Geluid stelt ons instaat om te communiceren. Het kan ons heel veel plezier brengen. Echter, bij sommige mensen gaat het mis. Soms ervaart iemand een normaal geluid als onaangenaam of zelfs pijnlijk aan de oren. Wanneer dit het geval is, dan ben je overgevoelig voor geluid. Hoe kan hyperacusis je leven beïnvloeden? Wat als gewone geluiden pijn doen?
Wat is hyperacusis?
De medische term voor overgevoeligheid voor normale alledaagse geluiden is hyperacusis. Bij normale alledaagse geluiden kun je denken aan een lopende kraan, een wc die wordt doorgetrokken of het ritselen van een krant. Hyperacusis is Grieks voor ‘ik hoor te veel’. Men schat dat ongeveer 3% van de Nederlandse bevolking aan deze aandoening leidt. In de meeste gevallen is de aandoening chronisch en gaat deze gepaard met tinnitus en gehoorverlies.
Oorzaken van hyperacusis
Waardoor hyperacusis ontstaat, is helaas nog niet bekend. Toch is wel iets te zeggen over de oorzaak:
Gehoorbeschadiging
Men vermoedt dat hyperacusis wordt veroorzaakt door schade in het gehoororgaan. Deze schade kan ontstaan zijn door: een whiplash, klap op het hoofd, ooroperatie, een oorontsteking of door een lawaaitrauma opgelopen door blootstelling aan te hard lawaai (veroorzaakt door bijvoorbeeld vuurwerk of hele harde muziek).
Beschadiging zenuwstelsel
Ook een beschadiging van het zenuwstelsel zou een oorzaak van de overgevoeligheid kunnen zijn.
Verstoorde communicatie
Een verstoorde communicatie tussen het gehoororgaan en de hersenen die de geluidsprikkels compenseren, bijvoorbeeld na een hersenbloeding kan ook een oorzaak zijn.
Medicijnen
Sommige mensen kunnen van bepaalde medicijnen hyperacusis krijgen.
Overig
- Een tumor in het hoofd.
- Ziekte van Lyme (tekenbeet).
- Problemen met kaakgewricht.
Daarnaast kan het ook een begeleidend symptoom zijn bij de volgende aandoeningen:
- Ziekte van Ménière (Combinatie van draaiduizelingen, oorsuizen en slechthorendheid).
- Bell’s Palsy (plotselinge verlamming van de aangezichtszenuw).
- Ziekte van Tay-Sachs (dit is een erfelijke en aangeboren stofwisselingsziekte).
- Fibromyalgie (chronische spierpijn).
- William’s Syndroom (vertraagde ontwikkeling, hartafwijking en gedragsproblemen).
- Cranio Mandibuilaire Dysfunctie (stoornis in een kaakgewricht).
- Autisme.
- Highly Sensitive Persons (Mensen met aangeboren hoog gevoeligheid).
Hyperacusis kan zowel geleidelijk als plotseling ontstaan. Meestal komt dit gehoorprobleem voor aan beide oren.
Waar gaat het mis?
Iedereen kan bepaalde geluiden als vervelend of als pijnlijk ervaren. Echter, bij mensen met hyperacusis ligt die tolerantiegrens veel lager waardoor eigenlijk normale geluiden niet te verdragen zijn. Deze mensen hebben een beperking in hun zogenaamd dynamisch bereik. Het dynamisch bereik is het vermogen van onze oren om zich snel aan te passen aan wisselende geluidssterkten. Snelle veranderingen in geluid kunnen dan dus moeilijk worden verwerkt, waardoor de geluiden niet worden gedempt en te luid of te scherp binnenkomen.
Hoe kan hyperacusis je leven beïnvloeden?
Ondanks het feit dat hyperacusis geen levensbedreigende aandoening is kan het wel een extreme impact hebben op je leven. Afhankelijk van de ernst kan het traumatisch zijn, angstwekkend en vooral in het begin heel moeilijk om op het werk en thuis mee om te gaan. Op het sociale vlak kan het iemand zijn mogelijkheden sterk inperken en zijn of haar leven drastisch veranderen.
Behandeling van hyperacusis
Er bestaat momenteel nog geen behandeling voor deze aandoening, omdat de oorzaak nog niet bekend is. Toch zijn wel hulpmiddelen om beter met overgevoeligheid om te kunnen gaan.
- Hoortoestel
Met een hoortoestel kun je de harde geluiden dempen. - De Auditieve Integratie Training (AIT)
Hierbij worden de gevoelige pieken in de gevoeligheid bij mensen met hyperacusis kunnen worden verminderd door te luisteren naar speciale geluiden. Dit gebeurt door te luisteren naar (elektronisch bewerkte) muziek waarvan hoge en lage tonen afwisselend worden benadrukt en bepaalde frequenties weg gefilterd kunnen worden. Deze training duurt 2 weken waarin 2 keer per dag een luistersessie van een half uur plaatsvindt. Ondanks het feit dat deze training je niet van de aandoening zal afhelpen, neemt na lange behandeling de kwaliteit van leven toe en verdwijnen depressieve neigingen en een pijnlijk gehoor. - Tinnitus Retraining Therapy
Sommige ziekenhuizen en gehoorcentra bieden zogenaamde Tinnitus Retraining Therapy aan, een gespecialiseerde behandeling voor tinnitus. Dit zou ook bij hyperacusis kunnen helpen. - Psycholoog
Stress en angst kunnen de aandacht en gevoeligheid voor geluiden versterken. Een gespecialiseerd psycholoog kan je helpen om gedrag aan te leren dat je ondersteunt in het beter leren omgaan met de aandoening.
Vroeger werd het gebruik van oordoppen geadviseerd, maar dat wordt tegenwoordig afgeraden. Het idee achter het gebruik van oordoppen was dat mensen die een verlaagde drempel voor geluidstolerantie en/of extra gevoelig zijn voor geluiden extra bescherming nodig hebben. Echter, oordoppen zorgen ervoor dat het gehoorsysteem nóg gevoeliger wordt en de klachten erger worden.
Wat kun je zelf doen?
Probeer zoveel mogelijk de dingen te blijven doen die je gewend bent om te doen. Realiseer je goed dat de geluiden waar je overgevoelig voor bent dat deze niet schadelijk voor je gehoor zijn. Het kan zijn dat je went aan deze geluiden. Wanneer het te veel wordt, vermijd dan tijdelijk rumoerige en drukke plaatsen. Vaak zal de reactie afnemen wanneer je enige controle over het onaangename geluid hebt. Bijvoorbeeld door zelf de stofzuiger te gebruiken of de wasmachine of mixer aan te zetten. Zorg dat je over een (kleine) ruimte kunt beschikken waar het stil is.
Omdat dit een niet zichtbare aandoening is, is het verstandig om je omgeving op de hoogte brengen om onbegrip te voorkomen.
Tips voor de omgeving
Wanneer er iemand in je omgeving hyperacusis heeft, dan kun je daar rekening mee houden door:
- Niet te hard te praten maar wel rustig en duidelijk.
- Praat niet door elkaar heen.
- Probeer hard lachen te vermijden.
- Probeer geluiden van servies en bestek te beperken.
- Natuurlijk kun je altijd aan de persoon in kwestie vragen of er nog zaken zijn waarmee je de last van de hyperacusis kunt verminderen.
- Neem geen drukke kinderen, blaffende/onrustige honden mee.
- Kom niet met klakkende hakken op bezoek.
- Zet geen (achtergrond-)muziek aan.
- Draai geen machines op de achtergrond (was- en afwasmachine).
- Probeer een (kleine) ruimte vrij te houden waar degene met hyperacusis desgewenst haar/zijn oren in stilte kan laten bijkomen.
Bronnen: stichtinghoormij.nl, kno.nl, hyperacusis.net en rug.nl
Delen: gepubliceerd door C. van Etten. onderschreven door P.M. Mulder (arts)
De symptomen, die u beschrijft daar kan ik mij geheel in vinden. Sinds jaren heb ik last van oorsuizen (een hele hoge toon in beide oren, die niet afhankelijk is van de hartslag). Sinds een tweetal jaren, heb ik een evenwichtsprobleem. Ondanks de hulp van een gespecialiseerde fysio, lukt het mij niet om de coordinatie te verbeteren. Afgelopen december ben ik ernstig gevallen: te snel rechtop gaan staan en omgedraaid (bril in duigen, etc) en sindsdien ben ik een deel van mijn gehoor kwijt (rechter oor) en vele geluiden doen pijn. Het lijkt net of men in een zeer oude microfoon praat. Harde geluiden kan ik niet verdragen en ook als ik ergens op bezoek ben en de mensen praten allemaal door elkaar heen is dat zeer irritant. Een MRI-scan laten ondergaan, maar daar kwam niets uit. Volgende maand richting een KNO-arts, want die zijn helaas hier in Frankrijk zeer schaars en dus overbelast. Er rest mij vooralsnog niets anders dan mijn levensstijl aan te passen en heel goed op te blijven letten met opstaan, omdraaien, etc.
Sinds 2002 gekraak- getik- en gespettergeluiden afwisselend in linkeroor. Slapeloze nachten tot huilens toe.
Op advies (voor ander probleem) wat supplementen gaan gebruiken, waaronder Magnesium taurine. Toevallig lees ik 2 weken later dat dit supplement misschien een positieve werking heeft op dit probleem. Nu zes weken later is het stil in mijn oor. Wat niet wil zeggen dat dat voor iedereen geldt, maar het proberen waard.
Nu dat wil ik graag eens proberen. Sinds Jaren last van oorsuizen, hyperacusis en doofheid.
Zelfs bij het blaffen van mijn honden krimp ik soms in elkaar.
Of wanneer er een colonne Harley’s voorbij gaat, lijkt het voor me of de wereld vergaat.
S nachts draag ik wel oordoppen speciaal tegen achtergrond lawaai anders kan ik van het minste geluid niet slapen.
Naar aanleiding van mijn reactie, heb ik ook een berichtje gestuurd naar stichtinghoormij.nl, waarvoor dank aan u dat u deze site hebt aangegeven. Nu maar afwachten.