie:

• Leeftijd
  Na je 50ste neemt het risico toe.
• Sekse
  Het blijkt dat vrouwen vaker last hebben dan mannen. De redenen hiervoor zijn de verschillende structuur van het bindweefsel bij vrouwen en het hormoon oestrogeen. Dat is ook de reden waarom veneuze insufficiëntie vaker ontstaat tijdens de zwangerschap, want dan is de oestrogeenconcentratie hoger.
• Erfelijkheid
  Wanneer je familieleden met veneuze insufficiëntie hebt, dan is het risico dat jij het ook krijgt groter.
• Overgewicht
  Overgewicht hindert de terugstroom van het bloed naar het hart. Daarnaast is het ook van zo dat mensen met overgewicht vaker een gebrek aan beweging hebben.
• Gebrek aan beweging
  Goed ontwikkelde spieren in de benen, en vooral in de kuiten, zijn een uitstekende manier om de bloedsomloop in de aders te stimuleren. De spieren werken als een soort van pomp op de aders. Op een bepaalde manier kunnen ze niet goed werkende kleppen verhelpen, door het bloed te forceren om naar het hart te stromen.
• Het post-trombotisch syndroom
  Het kan zijn dat een bloedstolsel in een diepe ader in het been (diep veneuze trombose), de kleppen in de ader heeft beschadigd.

Klachten bij veneuze insufficiëntie

Het is niet altijd zo dat veneuze insufficiëntie klachten veroorzaakt. Maar vaak ontstaan er na verloop van tijd onderstaande klachten:

• Zwaar en vermoeid gevoel in de benen. In de meeste gevallen wordt dit erger aan einde van de dag. Wanneer je de benen hoger legt of als je rondloopt, dan vermindert dit.
• Zwelling in benen, vooral rond de enkels en kuiten. Ook dit is het duidelijkst zichtbaar aan het eind van de dag.
• Uitgezette kleinere paarse aders op je enkel en rand van je voet.
• Tintelingen of een verdoofd gevoel in de benen.
• Pijn en krampen in de benen, vooral ’s nachts.
• Jeuk.
• Rusteloze benen (trillingen in de benen).
• Huidveranderingen, zoals: eczeem, verkleuring van de huid, verharde, vaak pijnlijke onderhuid en/of witte littekenhuid.

Wanneer naar je huisarts?

Vanaf de eerste symptomen: zware benen, opzwellen van de voeten of de enkels, verschijnen van zichtbare aders, gevoel van kriebelingen, rusteloosheid of krampen in de benen is het verstandig om een afspraak te maken met je huisarts. Want met een vroegtijdige opsporing, kunnen er preventieve maatregelen toegepast worden om verergering te voorkomen.

Behandeling van veneuze insufficiëntie

Het is belangrijk om bij de eerste tekenen van veneuze insufficiënte naar de huisarts te gaan. Als de zwakte van het veneuze systeem niet wordt behandeld, dan kunnen er spataderen en trombose ontstaan, in de vorm van diepe veneuze trombose.
Behandeling kan soms bestaan uit het opereren, laseren of weg te laten spuiten (scleroseren). Wanneer hierdoor de afvoer van het bloed verbetert, dan zullen de klachten verminderen en zullen minder snel ‘open benen’ ontstaan.

Helaas is het soms niet mogelijk om de spataderen te opereren of te scleroseren (wegspuiten). In dat geval kan de bloedafvoer worden ondersteund, door het aanleggen van speciale drukverbanden of therapeutisch elastische kousen.

Wat kun je zelf doen?

Voorkom overgewicht

Wanneer er sprake is van overgewicht, dan hindert dat de terugstroom van het bloed naar het hart. Het voorkomen of verminderen van overgewicht zal de bloedsomloop positief beïnvloeden.

Kleding en schoenen

Draag geen schoenen met hoge hakken. Dit verhindert een goede werking van de kuitspieren, waardoor de bloedafvoer uit de benen vermindert. Dit geldt ook voor te nauwe schoenen. Vermijd te strakke broeken of kousen met een elastiek. Dergelijke kledingstukken kunnen de veneuze bloedsomloop vertragen of zelfs blokkeren.

Beweeg veel

Beweeg veel als dit mogelijk is (lopen of fietsen), zodat de kuitspieren helpen om het vocht uit het been te krijgen.

Denk hierbij aan fietsen, joggen, of gewoonweg wandelen. Ook zwemmen wordt erg aanbevolen. Zwemmen stimuleert de veneuze bloedsomloop, enerzijds door de herhaalde samentrekkingen en ontspanningen van de spieren en anderzijds door de uitwendige druk van het water.

Het is beter om sporten, waarbij de kleppen in de aders plots aan hevige druk worden blootgesteld te vermijden. Denk hierbij aan: tennissen, squashen, gewichtheffen, of voetballen.

Als je niet veel kunt lopen, doe dan regelmatig kuitspieroefeningen. Hierbij kun je denken aan de voet naar beneden en omhoog bewegen, rondjes met de voet maken en je tenen bewegen.

Masseer de benen

Door de benen regelmatig te masseren, van je voet naar je dij toe, in de richting van de veneuze circulatie, verhoog je de snelheid van het terugkeren van het veneuze bloed.

De benen omhoog leggen

De bloedcirculatie in de benen wordt vergemakkelijkt op het moment dat je tijdens een rustpauze je benen omhoog legt of tijdens de slaap het voeteinde van het bed met ongeveer 10 à 20 cm verhoogt.

Stop met roken

Wanneer je stopt met roken dan dit voor een betere doorbloeding zorgen.

Steunkousen dragen

Het dragen van steunkousen kan erg nuttig zijn, omdat ze het weefsel rondom de aders wat extra steun geven.

 

Bronnen: rijnstate.nl, rivas.nl en medi.nl

 

 

Tags: pijnlijke benen, veneuze insufficiëntie, post-trombotisch syndroom, RLS, rusteloze benen, CVI, trombse, Zware benen Delen:  

gepubliceerd door C. van Etten. onderschreven door P.M. Mulder (arts)