We weten allemaal dat we onze huid tegen de zon moeten beschermen, maar wat we vaak vergeten is dat je ook je ogen moet beschermen tegen de zon. Wist je dat 20% van alle gevallen van staar wordt veroorzaakt door een slechte bescherming van je ogen? Welke schade kan de zon eigenlijk aanrichten?
Wat is Uv-straling?
De zon straalt naast de zonnestralen die we kunnen zien, ook ultraviolette licht uit (Uv-straling). Zichtbaar licht geeft hele langzame trillingen, Uv-licht trilt echter zo snel dat we het niet kunnen zien.
Het nadeel van deze snelle trillingen is dat ze dieper kunnen doordringen in de weefsels en schade aan zowel huid als ogen kan veroorzaken.
Drie soorten Uv-stralen
- Uv-A
Zonlicht bestaat voor meer dan 95% uit Uv-A. De A staat voor ‘aging’. Het is dus onder andere verantwoordelijk voor een: versnelde veroudering van de huid, bevordering van allergieproblemen en een verhoogde kans op huidkanker. - Uv-B
Uv-B is verantwoordelijk voor dat de huid bruin wordt dat onze huid verbrandt zonder bescherming en het verhoogd het risico op huidkanker. Positief: Uv-B stimuleert de aanmaak van vitamine D. - Uv-C
Dit is de schadelijkste van alle drie, echter deze stralen bereiken de aarde niet, ze worden vastgehouden in de ozonlaag.
Schade door de zon
Het risico op schade aan de ogen door Uv-licht is toegenomen vanwege de verminderde ozon in de atmosfeer. Hierdoor kunnen de ogen meer geïrriteerd raken, wanneer ze niet beschermd worden. Daarnaast loop je ook een verhoogd risico op voortijdige veroudering van de ogen en ooglens. Welke oogziektes kun je hierdoor ontwikkelen?
Staar
Als gevolg van een beschadigde ooglens kan staar of cataract worden uitgelokt. Uit onderzoek van de Wereld Gezondheidsorganisatie is gebleken dat mensen die nooit of bijna nooit een zonnebril dragen, 4 keer meer kans lopen op cataract dan mensen die vaak een zonnebril dragen. Dat komt neer op zo’n 20% van alle staar die veroorzaakt wordt door blootstelling aan Uv-straling. Staar is een vertroebeling van de ooglens. Je kunt hierdoor waziger zien, kleuren zijn vaal en minder helder en in sommige gevallen dubbelzien wanneer je met één ook kijkt.
Maculadegeneratie
Leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD), is een andere aandoening die genoemd wordt als gevolg van het niet beschermen van de ogen. Deze netvliesaandoening uit zich bij iedereen op een andere manier. De één ziet wazig of een donkere vlek, die meegaat in het centrum van het kijken. Bij de ander openbaart LMD zich door een vervorming van het beeld.
Hoornvliesontsteking
Zonnestralen kunnen ook het hoornvlies tijdelijk verbranden, met als gevolg een hoornvliesontsteking. Deze ontsteking van het hoornvlies wordt ook keratitis genoemd. De klachten die iemand ervaart zijn:
- Heftige pijn.
- Dichtgeknepen oogleden.
- Tranenvloed.
- Lichtschuwheid.
- Branderig gevoel (alsof er iets in het oog zit).
Herken de signalen van een oogziekte
Vaak is het lastig om de signalen van een oogziekte te herkennen. Meestal gaat de achteruitgang erg geleidelijk, waardoor je het niet opmerkt. Maar ook wanneer de klachten plotseling optreden, dan negeren mensen deze vaak. Vaak beschouwen mensen de achteruitgang als iets wat bij het ouder worden hoort. Dat is zeer onverstandig, want verlies van het zicht is vaak onherstelbaar. Daarom is het verstandig om bij een wijziging of uitval van het gezichtsveld zo snel mogelijk naar je huisarts te gaan.
Alarmsignalen van een oogziekte
- Pijn aan de ogen.
- Regelmatig flitsen of vlekken zien.
- Zicht dat in korte tijd erg achteruitgaat.
- Dubbelzien met één oog.
- Rechte lijnen als golven zie.
- Telkens meer licht nodig hebben om goed te zien.
- Steeds minder details kunnen waarnemen.
Verder is het verstandig om je ogen regelmatig te laten controleren wanneer: er in je familie hoge oogdruk/glaucoom voorkomt, je diabetes hebt en/of je ouder dan 55 jaar bent.
Wat is een goede zonnebril?
Door een goede zonnebril te dragen, kun je de ogen beschermen. Maar wat is een goede zonnebril? Waar moet een goede zonnebril aan voldoen?
- 100% Uv-bescherming
Een zonnebril met een 100% Uv-beschermingslaag, kan alle Uv-stralen met een golflengte van onder de 400 nm tegenhouden. Zo’n 100 % Uv-beschermingslaag (UV400) is erg belangrijk. - Kleurfilter
Naast een goede Uv-filter is het ook verstandig om een zonnebril aan te schaffen met een goede kleurfilter. Afhankelijk van de kleur van de glazen worden bepaalde kleuren uit het licht weggefilterd. Grijsgroene glazen zijn de meest neutrale, die alle kleuren in dezelfde mate tegenhouden. Bruine glazen houden meer blauwe kleuren tegen wat een beter contrast geeft. - Lichtdoorlaatbaarheid
De meeste zonnebrilfabrikanten werken met de Standard Protection Classes. Die geven de lichtdoorlaatbaarheid van de glazen aan. Categorie 0 heeft een hoge lichtdoorlaatbaarheid (80 tot 100%). Deze categorie is uitermate goed te gebruiken is voor zwaarbewolkte omstandigheden, waarin je toch veel contrast wilt zien. Categorie 1 heeft een lichtdoorlaatbaarheid van 43 tot 80%. Deze is perfect voor bewolkte omstandigheden. Categorie 2 en 3 zijn allebei erg geschikt voor gemiddeld tot zeer zonnige omstandigheden. De meeste zonnebrillen zijn in deze twee categorieën ingedeeld. De hoogste categorie heeft een lichtdoorlaatbaarheid van 3 tot 8% en is perfect voor winter- en watersport. Echter, deze is niet geschikt om mee auto te rijden. - Passend montuur
Het montuur moet groot genoeg zijn en goed aansluiten op het gezicht om te voorkomen dat het Uv-licht de ogen via de boven-, onder- of zijkant kan bereiken.
Bescherm ook kinderogen
Het beschermen van de ogen tegen Uv-stralen geldt niet alleen voor volwassenen. Ook kinderen moeten hun ogen goed beschermen en een zonnebril dragen. Want juist kinderogen zijn extra kwetsbaar, omdat ze erg gevoelig voor Uv-straling zijn. Het advies van het Oogfonds is dan ook dat kinderen van jongs af aan een zonnebril moeten dragen. Op het moment dat een kind zonnebrandcrème nodig heeft om niet te verbranden, moet het ook een zonnebril dragen.
Bronnen: Oogfonds en Oogziekenhuis
Delen: gepubliceerd door C. van Etten. onderschreven door P.M. Mulder (arts)
Als je een pet of klep draagt, dus de zon niet in je ogen schijnt, is een zonnebril dan nodig?
Ik heb ooit een middag in de schaduw zitten lezen. Ik was zeer ernstig verbrand. Met koorts en zo. Ik zou zeggen dat een pet met klep niet voldoende is.
Hoe laat je een kind van 1,5 z’n zonnebrilletje ophouden? Zodat je er niet elke dag 1 moet kopen.. Is niet te doen, vrees ik. ??
Zonlicht reflecteert ook via het water, zand, muren en tegels. Een zonnebril is dan ook nuttig.
Jammer dat al deze klachten en problemen pas ontdekt zijn nadat de fabrikatie en wistgevende verkoop van zonnebrillen is begonnen. Kom op, moeder natuur heeft dat zelf goed geregeld. Te weinig zonlicht maakt ogen juist ziek volgens de wereldwijd bekende en geachte Dr. Bates!
Geeft een bril met meekleurende glazen voldoende bescherming?
Wat niet gemeld wordt en ook zeker van groot belang is, is dat je niet steeds zodra je buitenkomt direct een zonnebril moet opdoen.
Je hersenen hebben het dagelijks nodig dat de ogen tenminste een kwartier ongefilterd daglicht ontvangen zodat onder meer je bioritme goed gereguleerd kan worden.
Heb je àltijd je zonnebril op dan kan dit voor o.a. slaapproblemen zorgen.
Ik draag nog zo’n ouderwetse zonnebril met de dubbele kleuren, boven is het paars, het is vrij groot, maar heeft geen omringende monteur. Ik weet niet of deze bril 100% UV bescherming heeft. Maar ik vind prettig om het te dragen, het geeft genoeg licht, en het is niet zwaar. Als de zon te vel is, draag ik een donkere zonnebril, maar deze doe ik telkens af, omdat het is te zwaar en ik krijg hoofdpijn; jammer, want deze heeft wel een goede bescherming.