Schouderluxatie; hoe verloopt het herstel?

Wanneer je schouder uit de kom gaat, dan is dat een zeer pijnlijke situatie. Het is één van de meest voorkomende schouderletsels. Maar hoe verloopt het herstel van schouderluxatie?

Wat is een schouderluxatie?

Een schouderluxatie is dat je arm uit de schouderkom schiet. Dat betekent dat het bovenste deel van je schoudergewricht niet meer op de plek in de schouderkom zit. Een schouderluxatie kan gedeeltelijk of totaal zijn. Wanneer het gedeeltelijk is, dan spreken we van een subluxatie. Wanneer de bovenarm helemaal uit de komt schiet, dan spreken we over een totale luxatie.

Hoe ontstaat een schouderluxatie?

Een schouder kan op verschillende manieren uit de kom gaan. In de meeste gevallen gaat de kop aan de voorkant eruit. In sommige gevallen is de luxatie naar achteren. Heel gaat het naar boven of onder. Mogelijke oorzaken van een luxatie zijn:

Door een trauma
In de meeste gevallen gaat een schouder uit de kom, nadat er een sterke kracht op de schouder is uitgeoefend. Dat kan als gevolg van een val of een stomp op de arm of de schouder. Ook een te heftige beweging kan een schouderluxatie veroorzaken. Dit kan het geval zijn bij sporten zoals: voetbal, skiën, hockey, rugby, volleybal en basketbal.
Door lossere ligamenten in de schouder
Ook zonder trauma kan een schouder uit de kom raken. Wanneer de gewrichtsbanden en/of pezen van de schouder beschadigd of uitgerekt zijn (hyperlaxiteit), dan kan een schouder al bij een normale beweging uit de kom raken. Hyperlaxiteit kan aangeboren zijn, maar kan ook ontstaan als gevolg van een eerdere luxatie. Aandoeningen zoals Ehlers-Danlos Syndroom en het Downsyndroom, kunnen er ook voor zorgen dat het de gewrichtsbanden te veel uitgerekt zijn. In al deze gevallen spreekt men van instabiliteit van de schouder.

Symptomen van een schouderluxatie

Felle, acute pijn.
Een duidelijke zichtbare verdikking.
Verkleuring van de arm.
Functieverlies in combinatie met een verdoofd/verlamd gevoel in de arm.
Bij een subluxatie ervaart iemand een zeer oncomfortabel gevoel of vage pijn in de schouder.

Behandeling bij een schouderluxatie

In eerste instantie zal het bestrijden van de pijn aan de orde zijn. Dit kan plaatsvinden door het nemen van reguliere pijnstillers zoals paracetamol of ibuprofen. Echter, er kan er ook gekozen worden voor een verdoving die rechtstreeks in het gewricht gespoten wordt. Een röntgenfoto moet duidelijkheid geven of dat er bijkomend letsel is ontstaan, zoals een botbreuk. Wanneer er geen breuken zijn, zal de arts de schouder weer in de kom plaatsen.

De eerste dagen kan het fijn zijn om de plek te koelen, om de pijn te verminderen.

Om rust en stabiliteit aan de schouder te geven, dragen de meeste mensen de eerste week een mitella. Complete rust is niet verstandig. Wanneer het geen pijn doet, dan mag de arm bewogen worden. Let er wel op dat je deze niet belast. Bouw dit vervolgens op. Het bewegen bevordert de afvoer van de afvalstoffen en het vocht. Maar het bevordert ook de toename van spierkracht rondom de schouder, waardoor de spieren het gewricht beter kunnen ondersteunen. Fysiotherapie is in de meeste gevallen nodig om zowel kracht als beweeglijkheid terug te krijgen.

Normaliter duurt het genezen van een schouderluxatie tussen de 1 en 3 maanden. Let wel op in deze periode. Doordat de banden uitgerekt zijn, is de kans op een nieuwe luxatie groot. Dus let op wat je met je arm doet.

Operatie bij terugkerende luxaties

Wanneer de schouder vaak uit de kom schiet, dan kan een operatie ervoor zorgen dat het schoudergewicht gestabiliseerd wordt. Afhankelijk van de aard van het letsel wordt er gekozen van voor:

Kijkoperatie
Wanneer het labrum is afgescheurd en deze moet worden aangehecht, of wanneer het kapsel verstevigd moet worden wordt er gekozen om dit te doen via een kijkoperatie. Via een paar hele kleine gaatjes in de huid wordt het letsel met kleine tangetjes en schroefjes hersteld.
Latarjetoperatie
Wanneer er sprake is van ernstige letsels aan het bot of aan de kop, dan wordt er vaak voor een open latarjetoperatie gekozen.

Vandaag de dag kan de latarjetoperatie ook via een kijkoperatie gebeuren. Hierbij wordt een blokje bot met pezen afgezaagd. Vervolgens verplaatst de chirurg dit naar de voorrand van de schouderkom. Deze techniek wordt steeds vaker toegepast, omdat het alleen hechten van het kapsel en labrum vaker tot een terugval leidt.

Herstellen van een schouderluxatie

Voor een goed herstel is het van groot belang dat je je schouder in beweging houdt. Welke oefeningen kun je doen?

Dag 1

Vanaf dag 1 kun je de volgende oefeningen doen. Wanneer je een mitella draagt, haal je arm er voor deze oefeningen even uit en ondersteun je pijnlijke arm met de gezonde arm.

Open en sluit de hand. Knijp bijvoorbeeld in een knijpballetje.
Beweeg de pols in alle richtingen.
Draai de onderarm naar binnen en buiten.
Buig en strek de elleboog met behulp van de andere hand.
Haal allebei je schouders op en laat ze weer zakken.
Maak cirkelvormige bewegingen met beide schouders tegelijk.
Buig je hoofd van je oor naar schouder. Je doet het goed, wanneer je de rek in de nekspieren voelt.

2 tot 6 weken

Dit is de bewegingsherstelfase en in deze fase mag je je arm weer gebruiken bij dagelijkse activiteiten. Denk hierbij aan: wassen en aankleden. Vermijd hierbij extreme bewegingen en pijn. Je mag in deze fase absoluut geen zware werkzaamheden of aan sport doen.

Als oefening kun je voor de muur gaan staan. Loop vervolgens met je vingertoppen tegen de muur omhoog. Probeer hierbij iedere keer een klein stukje hoger te komen. Zorg dat de arm niet verder dan 90 graden gebogen is.

6 tot 12 weken

Dit is de fase waarin wordt gewerkt aan functieherstel. Wanneer je in deze fase geen pijn meer voelt, moet je toch rekening houden met nog een periode van herstel van ongeveer 6 weken.

Enkele praktische tips

Wanneer je je aankleedt, zorg dan eerst dat de pijnlijke arm aangekleed wordt gevolgd door het hoofd en als laatste haal je de andere arm door het kledingstuk. Let hierbij erop dat je de getroffen arm zo minimaal mogelijk omhoog beweegt.
Wanneer je het prettig vindt, dan kun je de aangedane arm ondersteunen met allerlei kussens.
Misschien een open deur, maar draag makkelijke kleding die ruim valt,
Qua schoenen zijn instappers handig. Maak eventueel gebruik van een lange schoenlepel.
Gebruik een schoudertas, rugzak of een boodschappenwagentje bij het dragen van voorwerpen.

Bronnen: Maasstad Ziekenhuis en Zorgvoorbeweging

Delen: gepubliceerd door C. van Etten. onderschreven door P.M. Mulder (arts)