De meeste mensen zien sterretjes voor hun ogen bij snel bukken. Maar het kan ook wijzen op een onderliggende aandoening. Wat zijn de meest voorkomende oorzaken van sterretjes zien en wanneer moet je ermee naar de huisarts?
Wat zijn sterretjes?
Sterretjes zien zijn kleine, snelle lichtflitsjes of vlekjes die voor je ogen schieten. De meeste mensen hebben wel eens last van plotseling sterretjes zien, bijvoorbeeld als iemand snel bukt of opstaat. De medische term van het zien van sterretjes is het ‘waarnemen van phosphenen’.
Oorzaken van sterretjes zien
Het zien van sterretjes wordt veroorzaakt door een abnormale prikkel van het netvlies (de retina) naar de hersenen. Bijvoorbeeld als gevolg van een druk of rek aan het netvlies, worden er elektrische prikkels naar onze hersenen gestuurd en je hersenen interpreteren deze prikkels dan als lichtflitsen of sterretjes. Ook kan het ontstaan bij een kort tekort aan zuurstof in de hersenen. Ook hierdoor kunnen er elektrische prikkels naar de hersenen gestuurd worden die we weer als sterretjes interpreteren. Maar wat kan deze druk, rek of zuurstofgebrek veroorzaken?
Te snel bukken en weer opstaan
Een plotselinge beweging, zoals snel bukken en weer opstaan, zorgt ervoor dat er razendsnel bloed van je hoofd naar de rest van je lichaam stroomt. Daardoor is er minder bloed in de buurt van je hart, waardoor het zich minder goed kan vullen en ook minder kan rondpompen. Het gevolg hiervan is dat je bloeddruk daalt en dat je sterretjes ziet. Dat kan geen kwaad en is heel normaal en iets dat bijna iedereen weleens heeft. Echter, een lage bloeddruk kan ook in de hand worden gewerkt door: bloeddrukverlagende medicijnen, vocht- of bloedverlies, hartritmestoornissen of infecties. Denk jij dat je sterretjes ziet als gevolg van een lage bloeddruk, neem dan contact op met je huisarts.
Migraineaanval
Ondanks dat we hebben aangegeven dat de oorzaak van het zien van sterretjes ligt in een abnormale prikkel van het netvlies, kun je ook sterretjes zien zonder dat je netvlies er mee te maken heeft. Zo ontstaat er tijdens de aurafase bij een migraineaanval een soort kortsluiting, achter in je hersenen. Je hersencellen worden dan ineens heel actief, waardoor je sterretjes kan zien. Vaak breiden deze zich langzaam uit en kunnen verschillende kleuren hebben. Sommigen mensen krijgen nadat de sterretjes weg zijn, (zware) hoofdpijn en last van misselijkheid.
Troebeling in het glasvocht
De kern van je oogbol bestaat uit het glasachtig lichaam dat gevuld is met een gelei die het achterste gedeelte van het oog, de ruimte tussen ooglens en netvlies, opvult. Normaal glasvocht laat ongehinderd lichtstralen door. Echter, wanneer er verdichtingen of troebelingen in het glasvocht zitten, dan kunnen deze een schaduw op het netvlies veroorzaken. Deze schaduw kan zich voordoen als vlekjes in allerlei vormen, zoals een soort van sterretjes, cirkels, draden, slierten en spinnenwebben. De meest voorkomende oorzaak van glasvochttroebelingen is veroudering, maar ook een scheurtje in het netvlies of een ontsteking kan dit veroorzaken.
Visuele vermoeidheid
Onder visuele vermoeidheid verstaan we het lang achter de computer werken, lang lezen of lang televisiekijken. Visuele vermoeidheid is ook een oorzaak van het zien van sterretjes of vlekjes voor je ogen. Je kunt het verschil tussen visuele vermoeidheid en een oogaandoening vaak herkennen aan het feit dat bij visuele vermoeidheid de sterretjes en vlekjes steeds van plek veranderen. Bij een oogaandoening blijven ze vaak op dezelfde plek zitten.
Glasvochtloslating
Het glasvocht van het oog verandert als we ouder worden: het wordt minder soepel en steeds wateriger. Hierdoor kan het glasvocht krimpen, waardoor het buitenste laagje van het glasvocht kan losgaan van het netvlies. Dit heet glasvochtloslating en kan tot gevolg hebben dat je geen sterretjes ziet maar zwarte, zwevende vlekjes. Deze vlekjes kennen we ook onder de term mouches volantes. Vaak kan een glasvochtloslating geen kwaad, echter het kan het begin zijn van problemen met je netvlies en het kan zelfs loslaten. Wanneer dit gebeurt, dan moet je binnen 24 uur contact opnemen met je huisarts. Vooral wanneer er vlekjes en flitsen ontstaan of als deze in korte tijd verergeren. Er zal dan een operatie nodig zijn.
Glasvochtbloeding
Bij een glasvochtbloeding komt er bloed in het glasvocht van je oog, doordat een gezond bloedvaatje beschadigd raakt. Mogelijke oorzaken van een glasvochtbloeding zijn: diabetes, glasvochtloslating met of zonder een netvliesscheur, netvliesloslating of maculadegeneratie. Een glasvochtbloeding herken je aan puntvormige vlekjes en slierten, en waziger zicht. De klachten ontstaan in korte tijd en worden snel erger.
Inwendige oogontsteking
Ook een inwendige oogontsteking (uveïtis) kan ervoor zorgen dat je bewegende vlekjes ziet of dat je minder duidelijk ziet. Daarbij kan het oog rood, pijnlijk en gevoeliger worden voor licht. Bij uveïtis kunnen de volgende delen van het oog ontstoken zijn: voorkant van het oog (dit komt verreweg het meeste voor), het middelste deel van het oog (het glasvocht), de achterkant van het oog of het hele oog. Er zijn verschillende oorzaken voor een inwendige oogontsteking, echter het komt vaker voor bij een aantal auto-immuunziekten, zoals (jeugd)reuma, de ziekte van Bechterew, de ziekte van Crohn en sarcoïdose.
Wanneer naar de huisarts?
Heb het idee dat je symptomen erger worden, of dat je steeds vaker sterretjes ziet, wel of niet in combinatie met lichtflitsen, neem dan contact op met je huisarts. Ook wanneer je ze maar in één oog ziet of als het niet binnen een dag vanzelf overgaat, dan is het verstandig om naar de dokter te gaan. Natuurlijk spreekt het voor zich dat wanneer je je zorgen maakt dat je ook dan contact op moet nemen.
Bronnen: Het Oogfonds, Maxima Medisch Centrum en Tergooi Ziekenhuis
Delen: gepubliceerd door C. van Etten.
Ik zie steeds sterretjes als ik een beetje inspan. Is dat wel normaal?
Bij een beetje inspanning zou dat niet moeten. Ga dus met de klacht naar de huisarts