Wat kun je doen aan vaginale jeuk?

Iedere vrouw heeft weleens te maken met jeuk aan de vagina. Vervelend, en iets waar veel vrouwen zich voor schamen. Maar dat is helemaal niet nodig, want vaginale jeuk komt heel erg vaak voor. Kun je zelf iets tegen vaginale jeuk doen?

Wat is vaginale jeuk?

Vaginale jeuk of vulvaire jeuk, is jeuk aan de vagina en schaamlippen. Deze jeuk is een onaangenaam gevoel waardoor je moet krabben. Echter, wanneer je eenmaal begint met krabben kun je vaak niet meer stoppen met krabben, omdat door het krabben het weer meer gaat jeuken. Door veel krabben kan de huid stuk gaan, een beetje bloeden en er kunnen pijnlijke wondjes ontstaan. Het komt op alle leeftijden voor, zowel bij jonge meisjes als bij oudere vrouwen.

Symptomen

Soms kun je aan de huid helemaal niets zien. Echter, afhankelijk van de oorzaak van de jeuk kan er een verkleuring zijn (rood, wit, bruin) ontstaan. In sommige gevallen is de huid glad, maar deze kan ook droog en schilferend zijn. Door het vele krabben en wrijven, kan het zo zijn dat huid wat dikker wordt of dat er wondjes, bultjes, zweertjes of kloofjes ontstaan. Ook kunnen de schaamlippen rood en opgezwollen zijn.

Naast vaginale jeuk heb je meestal ook last van een aantal andere klachten. Denk hierbij aan meer afscheiding dan normaal, of een afscheiding die anders van kleur is. Ook de geur kan anders zijn. Een ander symptoom van vaginale jeuk is dat het plassen pijnlijk of branderig kan aanvoelen. Ook irritatie of pijn bij het vrijen komt voor. Warmte, stress, sporen van urine of ontlasting en wrijving verergeren de klachten.

Oorzaken

Mogelijke oorzaken van jeuk aan de vagina zijn:

• Het gebruik van producten met zeep, conserveermiddelen, kleur- en geurstoffen voor de reiniging van het vrouwelijk geslachtsorgaan.
• Het dragen van erg strakke broeken of ondergoed. Deze zorgen voor een broeierig effect rondom je vagina.
• Verkeerde hygiënische verzorging. Als gevolg van deze verkeerde hygiënische verzorging kunnen bacteriën een ontsteking of infectie van de vulva en vagina veroorzaken.
• Een allergie voor een voedingsmiddel of parfum.
• Een bacteriële vaginose. Een veelvoorkomende oorzaak is het te grondig wassen van de vagina met zeep. Daarnaast kan bacteriële vaginose worden veroorzaakt door een antibioticakuur, door het te lang inhouden van een tampon, en soms door het plaatsen van een spiraaltje.
• Een schimmelinfectie. Een schimmelinfectie is afhankelijk van oestrogeen en komt alleen in de vruchtbare leeftijd voor.
• Een SOA, waaronder trichomonas, kan gepaard gaan met jeuk aan de vagina.
• Atrofische vaginitis. Dit is een ontsteking die wordt veroorzaakt door een verdunning van de vaginawand en een verminderde vochtafscheiding in de vagina. Dit wordt weer veroorzaakt door een tekort aan oestrogeen. Deze aandoening komt vooral voor bij vrouwen in de overgang. Het kan ook na de zwangerschap optreden bij vrouwen die borstvoeding geven.

Oorzaak vinden

Vaak gaat vaginale jeuk na een paar dagen vanzelf weer over. Wanneer je langer dan een aantal dagen jeuk aan je vagina hebt, dan is het verstandig om naar je huisarts te gaan. Deze zal je onderzoeken en in eerste instantie kijken naar de uiterlijke symptomen. Soms kan de arts tijdens het onderzoeken van de huid gelijk zien wat de oorzaak is. Soms zal er een kweek worden gedaan (met een wattenstokje), of worden er huidschilfers afgeschraapt om te zoeken naar een infectie. In bepaalde gevallen is er een huidbiopsie nodig om de oorzaak te achterhalen of bevestigen. Hierbij wordt na een lokale verdoving een heel klein stukje huid weggehaald om onder microscoop te bekijken. Je huisarts zal vragen naar je menstruatie en eventuele seksuele contacten. Wanneer er een indicatie voor is, dan zal ook getest worden op seksueel overdraagbare aandoeningen. Natuurlijk zal de huisarts ook kijken naar eventuele psychische oorzaken, zoals stress.

De behandeling van vaginale jeuk

De behandeling is afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Wanneer de vermoedelijke oorzaak een schimmelinfectie is, dan krijg je een antischimmelmiddel voorgeschreven. Antischimmelmiddelen zijn niet enkel op recept verkrijgbaar, ze zijn ook zonder recept verkrijgbaar bij apotheek en drogist. Wanneer de oorzaak Atrofische vaginitis blijkt te zijn, dan kan er een oestrogeenpreparaat of bevochtigingsgel worden voorgeschreven.

Bacteriële vaginose wordt in de meeste gevallen behandeld met antibiotica. Eczeem, psoriasis en lichen sclerosus wordt vaak behandeld met lokale steroïden. Is er sprake van een soa dan is het ziekte-afhankelijk wat de arts voorschrijft.

Wat kun je doen aan vaginale jeuk?

• Was je vagina alleen met lauwwarm water en met milde producten. Gebruik geen producten waar zeep of parfum in zitten.
• Droog jezelf niet te ruw af, maar dep de huid voorzichtig droog.
• Gebruik geen gekleurd of geparfumeerd toiletpapier.
• Gebruik ook geen vochtige toiletdoekjes of intiemsprays.
• Veeg je na toiletbezoek af van voor naar achteren, dus van de vagina richting anus.
• Gebruik geen inlegkruisjes.
• Verwissel tampons of maandverband op tijd. Dat wil zeggen niet langer dan vier uur inhouden.
• Draag geen strings of strak zittende broeken.
• Draag bij voorkeur katoenen ondergoed want dat ademt.
• Gebruik een condoom om soa’s te voorkomen.
• Wanneer je je schaamhaar wilt scheren, doe dat dan met de haarrichting mee.
• Wanneer je jeuk hebt, krab dan niet. Vaak kom je dan in een vicieuze cirkel terecht van jeuk en krabben.
• Wanneer je diabetes hebt, houd dan je bloedsuikerspiegel goed in de gaten. Hoe stabieler, hoe minder kans op vaginale klachten.
• Wanneer je een glijmiddel gebruikt, gebruik er dan één op basis van siliconen of op waterbasis. Vaseline of baby-olie zijn niet geschikt en kunnen irritatie veroorzaken.
• Bij extreme jeuk kan het helpen om te koelen. Dit kun je doen door middel van natte washandjes, gelzakjes die je in de vriezer bewaart of ijsblokjes.

Bronnen: Jeroen Bosch Ziekenhuis en H&W