Het blijkt dat een groot deel van de Nederlandse bevolking te weinig vitamine A binnenkrijgt. Maar wat doet vitamine A eigenlijk precies? Wat kunnen de gevolgen van een vitamine A-tekort zijn?
Functie van vitamine A
Vitamine A is een vitamine die wij via ons voedsel binnen moeten krijgen. Dat kan ofwel direct of ons lichaam kan carotenoïden omzetten in vitamine A. De belangrijkste carotenoïden zijn betacaroteen en alphacaroteen en beide kunnen worden omgezet in vitamine A. Bètacarotenen en alphacarotenen zitten vooral in oranjegele groenten en fruit zoals: wortels, pompoenen, mango’s en perziken, en donkergroene bladgroenten zoals andijvie, boerenkool en spinazie.
Vitamine A speelt een belangrijke rol bij een groot aantal functies in ons lichaam. Zo is het nodig voor:
- Een goed gezichtsvermogen. Je netvlies en hoornvlies werken er beter door, waardoor onder andere je ogen zich beter aan kunnen passen aan schemer.
- Het aanmaken van huidcellen en cellen in de luchtpijp, longweefsel, haar en tandvlees.
- Een gezonde huid.
- De groei en de botontwikkeling bij kinderen.
- Een goede werking van je afweersysteem.
- De voortplanting en de ontwikkeling van een ongeboren baby.
Symptomen vitamine A-tekort
Tussen de 10 en 30% van de volwassenen eet onvoldoende voeding waar vitamine A in zit. Een bekend symptoom van een tekort is dat je huidproblemen krijgt. Een ander symptoom is dat je dof haar kan krijgen, minder goed kan zien en uiteindelijk kan een tekort ook nachtblindheid veroorzaken. Daarnaast ben je vatbaarder voor infecties en genees je minder snel.
Oorzaken vitamine A-tekort
Een vitamine A-tekort kan door een aantal zaken ontstaan:
Eenzijdige voeding
Door een eenzijdige voeding kan er een tekort ontstaan. Mensen met een geringe eetlust of die een bepaald dieet volgen kunnen te weinig voedingsmiddelen consumeren die vitamine A of provitamine A bevatten.
Chronische aandoening
Er kan ook een tekort ontstaan als gevolg van een chronische aandoening. Ziektes van de darmen, alvleesklier of lever kunnen dit tekort veroorzaken, doordat het lichaam dan niet genoeg in staat is om deze vitamine uit de voeding op te nemen.
Alcohol
Bij mensen die veel drinken is er een verminderde opname in de darmen van onder andere vitamine A. Daarnaast zorgt het verwerken van de alcohol er ook voor dat er meer vitamines ‘verbruikt’ worden.
Hoeveel dagelijks nodig?
In Nederland komt een gebrek aan vitamine A steeds vaker voor. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid ligt voor vrouwen op de 690 microgram en voor mannen op de 800 microgram. Voor zwangere vrouwen en kinderen gelden andere hoeveelheden. Voor vrouwen tijdens de zwangerschap geldt een dagelijkse aanbevolen hoeveelheid van 750 microgram. Echter, bij een goede gezondheid en een gevarieerd dieet is het, behalve op advies van een arts, bijna nooit nodig om extra vitamine A in te nemen. Tijdens de zwangerschap kan te veel vitamine A voor problemen zorgen bij het ongeboren kind.
Te veel vitamine A
Hoewel vitamine A meerdere gezondheidsvoordelen kent, is een teveel van deze vitamine ook niet goed. Omdat het een vitamine is die vetoplosbaar is, kan een te hoge inname leiden tot vergiftiging. Bij bètacaroteen dat deels in vitamine A wordt omgezet, bestaat dit gevaar niet. Een teveel aan vitamine A zou je kunnen herkennen aan de volgende klachten:
- Gebrek aan eetlust
- Hoofdpijn
- Misselijkheid
- Duizeligheid
- Vermoeidheid
- Spierpijn
- Rode, schilferige huid.
Gelukkig komt een teveel aan vitamine A zelden voor.
Waar zit vitamine A in?
Vooral in dierlijke producten is deze vitamine te vinden. Denk hierbij aan vlees, vleeswaren (leverworst), zuivel, roomboter, vis (gerookte paling, tonijn) en eieren (met name de dooier). Vaak wordt vitamine A ook toegevoegd aan producten zoals; margarine, halvarine en bak- en braadproducten.
Bronnen: RIVM, Voedingscentrum en Orthokennis
Delen: gepubliceerd door C. van Etten.