Waarom buikvet gevaarlijk is

Te veel buikvet verhoogt het risico op diabetes, hartinfarct, een hoge bloeddruk en zelfs kanker. Maar waarom is buikvet zo gevaarlijk? Waarom is het schadelijker dan een ander vet?

Wat is buikvet?

Buikvet hebben we allemaal, zelfs de meest geoefende sporter. Er bestaan 2 soorten buikvet:

• Subcutaan vet
  Subcutaan vet is het onderhuids buikvet dat tussen je buikspieren en je huid zit. Het is dat vetrolletje dat je vast kunt pakken op je buik.
• Visceraal vet
  Dit is het vet dat om onze organen zit, ook wel bekend als orgaanvet. Het werkt als een soort stootkussentje en zorgt zo voor bescherming van onze vitale organen zoals je nieren, lever en alvleesklier. Echter, wanneer je een hoog gehalte aan visceraal vet hebt, dan kan dit voor ernstige gezondheidsproblemen zorgen.

Gezondheidsrisico’s buikvet

Een teveel aan visceraal buikvet kan voor grote gezondheidsrisico’s zorgen. Zo blijkt het dat meer buikvet rond de organen samengaat met een ongevoeligheid voor insuline en met aderverkalking.

Hoger risico op hartaandoeningen en beroertes

Over het algemeen zorgt een teveel aan lichaamsvet voor een hoger risico op een hartaanval. Dat is bekend. Maar buikvet geeft extra risico’s. Visceraal vet gaat gepaard met een verhoogd risico op markeerders van hart- en vaatziekten zoals hoge triglyceriden, een hoge bloeddruk en een hoog cholesterol.

Hoger risico op diabetes

Visceraal vet speelt ook een grote rol bij insulineresistentie. Als je lichaam niet goed reageert op insuline is het er ongevoelig voor geworden, oftewel resistent. Je hebt dan insulineresistentie, wat een verhoogd risico geeft op het ontwikkelen van diabetes mellitus type 2. Insulineresistentie kan ontstaan door een overmatige opslag van vet.

Verhoogde kans op dementie

Uit onderzoek is gebleken dat mensen met overtollig buikvet een hoger risico op dementie hebben dan mensen met slankere buiken. Een aantal deskundigen zijn daarom van mening dat het niveau van visceraal vetweefsel moeten worden beschouwd als een belangrijke risicofactor voor de ontwikkeling van dementie.

Het is nog niet duidelijk hoe visceraal vet en dementie met elkaar verbonden zijn. Er wordt aangenomen dat het te maken heeft met het hormoon leptine, dat vrijkomt door opgeslagen vet en nadelige effecten heeft op de hersenen, de eetlustregulatie, het leren en het geheugen.

Verhoogde kans op ontstekingen

Visceraal vet produceert hormonale en inflammatoire moleculen. Deze worden in de lever geparkeerd waar ze ontstekingen en hormoon verstorende reacties veroorzaken. Als je vooral rond de vitale organen zoals: de lever, hart, nieren, alvleesklier en darmen meer vet hebt opgeslagen dan je nodig hebt, raakt je lichaam ontstoken en lijdt je metabolisme hieronder.

Meet je buikvet

De meest accurate manier om je buikvet te meten is via een CT-scan of een MRI. Maar je kunt thuis ook een inschatting maken door je buikomvang te meten. Dit kun je doen door de omtrek van je middel te meten. Je pakt dan het deel tussen de onderkant van de onderste rib en de bovenkant van het bekken ongeveer ter hoogte van je navel. Vervolgens adem je uit en dan lees jouw middelomtrek af.

In principe is je buikomvang te groot bij de volgende afmetingen:

• Bij vrouwen: 88 cm of meer
• Bij mannen: 102 cm of meer

Let wel, ook als je slank bent, kun je te veel visceraal vet hebben. Hoeveel je hebt is gedeeltelijk genetisch bepaald, maar hangt ook af van je leefstijl en hoe actief je bent af.

Hoe buikvet verminderen?

Niet altijd is de oorzaak van een teveel aan visceraal buikvet duidelijk. Maar dat je het moet verminderen is wel bekend.

Intensief bewegen

Helaas sporten nog steeds te veel mensen te weinig. Door intensief te sporten wordt het visceraal buikvet als eerst aangesproken. Dit gebeurt bij sporten zoals hardlopen, fietsen, roeien en aerobics. Elke dag een half uur bewegen verkleint een groot deel van de risicofactoren voor onder andere het ontwikkelen van buikvet.

Let op je voeding

Het eten van te veel bewerkte voeding, suikers en snelle koolhydraten zijn belangrijke oorzaken van het ontstaan buikvet. Een tekort aan eiwitten kan hier ook aan bijdragen. Voldoende eiwitten zijn nodig voor een goede spieropbouw en leveren een belangrijke bijdrage aan het efficiënt verbranden van vet.

Drink voldoende

Dehydratatie kan ervoor zorgen dat het lichaam stress ervaart. Hierbij komen er stresschemicaliën zoals cortisol vrij. Hierdoor kan het lichaam extra vet opslaan, vooral rond de buik. Het advies aan volwassenen en kinderen vanaf 14 jaar is om elke dag tussen de 1,5 en 2 liter te drinken.

Voldoende slapen

Het is gebleken dat mensen die structureel te weinig slapen meer orgaanvet opbouwen. Het hormoon leptine wordt door het lichaam gebruikt om het energieverbruik via de stofwisseling te reguleren en geeft signalen aan de hersenen om (buik)vet op te slaan of te verbranden. Tijdens je slaap gaat je niveau van leptine in je bloed omhoog. Wanneer je niet voldoende slaapt dan kan de productie van dit hormoon uit balans raken. Hierdoor heb je een grotere kans om uiteindelijk aan te komen omdat er een constant gevoel van honger ontstaat en een algehele vertraging van je stofwisseling.

Bronnen: Leids Universitair Medisch Cemtrum, Hartstichting en Tanita