Het blijkt dat zes op de tien Nederlanders van dertig jaar en ouder zich niet om de twee uur in de zon opnieuw insmeren. Dit met alle risico’s van dien. Verbranden voor de zon, wat zijn de gevolgen?
Wat is zonverbranding?
Ons lichaam heeft zonlicht nodig, hiermee maken we namelijk zelf vitamine D aan. Echter, wanneer je huid in korte tijd te veel zonlicht krijgt, dan kan deze verbranden. Wanneer er sprake is van een lichte verbranding, dan heeft de huid een rode of roodbruine kleur. Dit kan gepaard gaan met een lichte zwelling. Bij een erge verbranding, dan is naast deze twee punten je huid ook pijnlijk. Ook als je geen extreem lichte huidskleur heeft, kunt je net zo goed verbranden en hoe vaker je verbrandt, hoe groter het risico is dat je huidkanker krijgt.
Wat is zonkracht?
Zonkracht geeft aan hoeveel uv-straling de aarde bereikt. Hierbij geldt dat des te hoger de zon staat, des te sterker die zonkracht is, omdat de afstand die die uv-stralen dan door de dampkring af moeten leggen het kortst is. Die zonkracht hangt af van:
- Het seizoen
Zo is de zonkracht in onze zomer ’s middags maximaal 6 of 7. Maar in de winter is die ’s middags vaak minder dan 1. - Tijdstip van de dag
De zonkracht is in Nederland het sterkst tussen 12.00 en 15.00 uur - Locatie op aarde
Hoe dichter je bij de evenaar verblijft, des te sterker de uv-straling. Maar ook hoe hoger je zit (denk aan een verblijf in de bergen), hoe sterker de uv-straling en dus zonkracht.
Dus bij een hoge zonkracht, kun je sneller verbranden. Bij een zonkracht van 6 of 7, kan een gevoelige huid al binnen 15 minuten verbranden.
Type uv-stralen
Er bestaan drie soorten uv-stralen; uv A, uv B en uv C.
Uv A-stralen
Deze stralen kunnen diep in de huid doordringen en de diepere huidlagen beschadigen. Ze veroorzaken: zonnebrand, rimpels, huidvlekjes, bruine huid en huidkanker.
Uv B-stralen
Deze beschadigen de buitenste laag van de huid en veroorzaken zonnebrand en huidkanker.
Uv C-stralen
Zijn het meest gevaarlijk, echter deze stralen worden door de ozonlaag tegengehouden en bereiken ons niet.
Wanneer is verbranden schadelijk?
Na iedere blootstelling aan uv-straling vindt er een DNA-verandering en aanmaak van vrije radicalen plaats. Hierna zal de huid door verschillende “reparatie” eiwitten proberen om de DNA-verandering te herstellen en om de vrije radicalen te neutraliseren.
Echter, dit lukt niet in alle gevallen. Op het moment dat de reparatie niet zorgvuldig genoeg gedaan wordt of wanneer de schade te veel is of je lichaam moet deze acties te vaak uitvoeren dan kan er een fout in het DNA ontstaan. Uit dit aangetaste DNA kunnen kankercellen ontstaan, onder invloed van ongecontroleerde celdeling.
Dus ook al verbrand je maar eenmaal, dan zit er dus schade in je DNA waardoor de kans op huidkanker groter is.
Zonverbranding bij kinderen
De huid van een kind is gevoeliger voor de zon dan die van een volwassenen, omdat een kinderhuid nog sterk in ontwikkeling is en een snellere celdeling hebben. Daarom kunnen bij kinderen de gevolgen van een eenmalige verbranding groter zijn. Als er schade aan hun DNA ontstaat, als gevolg van een verbranding, is het risico op huidkanker dus groter. Daarom is het zo belangrijk om je kind goed te beschermen tegen de zon en uv-straling. Kies voor een zonnebrandcrème met een hoge beschermingsfactor van minstens 30, maar liever hoger. Denk ook aan uv-werende kleding. Dit is kleding die dezelfde bescherming biedt als een zonnebrandcrème met minimaal factor 50. Tijdens de uren dat de zonkracht het sterkst is, dus tussen 12:00 en 15:00 is het verstandig om kinderen uit de zon te houden.
Bronnen: KWF, Medicalfacts en Huidkanker Stickting
Delen: gepubliceerd door C. van Etten.