Zink is misschien nog een relatief onbekende voedingsstof, maar het is wel een multifunctionele voedingsstof. Zink speelt namelijk bij erg veel verschillende functies van je lichaam een rol. Daarom kan een zinktekort erg vervelend zijn. Wat zijn de symptomen van een zinktekort?
Wat is zink?
Zink is een spoorelement, wat betekent dat ons lichaam het zelf niet aan kan maken. We moeten zink dus binnenkrijgen via onze voeding. Voor mannen ouder dan 18 jaar is de dagelijkse aanbevolen hoeveelheid 9 milligram. Voor vrouwen geldt een aanbevolen advies van 7 milligram. Zink is onmisbaar voor een goede gezondheid, omdat het betrokken is bij taken in alle cellen van het lichaam.
Functie van zink
Zink is een mineraal dat als co-enzym bij heel veel processen van het lichaam een rol speelt. Enzymen zijn stoffen die nodig zijn om processen in het lichaam mogelijk te maken. Zo speelt zink bijvoorbeeld een rol bij: de aanmaak van weefsel, bot, de opbouw en afbraak van koolhydraten en vetten en zorgt het voor een goede werking van je afweer- en immuunsysteem. Ook binnen je hormoonhuishouding speelt zink een rol. Zo helpt zink het testosterongehalte in het bloed normaal te houden en is zink goed voor de vruchtbaarheid.
Symptomen zinktekort
Omdat zink bij veel processen in het lichaam betrokken is, zal een tekort op veel plekken ongemak kunnen veroorzaken:
- Haaruitval
- Huidproblemen
- Bros wordende nagels
- Minder snelle genezing van wondjes
- Vermoeidheid
- Diarree
- Gebrek aan eetlust
- Minder scherp zien, ook in het donker
- Verminderde concentratie en geheugen
- Spierkrampen
- Verminderd reukvermogen
- Erectiestoornis.
Oorzaken van een zinktekort
Dieet
Aangezien zink beter geabsorbeerd wordt bij een dieet dat rijk is aan dierlijke eiwitten vergeleken met een plantaardig dieet kan een vegetarisch of veganistisch dieet de oorzaak van een zink tekort zijn. Hoewel in granen, noten en peulvruchten ook zink zit, bevatten ze ook zogenaamde anti-nutriënten. Dit zijn stoffen die de opname van één of meerdere voedingsstoffen verhinderen. In deze is dat ook zink.
Chronische darmontsteking
Bij mensen die lijden aan de ziekte van Crohn treft men vaak lage zink concentraties aan. Een ontsteking van de darmen kan namelijk leiden tot een verminderde opname van voedingsstoffen door de darmwand.
Structurele stress
Ook langdurige stress kan tekort aan zink veroorzaken.
Diabetes
Mensen met diabetes hebben een verhoogd risico op het krijgen van een zinktekort, doordat een te hoog bloedsuiker niveau in veel gevallen leidt tot vaker plassen. Daardoor kun je een teveel aan zink via je urine uitscheiden.
Voeding rijk aan zink
Zink komt vooral voor in:
- Vlees
Vooral rundvlees en varkensvlees zijn rijk aan zink. Daarnaast bevatten deze histidine en cysteïne, voedingsstoffen die de zinkopname door het lichaam bevorderen. - Zuivelproducten
Kwark en halfvolle melk - Vis
Makreel, kabeljauw, oesters, haring en tonijn zijn rijk aan zink. - Peulvruchten/fruit
Pinda’s, amandelen, citrusvruchten, appels, peren en bessen zijn rijk aan zink en bevatten de voedingsstoffen histidine, methionine, cysteïne en citroenzuur. Allen bevorderen de zinkopname. - Rijst en brood
Zilvervliesrijst en bruin brood.
Te veel zink
Niet alleen een tekort aan zink, maar ook een overschot kan schadelijk zijn. Het is bijna onmogelijk om via voeding een overschot te krijgen, enkel via supplementen. Afhankelijk van de leeftijd zijn er veilige bovengrenzen vastgesteld. Voor iedereen die 18 jaar en ouder is, geldt een bovengrens van 25 milligram per dag.
Wanneer je gedurende een aantal dagen, qua inname, over deze bovengrens bent gegaan, dan kun je onder andere last krijgen van: diarree, buikkrampen, misselijkheid, haarverlies en bloedarmoede. De bloedarmoede kan ontstaan omdat een overschot aan zink de opname van ijzer verhindert, waardoor geen rode bloedcellen meer aangemaakt kunnen worden. Hierdoor kan er bloedarmoede ontstaan. Ook het element koper verliest door een overschot aan zink zijn effectiviteit. Dit kan weer leiden tot een verdoofd gevoel en zwakte in je armen en benen.
Bronnen: Voedingscentrum en Vitamine Info
Delen: gepubliceerd door C. van Etten.
Ik heb de laatste tijd regelmatig last van krampen in mijn darmen en ben daardoor erg winderig ook heb ik last van van een lam gevoel in mijn rechter arm kan dit verband houden met een zink overschot in mijn lichaam?
Hoi Martin,
Dat is natuurlijk mogelijk. Het voedingscentrum adviseert gevarieerd te eten en bij voorkeur vers.
Maar als je je echt niet lekker voelt dan is het wijs even de huisarts te bezoeken.
Succes en beterschap!
Een overschot krijg je niet snel. Soms wel met supplementen. Dat een bepaald probleem bepaalde symptomen kan geven, wil niet zeggen dat die symptomen ook bij dat probleem horen.
Krampen in je darmen kunnen te maken hebben met een slechte darmflora, voedingspatroon, tekort aan maagzuur en tekorten aan voedingsstoffen. Een natuurgenezer kan het je helpen uitzoeken.
Een zink tekort kun je ook oplopen door het gebruik van alendronine/risodrine zuur, een middel tegen osteoporose. Dit geeft dan in eerste instantie verspringende neurologische uitval, heel gevaarlijk, want het wordt niet snel erkend dat de oorzaak is van het genoemde geneesmiddel.
Ook als je al neurologische doofheid/tintelingen of uitval hebt kan prednison voor flinke verergering zorgen en lang doorgaan na het stoppen. Prednison stopt je klacht nl niet , het remt de zogenaamde ontsteking niet, maar laat het even stil staan, tast vervolgens de spieren aan ( holvoet) en bij afbouwen worden de zenuwproblemen veel en veel erger en uitgebreider doordat zenuwen al aangetast zijn. Niet aan te raden bij zenuwuitval.