Psoriasis, wat kun je er aan doen?

Eén op de 50 mensen heeft de huidziekte psoriasis, een niet besmettelijke maar vervelende huidziekte. Iedereen kan het krijgen, op iedere leeftijd. Maar vreemd genoeg zijn er 2 piekmomenten; tussen het 20ste en 30ste en het 50ste en 60ste levensjaar.

Wat is psoriasis?

Psoriasis is een veelvoorkomende, chronische ontstekingsziekte van de huid. Bij deze huidaandoening, ontstaan er op de huid rode plekken met witte schilfers. Deze plekken kunnen op het hele lichaam voorkomen. Echter, in de meeste gevallen komen ze voor op: de ellebogen, knieën, scheenbenen en onder het hoofdhaar. Soms jeuken de plekken of doen ze pijn.

Psoriasis is een auto-immuunziekte. Dat betekent dat het immuunsysteem lichaamseigen cellen en stoffen als vreemd aanziet, en gaat aanvallen. Dit uit zich in rode plekken, huidschilfers, jeuk en pijn. In Nederland heeft 2% tot 3% van de bevolking psoriasis.

In totaal zijn er 8 verschillende soorten:

Psoriasis capitis

Deze vorm wordt gekenmerkt door schilfervorming, ontstekingen en plaquevorming op de gehele hoofdhuid.

Psoriasis vulgaris

Dit is waarschijnlijk de meest gangbare vorm, met vaak plekken op knieën en ellebogen.

Psoriasis inversa

Deze soort wordt ook wel omgekeerde psoriasis genoemd, en komt voor in de huidplooien waaronder: de oksels, de lies, bilnaad en andere lichaamsplooien.

Psoriasis guttata

Psoriasis guttata wordt ook wel druppelpsoriasis genoemd. Hierbij komen er, verspreid over het lichaam, tientallen tot honderden kleine rode vlekjes met witte schilfering voor. Qua afmeting kunnen ze variëren van 2 millimeter tot 1 centimeter, de groote van een druppel.

Psoriasis unguium

Dit wordt ook wel nagelpsoriasis genoemd en komt veel voor. Bij deze vorm zie je een vervorming, ontsteking en van de nagels. Dit kan zowel op de voeten als de handen optreden. In sommige gevallen kunnen de nagels zelf uitvallen.

Psoriasis Erythrodermie

Dit is een zeer zeldzame maar gevaarlijke variant. De huid kan niet meer goed functioneren, waardoor belangrijke functie van het lichaam worden ontregeld. Denk hierbij aan het verliezen van warmte en vocht.

Psoriasis pustulosa

Deze variant ontstaat bij ongeveer 10 tot 20% van de mensen met psoriasis. Hierbij ontstaan er op handpalmen en voeten pusblaasjes.

Artritis psoriatica

Bij deze vorm is er sprake van een combinatie van huidklachten en reumatische gewrichtsaandoeningen, zoals chronische ontstekingen.

Hoe ontstaat psoriasis?

Bij mensen met psoriasis, gaat de vernieuwing van huidcellen veel sneller dan bij anderen. Normaliter doet een huidcel er 28 dagen over om naar de bovenste huidlaag te groeien. Bij psoriasis duurt dit maar 4 tot 6 dagen. Men denkt dat dit komt doordat het eigen afweersysteem de huidcellen aanvalt, waardoor de celdeling zich als reactie hierop versnelt. Doordat dit zo snel gaat, worden de nieuwe huidcellen niet goed gemaakt en gaan ze dood. Het gevolg is een dikke laag van dode huidcellen, die niet op tijd worden afgestoten. Het resultaat is een dikkere, geïrriteerde, rode en schilferige plek.

Wat de versnelde celdeling veroorzaakt is niet precies bekend, maar er zijn aanwijzingen dat de ziekte deels erfelijk bepaald wordt, maar de exacte oorzaak is niet bekend. Een koude, vochtige omgeving, stress, bepaalde bacteriële infecties (streptokokken bacteriën), hormonale wijzigingen, bepaalde medicijnen, roken en het drinken van alcohol, kunnen de ziekte doen uitbreken.

Behandeling

Psoriasis is (nog) niet te genezen, maar wel te behandelen. Er zijn behandelingen die de psoriasisplekken kunnen verminderen, of soms zelfs voor een bepaalde periode laten verdwijnen. Echter, in de meeste gevallen komen ze weer terug. Er zijn ook mensen die er niet voor kiezen om hun psoriasis te behandelen.

• Lokale behandeling
  Hierbij wordt er gebruik gemaakt van behandelingen die direct op de huid worden aangebracht. Denk hierbij aan een crème of zalf die op de plek wordt gesmeerd. Dit onderdrukt de psoriasis. Voor deze behandeling wordt gekozen wanneer iemand last heeft van een milde tot matig ernstige psoriasis.
• Lichttherapie
  Bij de meeste patiënten heeft zonlicht een positief effect op hun huid. Een behandeling met ultraviolet licht kan de psoriasisplekken verbeteren. In sommige gevallen verdwijnen de plekken zelfs tijdelijk. Lichttherapie onderdrukt namelijk de ontstekingsreactie in de huid. Deze behandeling wordt vaak gebruikt bij mensen met matige tot ernstige psoriasis, waarbij de lokale behandeling niet of niet voldoende werkt.
• Systemische behandeling oraal
  Voor deze behandeling wordt gekozen, wanneer lokale behandelingen en lichttherapie onvoldoende aanslaan. Deze vorm bestaat uit capsules, tabletten of injecties met stoffen die psoriasis onderdrukken. Deze medicijnen komen via het bloed in de huid terecht.
• Systemische behandeling met biologische geneesmiddelen. Dit is een behandeling met kunstmatig gemaakte eiwitten, die dezelfde structuur hebben als de lichaamseigen eiwitten. Deze medicijnen worden via een infuus of door middel van een injectie toegebracht.

Wat kun je zelf doen?

• Volg de behandeling trouw op
  Alleen dan krijg je het beste resultaat, ook al kan het wel even duren voordat je resultaat ziet.
• Probeer stress te vermijden
  Stress en spanning kunnen psoriasis verergeren. Probeer dit zoveel mogelijk te vermijden.
• Smeer je huid in en houd deze goed vet en soepel
  Gebruik hiervoor een huidverzorgende crème of zalf. Niet alleen direct na het douchen, maar meerdere keren per dag. Haal zo veel mogelijk schilfers van de huid voordat je een crème of zalf opbrengt. Dan werkt het de crème of zalf beter.
• Douche niet met te warm water
  Heet water droogt je huid uit en kan extra jeuk veroorzaken.
• Dep na contact met water je huid droog, niet droogwrijven
  Wrijven belast de huid.
• Gebruik geen zeep
  Zeep droogt je huid uit, dus kies liever voor een bad- of doucheolie of een product dat PH-neutraal is.
• Vermijd scrubs
  Het gebruik van peelings en scrubmiddelen kan psoriasis doen verergeren.
• Draag vooral wijde katoenen kleding
  In katoenen kleding wordt je huid minder zweterig dan synthetische kleding. Deze kan juist heel broeierig zijn waardoor je huid kan irriteren.
• Zorg dat de lucht in je huis een goed vochtgehalte heeft
  Een te droge lucht zorgt voor een droge huid en jeuk.
• Probeer niet te krabben
  Dit kan voor nieuwe psoriasisplekken zorgen. Je kunt de thermostaat (vooral in de slaapkamer) wat lager zetten. Een koelere ruimte kan iets helpen tegen de jeuk.
• Zoek zonlicht op
  Zonlicht kan de klachten verminderen. Ga niet direct lang in de zon liggen, maar bouw het wel langzaam op. De huid mag niet verbranden. Of zonlicht in combinatie met zeewater beter werkt dan zonlicht alleen, is (nog) niet duidelijk.

Psoriasis kan een negatief effect hebben op de kwaliteit van iemand zijn leven. Bedenk of het nodig is om daarover te praten met iemand, bijvoorbeeld met een psycholoog.

 

Bronnen: huidfonds.nl en psoriasis.nl

Delen:  

gepubliceerd door C. van Etten. onderschreven door P.M. Mulder (arts)