Krijg je gehoorschade door luisteren via een koptelefoon?

In de trein of op de fiets op weg naar werk, wanneer je de hond uitlaat of tijdens het maken van een presentatie. Steeds meer mensen doen alles met oortjes in. De vraag die steeds vaker opkomt: is dat schadelijk voor je gehoor? Kun je gehoorschade krijgen van het gebruik van een koptelefoon of oortjes?

Hoe ontstaat gehoorschade?

Ons oor bestaat uit het uitwendige oor (de oorschelp), het middenoor en het binnenoor. In het binnenoor zitten allerlei trilhaartjes die continue bezig zijn met het verwerken van geluid. Deze trilhaartjes kunnen door overbelasting van geluidsdruk kapot gaan. Deze overbelasting kan ontstaan wanneer het geluid hoger is dan 80 decibel of als je te vaak of langdurig aan hard geluid bloot wordt gesteld. Wanneer er steeds meer trilhaartjes beschadigd raken word je langzaam slechthorend. Ook kun je continu een piep of ruis krijgen in je oor. Dit noemen we tinnitus of oorsuizen.

Wanneer is geluid schadelijk?

We zijn ons onvoldoende bewust van het effect van geluid op onze oren. Maar ook vanaf welke hoeveelheid decibel dit al schadelijk kan zijn. Een gegeven is dat geluid harder dan 80 decibel al schadelijk kan zijn. Geluiden vanaf 120 decibel kunnen je gehoor direct beschadigen en geluiden die tussen de 80 en 120 decibel zitten zijn schadelijk naarmate je langer hier aan bloot wordt gesteld. Met andere woorden, hoe langer je daar naar luistert.

Een voorbeeld van hoe hard een geluid kan zijn; een drukke weg met auto’s is 85 decibel, een drukke kroeg 90 decibel en een kettingzaag 105 decibel.

Hoe schadelijk een geluid is, is afhankelijk van hoe vaak en hoe lang je er naar luistert. Zo is een geluid van 80 decibel 8 uur per dag veilig voor je oren. Maar vervolgens is iedere 3 decibel erbij een verdubbeling van het geluid en dus een halvering van de tijd. Dat betekent dat 83 decibel gedurende 4 uur veilig is voor je oren. Een geluid van 86 decibel is dan gedurende 2 uur veilig.

Gehoorschade door koptelefoon of oortjes?

Gelukkig hebben vele apparaten een volumebegrenzer. Echter, dit geeft geen garantie dat iemand geen gehoorschade oploopt. Het verkleint wel het risico op gehoorschade wanneer je het volume onder de begrenzing houdt.

Dat het geen garantie geeft blijkt wel uit het bericht van de WHO dat jonge muziekliefhebbers uit de hele wereld hun gehoor beschadigen door het gebrek aan volumebegrenzing. Hiermee zijn er de hele wereld nu al meer dan 450 miljoen mensen met gehoorschade. Ter vergelijking in 2010 waren dat er 360 miljoen. De verwachting is dat dit aantal op zal lopen naar 900 miljoen mensen in 2050.

Komt dit allemaal door het toenemende gebruik van de koptelefoons of oortjes? Het is een feit dat bij een koptelefoon of met oortjes de geluidsbron dichter op je oren zit. Wanneer het volume te hoog is, dan zal er hierbij eerder gehoorschade optreden dan wanneer je een apparaat zonder koptelefoon of oortjes gebruikt. Echter, wanneer je goed op het volume let dan zijn koptelefoons of oortjes niet schadelijker voor het gehoor. Maar dat letten op het volume kan lastig zijn op het moment dat er veel omgevingslawaai is. Op zo’n moment kan de volumeknop omhoog gaan, met alle gevolgen vandien.

Tips om gehoorschade te voorkomen

• Zet de volumebegrenzing aan op je telefoon.
• Luister nooit naar muziek harder dan 80 decibel. Dat is ongeveer op drie kwart van je volumebalk.
• Neem regelmatig een pauze om je oren even wat rust te gunnen.
• Test elke paar maanden je gehoor om schade op tijd te signaleren, want schade aan het oor is onomkeerbaar.

Waarschuwing bij te hard geluid

De WHO wil graag dat er op alle telefoons en audiospelers software komt welke er voor kan zorgen dat er een automatische volumereductie komt. De gebruiker krijgt dan om de 30 minuten een melding wanneer hij of zijn gedurende die tijd naar een geluidsniveau van meer dan 85 decibel luistert.
Deze software zou een stuk bewustwording kunnen vergroten. Het is namelijk zo dat veel mensen helemaal niet door hebben dat het geluid te hard staat.

Bronnen: Nu, Radar en Veiligheid