Naar schatting heeft ongeveer 5 tot 20 % van alle mensen boven de vijftig jaar last van poliepen. Wanneer is dat reden tot ongerustheid en wanneer niet? Wat moet je weten over een poliep in je darmen?
Wat is een poliep?
Een poliep in je darm is een uitstulping van het slijmvlies van de dikke darm. Deze uitstulping is een goedaardig gezwel. Poliepen kunnen naast dat ze in de darmen ontstaan ook in bijvoorbeeld je neus of blaas ontstaan. Een poliep kan heel erg klein zijn, maar deze kan ook wel een paar centimeter groot worden. Een poliep in de dikke darm komt vrij vaak voor en vaak weet iemand niet dat hij of zij poliepen heeft, omdat ze vaak geen klachten geven.
Darmpoliep en darmkanker
Wanneer je te horen krijgt dat er poliepen in je darm gevonden zijn, dan is dat schrikken. Toch zijn verreweg de meeste poliepen goedaardig en zullen dat ook blijven. Echter, poliepen kunnen onrustige cellen bevatten die zich op termijn ontwikkelen tot een kwaadaardige tumor. Op dat moment is er sprake van dikkedarmkanker. Dat is dan ook de reden dat wanneer een poliep bij een darmonderzoek ontdekt wordt deze preventief wordt verwijderd. Na het verwijderen zal deze onderzocht worden of het gaat om een goedaardige- of kwaadaardige variant.
Oorzaken poliepen in de darm
De exacte oorzaak van het ontstaan van darmpoliepen is (nog) niet bekend. Wel weten we dat er factoren zijn die het ontstaan ervan sterk kunnen beïnvloeden.
Risicofactoren darmpoliepen
Er zijn een aantal zaken die de kans op het ontstaan van poliepen in de darm vergroten:
Erfelijkheid
Een erfelijke aandoening kan poliepen veroorzaken. De meest voorkomende erfelijke aandoeningen die poliepen kunnen veroorzaken zijn: het Lynch syndroom, Familiaire Adenomateuze Polyposis (FAP), mutYH Geassocieerde Polyposis (MAP) en het Peutz-Jeghers Syndroom.
Het Lynch syndroom is de meest voorkomende erfelijke vorm van dikkedarmkanker die uit een poliep ontstaat. Bij Familiaire Adenomateuze Polyposis (FAP) ontstaan er poliepen in de dikke darm al op jonge leeftijd. Bij jongeren tussen de 10 en de 20 jaar. MutYH Geassocieerde Polyposis is een aandoening die door een mutatie van een specifiek gen wordt veroorzaakt, waardoor er tientallen poliepen in de dikke darm ontstaan. In de meeste gevallen is dit voor het vijftigste levensjaar. En een zeer zeldzame erfelijke aandoening waarbij poliepen in het hele spijsverteringskanaal kunnen ontstaan staat bekend als het Peutz-Jeghers Syndroom.
Ongezonde voeding
Er zijn aanwijzingen dat het eten van rood en bewerkte vleeswaren de kans vergroot. Bewerkte vleeswaren zijn bijvoorbeeld: worst, ham of paté en qua vlees moet je denken aan hamburgers, worst en gemarineerd vlees. Door deze bewerking kunnen er kankerverwekkende stoffen ontstaan. Stoffen die cellen in ons lichaam kunnen beschadigen, wat tot kanker kan leiden. De World Health Organisation merkt bewerkt vlees aan als ‘kankerverwekkend’ en rood vlees als ‘waarschijnlijk kankerverwekkend’.
Roken en overmatig alcoholgebruik
Zowel roken als overmatig alcoholgebruik hebben een negatieve invloed op het slijmvlies in de darmwand. Mogelijk draagt dit bij aan het ontstaan van poliepen in de darm.
Overgewicht en weinig lichaamsbeweging
Zowel weinig beweging als het hebben van overgewicht blijken een belangrijke risicofactoren te zijn.
Symptomen darmpoliep
Poliepen in de dikke darm geven niet altijd klachten, maar klachten die voor kunnen komen zijn:
- Bloed in je ontlasting
- Een verandering in het ontlastingspatroon
- Aanhoudende verandering in je stoelgang
- Darmkrampen, buikpijn
- Gewichtsverlies zonder aantoonbare oorzaak.
Bovenstaande klachten betekenen niet direct dat je een darmpoliep hebt, het zijn ook klachten die bij een andere (onschuldige) aandoening voor kunnen komen. Echter, wanneer je ziet dat er bloed in je ontlasting zit, maak dan wel een afspraak met je huisarts. Voor de overige klachten geldt dat je naar je huisarts moet gaan wanneer ze langer dan 2 weken aanhouden. Hij of zij kan dan beoordelen of verder onderzoek noodzakelijk is.
Verwijderen poliepen in de dikke darm
Op het moment dat er tijdens een kijkonderzoek één of meerdere poliepen ontdekt worden, dan worden deze direct preventief verwijderd. Dit verloopt pijnloos. Na het verwijderen zal deze verwijderde poliep onderzocht worden om uit te zoeken om wat voor soort poliep het gaat. De uitslag van dit onderzoek krijg je na ongeveer één week.
Is de poliep heel erg groot of heel erg plat, dan kan het noodzakelijk zijn om deze operatief te verwijderen. Dit geldt ook voor poliepen die in de darmwand zijn gegroeid.
Poliep ontdekt bij bevolkingsonderzoek
Iedereen tussen de 55 en 75 jaar krijgt in Nederland een oproep om deel te nemen aan het bevolkingsonderzoek darmkanker. Tijdens dit onderzoek word je gevraagd om ontlasting in te leveren, welke op bloedsporen gecontroleerd wordt. Wanneer er bloedsporen gevonden worden, dan kan dit wijzen op poliepen of darmkanker.
Bronnen: Maag Lever Darm Stichting, Isala, Universitair Medisch Centrum Utrecht, Meander Medisch Centrum
Delen: gepubliceerd door C. van Etten.