Welke moedervlekken kunnen kwaadaardig zijn?

Iedereen heeft moedervlekken en meestal zijn ze onschadelijk. Echter, een moedervlek kan veranderen in een melanoom, een agressieve vorm van huidkanker. Welke moedervlekken kunnen kwaadaardig zijn?

Wat is een moedervlek?

Een moedervlek is een plaatselijke opeenhoping van pigmentvormende cellen in de huid. Meestal zijn ze bruin of zwart van kleur en ze kunnen verschillen in grootte en vorm. Zo kunnen moedervlekken een beetje bol, rond, ovaal, rafelig en soms ook behaard zijn. Ze kunnen overal op het lichaam voorkomen. We hebben bijna allemaal meerdere moedervlekken, gemiddeld zo’n 25 per persoon.

Hoe krijg je moedervlekken?

Moedervlekken ontstaan door een plaatselijke ophoping van cellen die pigment kunnen vormen. Onder invloed van ultraviolette stralen zorgen deze pigmentcellen voor de kleur aan onze huid. Het grootste deel van die pigmentcellen zijn gelijkmatig over je huid verspreid, echter op de plekken waar ze extra dicht op elkaar zitten ontstaat een moedervlek.

Moedervlekken kunnen al voor de geboorte ontstaan, maar het meeste ontstaan tussen je derde en twintigste.

Welke factoren hebben invloed op het ontstaan:

• Erfelijkheid
  Erfelijke aanleg lijkt een belangrijke rol te spelen.
• Zonlicht
  Naast erfelijkheid heeft zonlicht effect op de hoeveelheid moedervlekken die je hebt.
• Hormonen
  Hormonen kunnen het ontstaan van moedervlekken bevorderen. Tijdens zwangerschap en in de puberteit maakt het lichaam meer hormonen aan en daardoor ontstaan soms nieuwe moedervlekken.

Welke moedervlekken kunnen kwaad?

Het blijkt dat mensen met veel moedervlekken meer kans hebben op het ontwikkelen van moedervlekken die kwaad kunnen. Zij hebben dus een grotere kans op het ontwikkelen van huidkanker.

In principe is de kans dat een moedervlek in een zogenaamd melanoom (kwaadaardige moedervlek) verandert klein. Echter, wanneer je ziet dat een moedervlek verandert dan moet je snel handelen. Wanneer een melanoom tijdig ontdekt wordt, dan is in 80% van alle gevallen het verwijderen van de moedervlek voldoende.

Waar moet je op letten?

• Verandering van kleur, bijvoorbeeld donkerder of lichter
• Of de vorm wijzigt, waaronder een rand die onregelmatig wordt of op het moment de moedervlek asymmetrisch wordt
• Op het formaat en dikte
• Als de rand van je moedervlek een rode kleur krijgt
• Wanneer er nieuwe moedervlekken ontstaan die er heel anders uitzien dan de andere moedervlekken op je huid
• Wanneer de moedervlek jeukt, steekt of pijn doet
• Als er bloed of vocht uitkomt
• Wanneer je een zweertje of korstje op je moedervlek hebt.

Behandelingsmogelijkheden

Wanneer de huidkanker nog niet is uitgezaaid, dan is deze goed te behandelen. De behandeling is dan wel afhankelijk van de vorm en grootte van de huidtumor, leeftijd en conditie van iemand. De verschillende vormen van behandeling zijn:

Operatie

Tijdens een operatie wordt de gehele tumor weggesneden inclusief een randje gezonde huid om de tumor heen. Indien er sprake is van uitzaaiing naar de lymfeklieren, dan worden ook de aangedane klieren verwijderd. Vervolgens wordt in het laboratorium onderzocht, of in het randje gezonde huid daadwerkelijk geen huidkankercellen meer aanwezig zijn.

Bevriezen

Op het moment dat een operatie niet meer mogelijk is, dan kan er gekozen worden om de huidkankercellen met vloeibaar stikstof kapot te maken. Dit is alleen mogelijk wanneer de huidtumor oppervlakkig in de huid ligt.

Bestraling

Wanneer het niet mogelijk is om de tumor operatief te verwijderen, wordt er vaak gekozen voor bestraling.

Immuuntherapie

Wanneer er wel uitzaaiingen zijn, dan kan immuuntherapie worden ingezet. Hierbij versterkt of verandert men je eigen afweersysteem, zodat het de kankercellen beter kan doden.

Targeted therapie

Deze doelgerichte behandeling is met medicijnen die de groei en deling van de kankercellen blokkeren. Ze gaan de werking tegen van speciale moleculen die de kankercellen nodig hebben voor hun eigen groei, deling en overleving. Door deze blokkade sterven de kankercellen af.

Wat kun je zelf doen?

Er is één bekende risicofactor die beïnvloed kan worden, en dat is blootstelling aan te veel zonlicht. Dus beperk de hoeveelheid directe blootstelling aan de zon en wanneer je in de zon gaat zorg er dan voor dat je goed insmeert. Ook de zonnebank is een risicofactor voor het krijgen van huidkanker. Vermijd deze dan ook.

Omdat het bij huidkanker erg belangrijk dat een afwijking in een zo vroeg mogelijk stadium wordt ontdekt, is het ook verstandig om regelmatig een moedervlek-check te doen. Wanneer je veranderingen ziet, ga dan altijd naar je huisarts. Ook wanneer je twijfels hebt of je je zorgen maakt.

 

Bronnen: Tergooi, Huidarts.com en Medisch Centrum Leeuwarden

Delen:  

gepubliceerd door C. van Etten.