Slaapverlamming: een zeer akelig fenomeen

Slaapverlamming is een fenomeen dat optreedt tijdens je slaap: je hebt het gevoel dat je wakker bent, maar je kunt je lichaam niet bewegen. In veel gevallen gaat dit ook nog eens gepaard met hallucinaties. Dit alles is natuurlijk waanzinnig akelig. Wat is de oorzaak van een slaapverlamming en is hier iets aan te doen?

Wat is slaapverlamming?

Bij iedereen vindt er tijdens de laatste fase van de slaapcyclus, de Rapid-Eye-Movement, een sterke mate van spierverslapping op. Het lichaam is dan volledig ontspannen en lijkt zelfs verlamd te zijn. Alleen is er sprake van snelle oogbewegingen en zijn de genitaliën geprikkeld. Dit is ook de fase waarin je droomt, wat dan ook de reden van die spierverslapping is. Stel je droomt dat je hard aan het rennen bent, dan zou je dat wellicht ook daadwerkelijk kunnen doen. Wanneer je vervolgens wakker wordt, dan heb je direct je normale spierkracht weer terug.

Wanneer er van slaapverlamming sprake is, dan lijkt het alsof je wakker bent, maar je kunt niet bewegen, praten of je ogen openen. Je bent je dus bewust van je omgeving, maar je kunt er niet naar handelen. Een slaapverlamming kan wel tot een paar minuten duren.

Er bestaan erg weinig wetenschappelijke studies over slaapverlamming, maar uit de onderzoeken die hebben plaatsgevonden denkt men dat slaapverlamming optreedt wanneer je even wakker wordt tijdens de REM-slaap, de fase waarin je hersenen het meest actief is.

Oorzaken slaapverlamming

Met gaat er vanuit dat zo’n 8% van de bevolking te maken krijgt met een vorm van slaapverlamming. Echter, wat de exacte oorzaak ervan is, is (nog) niet duidelijk. Er zijn wel een aantal factoren die de kans erop vergroten:

• Slaaptekort
• Onregelmatig slaappatroon. (ploegendienst)
• Narcolepsie
• PTSS
• Slaapapneu
• Last van angstproblemen of een paniekstoornis
• Restless legs syndroom
• Overmatig alcoholinname
• Familieleden met slaapverlamming.

Slaapverlamming behandelen

Lichamelijk is slaapverlamming niet gevaarlijk, maar het kan wel een hele beangstigende ervaring zijn. Wanneer je daar last van hebt, of wanneer je hierdoor te weinig slaap krijgt, dan is een bezoek aan je huisarts aan te raden. Hij/zij kan dan kijken wat de best mogelijke behandeling is.

In eerste instantie zal je huisarts kijken of er een onderliggende aandoening aan ten gronde ligt om zo een gepaste behandeling voor te stellen. Denk bijvoorbeeld aan een posttraumatische stressstoornis. Eventueel kun je dan een lage dosis van een antidepressivum voorgeschreven krijgen.

Cognitieve gedragstherapie

Op het moment dat er geen sprake is van een onderliggende oorzaak, maar iemand wordt erg angstig en gespannen als gevolg van de slaapverlamming dan zou cognitieve gedragstherapie kunnen helpen.
Goede slaaphygiëne
Ook zal een goede slaaphygiëne kunnen helpen. Denk hierbij aan het nastreven van een regelmatig slaappatroon met voldoende slaapuren van tussen de 6 en 8 uur slaap per nacht.

Gezonde levensstijl

Daarnaast is het voldoende bewegen, niet roken en geen alcohol en cafeïne houdende drankjes drinken voor het slapengaan.

Overig

Mensen die op hun rug slapen schijnen ook vaker last te hebben van slaapverlamming. Het vermijden hiervan wordt dan ook aangeraden.

Bronnen: Gezondheid en Wetenschap en WebMD.com