Bekkeninstabiliteit; komt niet alleen voor bij zwangere vrouwen

Het blijkt dat ongeveer 9% van alle zwangere vrouwen last heeft van bekkeninstabiliteit. Echter, niet alleen zwangere vrouwen kunnen hier mee te maken krijgen. Ook vrouwen die niet zwanger zijn of mannen kunnen last krijgen van bekkeninstabiliteit. Wat is bekkeninstabiliteit en wat veroorzaakt het?

Wat is bekkeninstabiliteit?

Wanneer je last hebt van bekkeninstabiliteit, dan is er een instabiliteit van de bekkenring. Het bekken bestaat uit verschillende botten die met elkaar in verbinding staan:

• Het heiligbeen (sacrum) zit aan de achterkant.
• Een darmbeen (os ilium) zit aan allebei de kanten.
• De schaambeenderen (os pubis) zitten aan de voorkant onderin de buik.

De verbindingen tussen deze verschillende botten bestaan uit kraakbeen. Rondom deze verbindingen zitten er elastische banden en kapsel voor de stevigheid. Bekkeninstabiliteit ontstaat, doordat de banden die de verschillende botten van je bekken bij elkaar houden, beschadigd raken of verzwakken.

Bekkeninstabiliteit wordt ook wel bekkenpijn of symfysiolyse genoemd. Symfyolyse betekent het oplossen van de verbinding tussen de twee schaambeenderen. Gelukkig is het niet zo dat de verbindingen echt oplossen, maar ze worden steeds losser en meer rekbaar.

Oorzaken van bekkeninstabiliteit

Bekkeninstabiliteit kan door verschillende oorzaken ontstaan:

• Bekkeninstabiliteit tijdens de zwangerschap
  Tijdens de zwangerschap maakt het vrouwelijke lichaam een hormoon (relaxine) aan, wat ervoor zorgt dat de verbindingen tussen de bekkenbeenderen meer soepel en elastisch worden. Meestal begint dit proces rond de 20ste zwangerschapsweek. Het lichaam bereidt zich zo voor op de bevalling. Echter, op het moment dat deze versoepeling te extreem is, kan er te grote verwijding ontstaan tussen de bekkenbeenderen. De spieren en de banden moeten nu extra hard werken om te zorgen dat het bekken alsnog stabiel blijft als deze bij bewegen willen gaan schuiven ten opzichte van elkaar.
• Bekkeninstabiliteit na de zwangerschap
  Ook na de zwangerschap kan bekkeninstabiliteit ontstaan. Dit wordt veroorzaakt doordat het bekken te ver wordt opgerekt. Een kind wat in stuitligging ligt kan hier bijvoorbeeld de oorzaak voor zijn. Dus tijdens de zwangerschap is er geen sprake van bekkeninstabiliteit, maar dit ontstaat pas na de geboorte van het kindje.
• Bekkeninstabiliteit door een blessure of ongeval
  Ook door sporten of een ongeval kan bekkeninstabiliteit ontstaan. Het bekken of de banden kunnen dan beschadigen doordat er een grote kracht op wordt uitgeoefend. Bijvoorbeeld een val met de fiets of bij paardrijden, maar ook door overbelasting bij langeafstand hardlopen. Hierdoor kunnen zowel mannen als vrouwen hier last van hebben.

Symptomen van bekkeninstabiliteit

In sommige gevallen zorgt het beweeglijker worden van het bekken voor klachten. Vaak spreekt men op dat moment pas over bekkeninstabiliteit of bekkenpijn. De meest voorkomende symptomen bij bekkeninstabiliteit zijn:

• Pijn aan de achterkant en/of voorkant van het bekken (rond het schaambeen).
• Pijn in de onderrug.
• Ochtendstijfheid.
• Last van pijn rond stuitje (stuitbeen).
• Bij het lopen pijn ervaren.
• Bij schokkende bewegingen, denk aan fietsen op een hobbelige weg of aan hardlopen, pijn hebben.
• Pijn bij het traplopen.
• Pijn bij het langdurig zitten, omdraaien in bed, traplopen, opstaan uit een stoel en wandelen.
• Moeite (instabiel) en pijn hebben bij het staan op één been.

De pijn komt meestal opzetten bij een plotselinge beweging of op het moment dat vermoeidheid een rol gaat spelen. Ook kan het gebeuren dat het langer duurt voordat je hersteld bent van de vermoeidheid en de klachten.

De symptomen en klachten, kunnen afhankelijk van de ernst ingrijpend zijn en het dagelijks leven behoorlijk beïnvloeden.

Behandeling van bekkeninstabiliteit

Wanneer iemand tijdens de zwangerschap last heeft van bekkeninstabiliteit, dan zal de fysiotherapeut samenwerken met de gynaecoloog. De fysiotherapeut kan ondersteunen in het versterken van de dwarse en schuine buikspieren, om zo de stabiliteit van de bekkenring te vergroten.

Naast fysiotherapie is het vooral belangrijk dat er goede voorlichting komt. Iemand met deze aandoening moet inzicht krijgen in zijn/haar klachten. Een goede balans tussen rust (voor herstel van de banden) en activiteit (spierzwakte voorkomen en spierfunctie verbeteren), is heel erg belangrijk.

Bekkeninstabiliteit verdwijnt meestal na de bevalling. Dan verdwijnt ook het hormoon relaxine uit het lichaam en worden de gewrichtsbanden weer steviger. Het herstel kan een paar maanden duren en sommige mensen zijn na een jaar pas weer helemaal pijnvrij. Ook dan kan fysiotherapie helpen.

Wat kun je zelf doen bij bekkeninstabiliteit?

Zorg voor een goede balans tussen inspanning en rust. Het is niet verstandig om helemaal inactief te worden, omdat je spieren dan ook verslappen en de pijn alleen maar kan verergeren.

Daarnaast hebben veel vrouwen baat bij de oefeningen die bij zwangerschapsgymnastiek worden gegeven. Vaak helpen deze ook goed tegen de klachten.

Tevens kan het dragen van een bekkenband verlichting geven. Een bekkenband is een stevige band van deels elastisch materiaal die om de billen en bekken heen zit. Een bekkenband biedt zo wat extra ondersteuning. Het is niet aan te raden om de bekkenband de hele tijd te dragen, maar alleen op de momenten dat de extra ondersteuning echt nodig is. Overleg over de aanschaf van een bekkenband altijd met je verloskundige of huisarts.

Tot slot

Bekkeninstabiliteit is niet zomaar een uit de lucht gegrepen aandoening die als normaal beschouwd kan worden gedurende de zwangerschap. Daarom is het verstandig om dit zo snel mogelijk aan de behandelende arts te melden. Deze kan dan voor een doorverwijzing zorgen.

 

Bronnen: bekkeninstabiliteit.org en bewegenzonderpijn.com

Delen:  

gepubliceerd door C. van Etten. onderschreven door P.M. Mulder (arts)