Column door Pieter Mulder
OSAS betekent Obstructive Sleep Apneu Syndrome. Het houdt in dat er sprake is van een afwijking waarbij de slaap verstoord wordt door ademhalingstops, een situatie waar de slaper niet of onvoldoende ademhaalt.
Wat is apneu?
Een periode dat de slaper niet ademhaalt, wordt een apneu genoemd en dat kan 10 sec. tot wel een minuut duren! Heel vaak treden deze klachten op bij snurkers. Veel snurkers hebben apneus, maar gelukkig is dat niet altijd het geval. Het komt voor dat er mensen zijn die veel en hinderlijk snurken zonder dat er apneu perioden zijn. Vanzelfsprekend is dat hinderlijk voor de partner, maar niet voor de snurker zelf. Als er wel apneus zijn, is dat medisch zeer ongewenst voor de slaper, maar soms ook zeer angstig voor de partner, die zelfs soms denkt dat de slaper erin blijft. (wat overigens nooit het geval is ).
Wat is het gevaar van apneus?
Het zal duidelijk zijn dat als de snurker stopt met ademhalen er geen lucht, dus ook geen zuurstof, binnenkomt. Dit geeft op termijn allerlei afwijkingen. Te noemen valt: hoge bloeddruk, hartritmestoornissen, diabetes (suikerziekte), depressieve klachten, chronische vermoeidheid, libidoverlies, burn-out. De slaap is dus van slechte kwaliteit, niet verkwikkend en de slaper wordt al vermoeid wakker. Het zal dus duidelijk zijn dat OSAS een ziektebeeld is dat nadere zorg en behandeling behoeft.
Hoe kun je er nu achter komen of je OSAS hebt of niet?
Er zijn er een aantal zelf testen, die een aanwijzing kunnen zijn dat er een vergrote kans is op OSAS. In de eerste plaats de ESS (Epworth Sleepiness Scale). Deze zelftest bestaat uit een aantal vragen, waarvoor je een aantal punten scoort.
Die test ziet er als volgt uit: 0: ik word niet slaperig; 1: lichte kans dat ik slaperig word; 2:matige kans dat ik slaperig word; 3: grote kans op slaperigheid.
Situatie: | kans op slaperigheid |
1. tijdens zitten en lezen | 0 1 2 3 |
2. tijdens TV kijken | 0 1 2 3 |
3. zitten in openbare instelling (bv theater) | 0 1 2 3 |
4. langer dan een uur zittend (als passagier in een auto) | 0 1 2 3 |
5. tijdens rust in de namiddag | 0 1 2 3 |
6. zitten en praten met iemand | 0 1 2 3 |
7. na de lunch | 0 1 2 3 |
8. in de auto in stilstaande file | 0 1 2 3 |
Scoort U boven de 10, dan is OSAS heel goed mogelijk en is het raadzaam de huisarts te bezoeken voor verder onderzoek.
Een andere zelftest:
S: Snorring (snurken)
T: Tireness (vermoeidheid)
O: Observed Apneus (door partner vastgestelde ademstops)
P: Pressure (hoge bloeddruk)
B: BMI meer dan 35 (bodymassindex)
A: Age meer dan 50 (ouder dan 50)
N: Neck (halsomvang meer dan 40)
G: Gender Male (man)
Als u 3 of meer factoren hebt, kan dat wijzen op OSAS.
De uiteindelijke diagnose wordt gesteld door een slaapregistratie. Hierbij wordt ofwel thuis, dan wel in een ziekenhuis de cliënt aangesloten op apparatuur die de kwaliteit van slaap vaststelt. Uiteindelijk geeft deze meting dan de zekerheid of er OSAS is of niet. Indien de diagnose OSAS is gesteld kan er een behandeling worden ingesteld.
Vaak zal dit aanpassing zijn van een antisnurkbeugel (MRA), dan wel een CPAP (een soort beademingsapparaat). Vaak zal ook afvallen voor verbetering zorgen. In uitzonderlijke situaties kan een operatie de oplossing brengen. Dit alles zal afhangen van de ernst van de OSAS en waar de voorkeur ligt van de cliënt. Verder is ook de gebitsstatus van cliënt van belang. Zo kan een MRA bv alleen worden aangepast bij personen met eigen tanden.
Tenslotte nog enige nuttige/interessante links:
www.apneuvereniging.nl
www.nederlandsslaapinstituut.nl
P. Mulder, KNO arts
Delen: gepubliceerd door C. van Etten. onderschreven door P.M. Mulder (arts)
ik ben al voor een slaaptest geweest en er zijn wel ademstops vastgesteld maar niet te veel daarnaast is ook mijn bloed onderzocht en er zijn geen afwijkingen gevonden zoals schildklier en toch ben ik van 64 kilo naar 90 kilo gegaan in 6 maanden tijd
hallo ik ben nu zelf bang om te slapen. want er trekt eerst iets onder me keel en dan snik ik.heb ook last van hyperventilatie.zou wel zsm in zhuis getest willen worden. tv kijken val ik nu meteen in slaap. heel veel woede aanvallen ook
ben 55 en weeg bijna 105 kilo .ik snak elke avond naar aadem in bed
Overgewicht kan natuurlijk een oorzaak zijn.
Ga naar de huisarts en vraag een verwijzing.
Je kunt ook de test doen op:
http://www.dokter.nl/slaaptest
Geachte heer,
Ik ben 10 jaar terug.in het Lumc op mijn verschijnselen onderzocht. Ik weet helaas niet meer hoe het heet maar ik heb een vorm (een zusje of broertje van) narcolepsie. Weet u de benaming? Er is toen een uitgebreide slaaptest bij mij gedaan en ik heb een aantal jaren een heel duur medicijn gebruikt die straaljagerpiloten ook gebruiken tegen het wegvallen. Ik val voiral in slaap als ik niet actief ben en weinig.of geen prikkels heb en als.iemand op monotone stem tegen me praat en in een benauwde ruimte. Het is vaak voor mijn vezin zeer ongezelligndat ik elke.a omd bij de.t.v. in slaap val.
Ik hoop op een reactie van u !
Met vriendelijke groet, Marie-Louise Veenekamp
De enige aandoening die ik hierbij kan bedenken is narcolepsie.
hebt u geen vorm van kataplexi?