De overgang; het is een natuurlijk proces, maar helaas gaat dit proces zelden klachtenvrij voorbij. Het is een fase waarin opvliegers, stemmingswisselingen en andere overgangsklachten je dag kunnen beïnvloeden. Toch kun je iets aan de klachten die met de overgang te maken hebben doen.
Er zijn veel verschillende klachten die vrouwen ervaren tijdens de overgang. Dit zijn enkele veel voorkomende kwalen:
Lichamelijke klachten
- Opvliegers die wel 2 tot 3 minuten kunnen duren. Het zweet breekt je dan letterlijk uit. Dit kan zowel overdag als ’s nachts zijn. Midden in de nacht kan dit leiden tot doorweekte lakens, met alle vervelende gevolgen, voor de nachtrust van dien.
- Veranderingen in je menstruatie. Dat geldt zowel voor je cyclus, maar ook voor de manier van menstrueren. Je kunt ineens last krijgen van heel zwaar bloedverlies tot juist heel weinig. Waarop ook de tussenpozen veranderen.
- Vaginale veranderingen waardoor het slijmvlies van de schaamlippen en de vagina, maar ook dat van de baarmoeder en de blaas, dunner, minder elastisch, stugger en meer kwetsbaar kan worden. Dat kan tot leiden tot pijn, bijvoorbeeld bij vrijen, en jeuk.
- Urineverlies.
- Blaasontstekingen.
- Gewichtstoename.
- Pijn in je gewrichten.
Geestelijke klachten
- Stemmingswisselingen.
- Depressieve gevoelens.
- Geheugen- en concentratiestoornissen en of vergeetachtigheid.
- Minder zin in seks hebben.
Oorzaken van opvliegers
Een opvlieger ontstaat doordat het temperatuurcentrum, door de verandering in de hormoonhuishouding, ontregeld raakt. Dit komt vooral door de plotselinge afname van het hormoon estradiol. Mensen zijn warmbloedige zoogdieren, die hun lichaamstemperatuur constant moeten houden. Zakt de lichaamstemperatuur te veel (meer dan 0,2 graden Celsius) dan gaan we rillen. Deze spierarbeid zorgt vervolgens voor een warmteproductie, waardoor je temperatuur weer stijgt.
Op het moment dat de lichaamstemperatuur te veel stijgt (meer dan 0,2 graden Celsius), dan wordt de huid meer doorbloedt en ga je transpireren. Dit is de manier van je lichaam om deze warmte weer af te voeren.
Wanneer je in de overgang bent, is dat temperatuurcentrum van slag. Het registreert al een ‘oververhitting’ wanneer je lichaamstemperatuur met maar 0,1 graden Celsius stijgt. Het gevolg is een opvlieger.
Bewegen en de overgang
Bewegen tijdens de overgang heeft meerdere voordelen:
- Regelmatig sporten is belangrijk voor de botopbouw, waardoor de kans op botontkalking (osteoporose) afneemt.
- Bij krachtoefeningen, of spierversterkende oefeningen ben je bezig met het sterker maken van je spieren, pezen, banden, gewrichten en botstructuur. Hierdoor heb je minder last van gewrichtsklachten.
- Meer spieren betekent minder overtollige calorieën.
- Door te sporten maak je meer testosteron aan. Dit hormoon wordt door vrouwen omgezet in estradiol, het hormoon waar je juist een tekort aan hebt tijdens de overgang en de menopauze.
- Opvliegers kunnen tot wel een kwart verminderen door regelmatig sporten.
- Tijdens een fysieke inspanning gebeurt er op hormonaal gebied aardig wat. Zo komen er diverse hormonen vrij (endorfine, serotonine en dopamine) die zorgen voor een goed gevoel. Het gevolg is dat depressieve klachten en onrustgevoelens afnemen.
Voeding en de overgang
Gezond eten is altijd belangrijk, maar gezonde voeding kan ook voor minder overgangsklachten zorgen.
Voedingsmiddelen die het beste zouden werken tegen overgangsklachten zijn:
- Noten en zaden, zoals amandelen, walnoten, lijnzaad en zonnebloem- en pompoenpitten.
- Sojaproducten.
- Peulvruchten zoals kikkererwten, kidneybonen en linzen.
- Graansoorten zoals tarwe, mais, haver, gerst en rogge.
Voedingsmiddelen met een gunstige invloed op opvliegers:
- Fruit, zoals appels, perziken, peren, ananas en mango’s.
- Groenten zoals broccoli, bloemkool, spruitjes, wortelen, paprika, rabarber en koolsoorten.
- Aardappelen.
- Vette vis zoals makreel, haring, paling, sprot en bokking.
- Vetten en oliën zoals roomboter, olijfolie, sojaolie, walnootolie en zonnebloemolie.
- Eieren.
- Zuivelproducten zoals yoghurt, sojamelk, karnemelk en kwark.
- Zoetstoffen zoals honing, kandij, ahornsiroop en dadelsiroop.
Producten die opvliegers kunnen verergeren:
- Pittig gekruide gerechten.
- Koffie, thee, frisdranken en alcohol.
- Vlees en gevogelte.
- Suiker en producten van witmeel.
- Conserveringsmiddelen.
Overgang en nachtelijke transpireren
Nachtelijk transpireren kan je slaap behoorlijk verstoren. Gebruik beddengoed en nachtkleding van natuurlijke stoffen die goed kunnen ademen, snel drogen en vocht en lichaamswarmte afvoeren. Dun katoen bijvoorbeeld. Zorg ook voor een koele, goed geventileerde slaapkamer. Vermijd het nemen van hete douches vlak voor het slapen gaan, en vermijd voedingsmiddelen en drankjes die bij jou nachtzweten kunnen uitlokken. Denk hierbij aan heet of sterk gekruid voedsel, cafeïne of alcohol.
Overgang en hormonale substitutietherapie
Voor vrouwen met ernstige overgangsverschijnselen, kan hormonale substitutietherapie een uitkomst zijn. MHT vult het oestrogeentekort aan, dat tijdens de overgang ontstaat. Op deze manier onderdruk je de meest onaangename symptomen van de overgang. Daarnaast vermindert MHT-osteoporose (botontkalking), heeft het een gunstige invloed op het cholesterolgehalte, verlaagt het risico op diabetes, zorgt ervoor dat de huid minder snel veroudert, haar minder uitvalt én verlengt de levensverwachting van vrouwen die voor hun veertigste in de overgang zijn gekomen.
Tot slot
De overgang is een natuurlijk proces dat meerdere jaren duurt. Een proces dat gepaard kan gaan met vervelende klachten. Echter, veel vrouwen nemen hun overgangsklachten niet serieus. Zij denken dat deze klachten er nu eenmaal bij horen. Maar er is vaak wel iets aan te doen. Ga op zoek naar wat voor jou de beste behandeling is.