Wanneer je te lang in de zon zit en te weinig drinkt, dan kan dat leiden tot een zonnesteek met alle gevolgen van dien. Maar hoe herken je een zonnesteek? Wat zijn de symptomen en wat moet je doen als je een zonnesteek hebt?
Wat is een zonnesteek?
Ons lichaam heeft een eigen thermostaat. Dat is de hypothalamus, een deel van onze hersenen dat onze lichaamstemperatuur regelt. Het zorgt ervoor dat ons lichaam een lichaamstemperatuur van tussen 36 en 37 graden Celsius heeft. Op het moment dat de hypothalamus een de temperatuur boven de 37 graden registreert, stuurt het signalen naar de zweetklieren in de huid om zweet te produceren. Tevens zorgt het ervoor dat de bloedvaten in de huid verwijden om warmteverlies te stimuleren.
Echter, op het moment dat je meer vocht verliest dan je drinkt, dan kan het lichaam dus niet goed meer afkoelen. Beweeg je daarbij ook, dan kan de lichaamstemperatuur hoger worden en de huid kan deze warmte niet kwijtraken. Wanneer dit in de zon gebeurt, dan spreken we van een zonnesteek. Er is dan sprake van oververhitting. Dit is niet alleen onaangenaam, het kan zelfs levensgevaarlijk zijn. De combinatie van uitdroging en oververhitting kan zelfs resulteren in een hitteberoerte, waarbij de warmteregulering in je hersenen in de problemen komt.
Symptomen zonnesteek
Wanneer je een milde zonnesteek hebt, dan heb je last van:
- Warme, gloeiende huid
- Veel zweten
- Misselijk
- Duizelig.
- Hoofdpijn
- Versnelde hartslag
- Spierkrampen
- Opeens kippenvel krijgen
- Bleek zien
- Heel slap voelen, het gevoel hebben dat je flauwvalt.
Heb je echter een ernstige zonnesteek dan kun je last hebben van de volgende symptomen:
- Koorts
- Verward gedrag
- Toevallen
- Snelle, oppervlakkig ademhaling
- Snelle hartslag
- Sufheid
- Verliezen van bewustzijn
- Moeite hebben om te bewegen.
Wat kun je doen bij een zonnesteek
Je kunt een zonnesteek meestal zelf goed behandelen door direct uit de zon te gaan en iets te drinken. Drink iets koels, maar niet te koud en zeker geen alcoholische drankjes. Wanneer het mogelijk is, neem dan een koele douche en ga in een koele ruimte liggen. Vermijd daarna wel de felle zon, want die kan je klachten verergeren.
Op het moment dat iemand blijft braken, of wanneer iemand heel verward is of buiten bewustzijn raakt, schakel dan direct professionele hulp in. Tot het moment dat het ambulancepersoneel arriveert, moet je het slachtoffer uit de zon halen en actief afkoelen. Dit kun je doen door, als het lukt, om iemand onder een koele/lauwe douche te zetten. Je kunt iemand ook afkoelen met een ventilator of een met water doordrenkte deken. Een natte deken mag ook niet ijskoud zijn, maar lauw. Dit zou namelijk kunnen leiden tot onderkoeling.
Geef iemand ook geen eten of drinken.
Voorkomen van een zonnesteek
Als het erg warm is, dan kun je een aantal maatregelen nemen om het risico op het krijgen van een zonnesteek te verkleinen. Wat kun je doen?
Drink voldoende
Zorg dat je voldoende drinkt. Minimaal 2 liter per dag. We hebben het dan over water of limonade maar geen alcohol, dit droogt het lichaam uit.
Bouw duur in zon op
Ga niet te snel en te lang de zon in, maar wen aan de zon en de bijbehorende hitte. Vermijd hierbij de volle zon tussen 12:00 uur en 15:00 uur als dat mogelijk is.
Draag makkelijke en lichte kleding
Draag lichte en loszittende kleding van ademend materiaal. Dit is niet alleen comfortabel, het stimuleert ook de verdamping van zweet op je huid. Waardoor je lichaamstemperatuur afkoelt. Lichte kleding zorgt ervoor dat het zonlicht weerkaatst wordt in plaats van geabsorbeerd. Vergeet ook je hoofd en je nek niet te beschermen door een pet of hoed te dragen.
Gebruik extra zout
Op het moment dat je veel zweet raak je naast vocht ook zouten kwijt. Deze zouten zijn elektrolyten die er via elektrische impulsen voor zorgen dat ons zenuwstelsel werkt en dat de spieren kunnen samentrekken. Ze zijn dus onmisbaar voor het functioneren van het lichaam. Je kunt je zoutverlies aanvullen door een sportdrankje te drinken of door een paar zoute crackers te eten.
Vermijd inspanning
Wanneer het warm is, doe dan allemaal rustig aan en vermijd extreme inspanning om te vermijden dat je lichaam ook van binnenuit wordt opgewarmd.
Bronnen: Rode Kruis en MedicalFacts
Delen: gepubliceerd door C. van Etten.