Het blijkt dat één op de vijf volwassenen met een bepaalde vorm van slaapwandelen te maken krijgt. Dit is in de vorm van zelf slaapwandelen, dat je partner slaapwandelt of dat één van je kinderen gaat slaapwandelen.
Wat is slaapwandelen?
Slaapwandelen is het rondlopen terwijl je slaapt. Zo simpel is de verklaring. Op het moment dat iemand slaapwandelt, dan gebeurt dat meestal in halfbewuste toestand. De medische term voor slaapwandelen is somnambulisme.
Komt het op iedere leeftijd voor?
Ja, slaapwandelen komt op iedere leeftijd voor, maar het komt het meest voor bij kinderen in de leeftijd van 4 jaar tot 12 jaar. Bij 20% tot 33% van alle kinderen komt slaapwandelen voor zowel bij jongens als bij meisjes alleen het komt iets vaker voor bij jongens. Bij veel kinderen neemt het slaapwandelen af naar mate ze ouder worden en uiteindelijk groeien de meeste kinderen er overheen. 19% van de tieners met slaapwandelproblemen blijft dit fenomeen ook houden op volwassen leeftijd.
Wat is de oorzaak?
Dat is niet echt bekend. Vroeger dacht men dat slaapwandelen te maken had met epilepsie, hysterie, psychiatrische stoornissen of geheime verlangens. Nu gaat men er vanuit dat slaapwandelen erfelijk bepaald is en dat daarnaast ook factoren als: vermoeidheid, stress, slaapgebrek. Bij volwassenen is dat medicijnen en alcohol die de kans op slaapwandelen vergroten. Deze factoren stimuleren de hoeveelheid diepe slaap en hebben een negatief effect op de non-REM slaap. Slaapwandelen vindt plaats in de diepe slaap.
Kort na het inslapen
Lichte slaap en diepe slaap worden samen ook wel de non-REM slaap genoemd. Naast deze twee slaapfases is de derde fase de REM-slaap. Gedurende een nacht hebben we ongeveer 4 tot 5 slaapcycli. Het slaapwandelen vindt meestal plaats in de eerste slaapcyclus, dus meestal tussen de één en twee uur nadat je naar bed bent gegaan. Later op de nacht komt dit niet echt meer voor. Men vermoedt dat het te maken heeft met de overgang van de ene slaapfase naar de volgende slaapfase. Waarbij een deel van de hersenen actief wordt, terwijl een ander deel blijft slapen.
Maximaal een half uur
In de meeste gevallen duurt het maar een paar minuten tot een half uur. Daarna vallen de meeste mensen weer in hun eigen bed in slaap en maken ze de rest van de slaapcycli af.
Automatische piloot
Iemand die slaapwandelt kan best moeilijke dingen doen. Hij of zij kan zich aankleden, brood smeren, een deur openen, makkelijke vragen beantwoorden, de trap aflopen en objecten ontwijken. Dit zijn allemaal activiteiten die we automatisch doen. Dat is de reden dat er weinig ongelukken gebeuren tijdens het slaapwandelen. Het beantwoorden van complexe vragen is vaak niet mogelijk omdat dit niet op de automatische piloot gebeurd.
Herinneringen
De meeste mensen weten de volgende dag niet meer wat ze ’s nachts hebben gedaan. En hebben geen enkele herinnering aan hun nachtelijke escapades. Aan somnambulisme valt weinig te doen. En een slaapwandelaar wakker maken is niet gevaarlijk maar is erg moeilijk. Misschien is het verstandiger om iemand gewoon terug te brengen naar zijn of haar bed en extra sloten op de deuren te plaatsen, de kamer veilig te maken en de bekende natte dweil naast het bed te leggen.
Bronnen: Medisch Centrum Twente en Kinderneurologie
Delen: gepubliceerd door C. van Etten. onderschreven door P.M. Mulder (arts)
Hallo ik heb al een aantal jaren last van het doen van allerlei activiteiten in mijn slaap, waar ik zelf de volgende ochtend niets meer van weet. Nu heb ik sinds kort de diagnose suikerziekte type 2 gekregen. Zou dit gedrag te maken kunnen hebben met een hypo?
Dat is niet erg waarschijnlijk.