COPD: wat is het en wat is er tegen te doen?

Een piepende ademhaling, slijm opgeven, veel hoesten, kortademig en een enorme vermoeidheid. Het zijn tekenen van COPD, een blijvende longziekte. Maar liefst 600.000 Nederlanders lijden aan deze aandoening en COPD is doodsoorzaak nummer 6. Hoe komt dat en wat is er tegen te doen?

Wat is COPD?

De afkorting COPD staat voor Chronic Obstructive Pulmonary Disease (Chronische Obstructieve Long Ziekte). COPD bestaat uit twee hoofdvormen chronische bronchitis en longemfyseem.

Chronische bronchitis

Bij chronische bronchitis zijn de bronchiën, de vertakkingen van de luchtpijp, chronisch ontstoken. Hierdoor produceren de slijmvliezen meer slijm dan normaal, met benauwdheid en hoesten als gevolg. Ademhalingsproblemen kunnen ook ontstaan doordat de chronische ontstekingen het slijmvlies dikker maken, waardoor de doorstroming van de lucht moeilijker wordt. Hierdoor wordt het ademhalen lastiger. Maar deze ontsteking beschadigt ook je longen. Kleine luchtwegen verliezen op den duur hun stevigheid en de longen worden minder rekbaar. De klachten verergeren in de loop van de jaren.

Longemfyseem

Bij longemfyseem gaan longblaasjes door een ontstekingsreactie stuk. Longblaasjes zorgen voor de uitwisseling van zuurstof en afvalstoffen. Wanneer er minder longblaasjes zijn, is het oppervlak van de long dat zuurstof op kan nemen kleiner. Op een kleiner oppervlak kan er minder uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide plaatsvinden. Wanneer een longblaasje stuk is, dan kan deze zich niet meer herstellen. Bij longemfyseem kun je het benauwd krijgen doordat er te weinig zuurstof en te veel afvalstoffen in het bloed blijven zitten.

Symptomen COPD

Wie COPD heeft, komt vaak adem tekort. Daarnaast zijn de volgende symptomen typisch voor deze aandoening:

• Snel moe zijn
• Slijm ophoesten
• Hoesten
• Kortademigheid bij inspanning en in rust
• Piepende ademhaling
• Oppervlakkige ademhaling
• Spierkrachtverlies is mogelijk
• Gewichtsverandering.

COPD is een ziekte is die langzaam voortschrijdt, daardoor zal de symptomen steeds meer toenemen. Op een bepaald moment zelfs wanneer iemand in rust is.

Oorzaak COPD

De belangrijkste oorzaak van COPD is roken of meeroken. Daarnaast kunnen de volgende factoren een rol spelen:

• Astma welke niet goed te behandelen is
• Aantal verschillende longontstekingen achter elkaar
• Overige longziekten, alpha-1
• Langdurig blootgesteld zijn aan luchtvervuiling, waaronder fijnstof
• Schadelijke stoffen, waaronder houtstof en verfdampen.

Behandeling COPD

Helaas is COPD een chronische ziekte en dus niet te genezen. Maar er zijn wel een aantal behandelingen en zaken die je zelf op kunt pakken om je klachten te verminderen.

Stoppen met roken

Wie al COPD heeft en toch nog rookt, zou direct moeten stoppen. Inmiddels is wel gebleken dat het voor veel mensen moeilijk is om te stoppen met roken, maar daar zijn wel allerlei hulpmiddelen voor. Vraag je arts hiernaar.

Voldoende bewegen

Het is niet makkelijk om te bewegen wanneer je een longziekte zoals COPD hebt. In het begin kun je je zelfs nog benauwder voelen. Echter, op de lange termijn heb je er echt baat bij. Je krijgt een betere conditie en je wordt minder vatbaar voor een longaanval. Bewegen kan in de sportschool, maar er zijn ook heel veel andere manieren om te bewegen. Denk hierbij aan fietsen, zwemmen, tuinieren of een stukje wandelen. Door beweging raken je spieren getraind en hebben ze uiteindelijk minder zuurstof nodig. Hierdoor zul je het minder benauwd krijgen. Maar beweging is ook goed tegen bijwerkingen van bepaalde medicijnen zoals corticosteroïden, die kunnen leiden tot zwakkere spieren en osteoporose. Bouw het wel langzaam op. Een fysiotherapeut kan je leren hoe je het beste kunt blijven bewegen.

Medicijnen

Er worden medicijnen voorgeschreven om de klachten te verminderen en de ziekte te vertragen. Dit zijn medicijnen die de luchtwegen wijder maken en ontstekingsremmers. Luchtverwijderaars zorgen ervoor dat de spiertjes rondom de luchtwegen zich ontspannen, waardoor deze verwijden en je makkelijker kunt ademen. Vaak hebben mensen met COPD ontstekingen in de longen. Daarom kan je arts je ontstekingsremmers voorschrijven. Let er hierbij wel op dat het een paar weken kan duren voordat ze goed werken. Beide medicijnen worden via een inhalator ingenomen.
Patiënten met een ernstige vorm kunnen baat hebben bij een dagelijkse lage dosis morfinetabletten. De morfine vermindert het gevoel van kortademigheid.

Longtransplantatie

Bij COPD kan ook gekozen worden voor een longtransplantatie, wanneer de longen erg beschadigd zijn. Aangezien dit een grote en zeer ingrijpende operatie is, kan deze alleen worden gedaan wanneer iemand verder gezond is. Daarbij moeten patiënten jonger dan 60 jaar zijn, niet roken en geen hartproblemen hebben.

Bronchoscopische longvolume reductie

Bij deze relatief nieuwe behandeling wordt de long verkleint door middel van een soort ventiel. Bij longemfyseem zijn er plekken waar het longweefsel helemaal weg is. Hierdoor kan de ingeademde lucht moeilijker uitgeademd worden en zijn patiënten kortademig. De nieuwe methode sluit het kapotte deel van de long af. Hierdoor wordt je long kleiner en daardoor wordt de iemand minder kortademig. Een groot deel van de patiënten heeft baat bij deze behandeling, echter er zijn wel bijwerkingen. Zo kan er vlak na het plaatsen van de ventielen een klaplong ontstaan. Dat gebeurt bij één op de vijf mensen.

 

Bronnen: Het Longfonds, UMC Utrecht, UMCG en Kennisinzicht

 

 

 

 

Delen:  

gepubliceerd door C. van Etten.