Hoe herken je mazelen, en hoe voorkom je het?

Het blijkt dat het aantal mensen met de mazelen in Europa stijgt. Ten opzichte van 2016 is er een stijging van maar liefst 400% geconstateerd. Mazelen is één van de meest besmettelijke ziekten die er bestaan en wordt veroorzaakt door het mazelenvirus. Het virus is van mens op mens overdraagbaar. Hoe herken je mazelen, en kun je voorkomen dat je besmet wordt?

Wat is mazelen?

Mazelen is een besmettelijke virusinfectie, die zich kenmerkt door huiduitslag in de vorm van allemaal rode vlekjes op het lichaam. Mazelen komt het meest voor bij kinderen.

De besmetting

De besmetting vindt plaats door middel van druppeltjes die via de lucht verspreiden. Doordat het virus in de neus en keel van iemand die besmet is zit, kan verspreiding dus plaatsvinden door te hoesten, praten en/of te niezen. Vervolgens kunnen mensen deze druppeltjes inademen en besmet raken. Besmetting vindt dus niet alleen via direct contact plaats.

Iemand die dus zelf besmet is met het virus is zelf ook weer besmettelijk voor anderen. Wanneer je niet, of niet volledig bent ingeënt en je hebt nog geen mazelen gehad, dan ben je vatbaar voor deze ziekte. Iemand die al mazelen heeft gehad, kan de ziekte niet opnieuw krijgen. Mensen kunnen elkaar besmetten vanaf 4 dagen voordat er ziekteverschijnselen optreden tot vijf dagen na het begin van de huiduitslag.

Mazelen zijn zo besmettelijk dat een persoon die het virus bij zich draagt gemiddeld 12 tot 18 andere, niet-ingeënte personen besmet. Ter vergelijking, bij griep liggen die getallen op 1,4 tot 4 personen.

Symptomen van mazelen

Mazelen begint plotseling. De klachten die je kunt hebben zijn:

• Koorts.
• Hangerigheid.
• Verkoudheid en hoesten.
• Loopneus.
• Ontstoken ogen, waardoor je niet goed tegen licht kunt. Dit verschijnsel verdwijnt weer snel.
• Kleine witte vlekjes in de mond.
• Na twee tot drie dagen ontstaat opnieuw koorts, nu hoger. Enkele dagen tot een week daarna ontstaat een huiduitslag. Die begint achter de oren en verspreidt zich over het hele lichaam. De vlekjes zijn wit met een rode stip. Na het verspreiden kan het een vlekkerige soms egale roodheid vormen. Na een paar dagen wordt de huiduitslag minder en daalt de koorts.

Kun je mazelen voorkomen?

Er is een inenting om de ziekte te voorkomen. De BMR-inenting (tegen bof, mazelen en rodehond), is opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma. Kinderen krijgen 2 verschillende inentingen. Dat is op het moment dat ze 14 maanden zijn en wanneer ze 9 jaar oud zijn.

Volwassenen die niet ingeënt zijn tegen mazelen kunnen zich, wanneer ze dat willen, alsnog inenten.

Wat kun je verder doen?

• Bij hoesten of niezen gebruik een papieren zakdoek. Wanneer je geen papieren zakdoek bij de hand hebt, hoest dan in de plooi van je elleboog.
• Gebruik een zakdoek maar één keer en gooi de zakdoek na gebruik weg.
• Was hierna je handen.
• Het is niet nodig om bij iedereen die hoest of niest uit de buurt te blijven. Houd pasgeboren baby’s wel uit de buurt van hoestende en niezende mensen.
• Leer kinderen ook netjes te hoesten en te niezen.
• Was regelmatig je handen met water en zeep, helemaal na een flinke hoest- of niesbui.
• Droog de handen goed af aan een schone handdoek of aan een papieren handdoek (keukenrol).

Complicaties bij mazelen

Een mazelenvirusinfectie kan in zeldzame gevallen echter ernstig verlopen. Er kunnen ernstige complicaties optreden zoals:

• Levensbedreigende longontsteking.
• Oorontsteking (soms met blijvende doofheid).
• Hersenontsteking met blijvende hersenschade.
• Longontsteking.

Extra risico op complicaties bij mazelen

Sommige mensen hebben een extra groot risico op het krijgen van ernstige complicaties:

• Kinderen jonger dan één jaar en vooral van moeders die niet ingeënt. Of wanneer ze geen mazelen gehad hebben.
• Naarmate je ouder wordt, is er een verhoogde kans op complicaties.
• Mensen met een sterk verminderde afweer. Denk hierbij aan mensen met leukemie of die met cytostatica behandeld worden.
• Zwangere vrouwen. Mazelen veroorzaakt bij het kind geen afwijkingen, maar er is wel een grotere kans op een miskraam of vroeggeboorte.

Behandelingsmogelijkheden

Er bestaat geen specifieke behandeling voor mazelen. Wie de mazelen heeft, moet goed uitzieken en veel rust nemen. Men kan paracetamol innemen tegen de koorts. Wanneer er een bacteriële infectie bijkomt, word er een antibioticakuur gegeven. Voor de rest wordt deze ziekte hetzelfde behandeld als een gewone griep.

 

Bronnen: RIVM, Trouw en Meander Medisch Centrum

Delen:  

gepubliceerd door C. van Etten. onderschreven door P.M. Mulder (arts)