Liesbreuk, een zwakke schakel

Pijnklachten in de lies kan veel verschillende oorzaken hebben. Eén van de oorzaken kan een liesbreuk zijn. Maar liefst een kleine 27% van de mannen krijgt hier mee te maken. Wie heeft een verhoogd risico op het krijgen van een liesbreuk en kan een liesbreuk vanzelf over gaan?

Wat is een liesbreuk?

Een liesbreuk (de medische term is hernia inguinalis) is een uitstulping van weefsel door een daarvoor niet bestemde opening in de buikwand. Door de opening kan een stuk van het buikvlies en soms ook een stuk van de darmen in de lies zakken. De uitstulping kan ontstaan doordat er een zwakke plek of een opening in de buikwand zit.

Een breuk kan overal in de buikwand ontstaan, maar meestal gebeurt dit in de liesstreek. Ongeveer 80% van alle breukoperaties heeft betrekking op breuken in de liesstreek. Dit wordt ook wel de breukpoort genoemd. Het buikvlies en wat buikinhoud komen dan als het ware door de breukpoort ‘naar buiten’ wat de zwelling of bobbel in de lies veroorzaakt. Een liesbreuk komt veel vaker bij mannen voor dan bij vrouwen. Ongeveer 27% van de mannen krijgt ooit in zijn leven een liesbreuk, terwijl dit maar 2% is bij vrouwen. Dit grote verschil komt doordat de buikwand bij mannen vaak wat minder sterk is dan bij vrouwen.

Oorzaken van een liesbreuk

Een zwakke plek in de buikwand kan aangeboren zijn en dat is gelijk ook de meest voorkomende oorzaak van een liesbreuk, en dan vooral bij jongetjes. Het kanaal waardoor de balletjes zijn ingedaald is nog niet gesloten.

Maar een liesbreuk kan ook op latere leeftijd ontstaan. De oorzaak hiervoor is dat er dan te veel druk op de buikwand komt te staan, waardoor deze zwakker en gevoeliger wordt voor een breuk. De buikwand kan verzwakken bijvoorbeeld als gevolg van veel te zware spullen tillen, vaak persen door (denk hierbij bijvoorbeeld aan obstipatie), langdurig hoesten of lange tijd een blaasinstrument bespelen of bij een (forse), toename van je gewicht. Al deze factoren vergroten de druk in de buikholte. Daardoor neemt de druk op die zwakke plek in de buikwand toe en kan een liesbreuk ontstaan. Ook mensen die roken hebben een verhoogde kans op het krijgen van een liesbreuk, van roken wordt de buikwand zwakker.

Hoe herken je een liesbreuk?

De symptomen van een liesbreuk kunnen een bobbel of een zwelling in de lies zijn (deze loopt soms door tot aan de balzak of schaamlip). Deze bobbel kan verdwijnen als je gaat liggen en of een zeurderig, branderig en soms pijnlijk gevoel in de liesstreek. Maar je kunt ook pijn in de lies hebben zonder dat je een zwelling opmerkt. In zeldzame gevallen kan er een stukje darm klem zitten tussen de spieren van de buikwand wat je niet meer teruggeduwd krijgt. Dat is bijzonder pijnlijk waardoor je misselijk kunt worden. Je moet dan contact opnemen met je huisarts.

Behandeling van een liesbreuk

Enkel bij kinderen die jonger zijn dan 12 maanden kan een liesbreuk nog uit zichzelf sluiten. In alle andere gevallen verdwijnt een liesbreuk nooit vanzelf. De breuk kan wel groter worden en (meer), klachten gaan veroorzaken. Een operatie is dan nodig om de liesbreuk te verhelpen. Het uitgestulpte stukje darm kan dan worden teruggeduwd in de buikholte. De zwakke plek in de buikwand wordt dichtgemaakt en soms verstevigd met een soort matje. Deze ingreep is relatief eenvoudig en vaak mag je dezelfde dag nog naar huis. Liesbreuken worden steeds vaker behandeld met een kijkoperatie.

Niet alleen mannen kunnen een breuk krijgen. Het kan iedereen overkomen, ook vrouwen en kinderen. Zuigelingen kunnen zelfs bij de geboorte al een liesbreuk hebben.

Liesbreuken bij vrouwen

Veel mensen denken dat liesbreuken alleen bij mannen voorkomen. Maar het kan dus ook bij vrouwen voorkomen alleen zijn de symptomen daar minder duidelijk waardoor de diagnose liesbreuk vaak gemist wordt. Bij vrouwen kan een liesbreuk daarentegen wel chronische pijn in het bekken veroorzaken. Bij vrouwen komen dijbreuken vaker voor dan liesbreuken. Als de uitstulping net onder de lies zit, in het kanaal waar ook de bloedvaten en de zenuwen naar het been lopen, dan noemen we dit een dijbreuk.

Liesbreuken bij kinderen

Bij kinderen vinden we meestal navelbreuken of indirecte liesbreuken. De aangeboren navelbreuk kan vaak zonder een operatie helen. Wanneer het kindje geen last heeft van pijn, onrustigheid, inklemmingsgevaar, wordt er gewacht tot een latere leeftijd ( liefst meer dan twee jaar), met een operatie.

Bronnen: Diakonessenhuis, Maxima MC en Jeroen Bosch Ziekenhuis