Wat zijn risicofactoren van hersenkanker?

Het aantal mensen met hersenkanker neemt langzaam toe. Ook het aantal mensen met een kwaadaardige hersentumor stijgt. Deze stijging is vooral te zien bij mensen tussen de 50 en 75 jaar. Wat zijn de risicofactoren van hersenkanker? En hoe kun je de eerste signalen van hersenkanker herkennen?

Wat is een hersentumor?

Een hersentumor is een zwelling of massa die zich in de schedel bevindt. Sommige tumoren zijn goedaardig, andere zijn kwaadaardig. Een goedaardige tumor groeit niet door in de omgeving en zaait niet uit in het lichaam. Maar een goedaardige hersentumor kan wel schade aanrichten. Dit doordat ze de hersenen in verdrukking kunnen brengen. Omdat zowel goedaardige als kwaadaardige hersentumoren ernstige klachten geven, worden hersentumoren ingedeeld op een schaal van 4 gradaties. Graad 1 is het meest goedaardig, en 4 het meest kwaadaardig. Maar een hersentumor moet altijd behandeld worden.

Soorten hersenkanker

Wanneer een tumor ontstaat uit de hersenen of de vliezen, dan spreekt men over primaire hersentumoren. Maar de meest voorkomende kwaadaardige hersentumoren zijn geen primaire hersentumoren. Vaak ontstaat hersenkanker op een andere plaats in het lichaam en bereikt pas daarna de hersenen. De oorzaak van een hersentumor kan dus een andere kanker zijn die uitgezaaid is. Dit noemt men metastasen.

De verschillende soorten zijn:

• Gliomen
  Dit zijn primaire hersentumoren uitgaande van gliacellen. Gliacellen zijn steuncellen van de hersencellen.
• Meningeomen
  Dit is een primaire hersentumor die in het hersenvlies ontstaat en in meer dan 90% van alle gevallen goedaardig is.
• Hypofysetumoren
  Een hypofysetumor is een gezwel in de hypofyse, het hormoonproducerend orgaan in de hersenen. Een hypofysetumor is bijna altijd goedaardig. Ook dit is een primaire hersentumor.
• Brughoektumoren
  Een brughoektumor, is een tumor gelegen in de hoek tussen de kleine hersenen en de hersenstam. Deze tumor is bijna altijd goedaardig en is ook een primaire hersentumor.
• Uitzaaiingen (metastasen)
  Hersenmetastasen komen veel vaker voor dan primaire hersentumoren. Bij volwassenen zijn uitzaaiingen in de hersenen van kanker ergens ander in het lichaam, de meest voorkomende.

Oorzaken van hersenkanker

Er is vrijwel niets bekend over hoe en waardoor hersentumoren ontstaan. Wat wel bekend is, dat röntgen en erfelijkheid een rol spelen.

• Röntgen
  Van röntgenstraling is bekend dat het kanker kan veroorzaken. Echter, dit is pas 15 tot 20 jaar na bestraling. Ook hersentumoren kunnen door bestraling ontstaan. Dat risico is klein: ongeveer 1 op de 100 mensen die vroeger zijn bestraald op de hersenen krijgt later alsnog een hersentumor door de straling.
• Erfelijkheid
  Erfelijke factoren spelen ook een rol, Maar in welke mate, dat is niet duidelijk. Het gaat in elk geval niet om een erfelijke ziekte. Waarschijnlijk is het meer, dat de aanleg om een hersentumor te krijgen al bij de geboorte aanwezig is.
• Uitzaaiingen
  Borstkanker en longkanker verhogen het risico om hersenkanker te ontwikkelen.

Uit onderzoek is gebleken dat de straling van een mobiele telefoon of hoogspanningskabels tot nu toe geen verhoogd risico geeft. De risico’s op de hele lange termijn zijn nog niet bekend. Daarnaast is het zo, dat er van geen omgevingsfactor een relatie met het ontstaan van hersentumoren is aangetoond. Denk hierbij aan voeding, roken, alcohol etc.

Symptomen bij hersentumoren

De klachten van een hersentumor zijn afhankelijk van de omvang van de tumor, de groeisnelheid en de plaats in de hersenen. Enkele van de meest voorkomende klachten zijn:

Hoofdpijn

Een snelgroeiende of grote tumor zorgt voor een verhoogde druk in de hersenen. Een gevolg hiervan kan hoofdpijn zijn. Dit gebeurt dan bijvoorbeeld bij het bukken, niezen of persen. Soms hebben mensen ook last van misselijkheid en overgeven, vaak vroeg in de ochtend. Hoofdpijn komt echter zeer vaak voor en wordt maar heel zelden door een tumor veroorzaakt.

Uitvalsverschijnselen

Het in het gedrang raken van bepaalde hersengebieden kan voor uitvalsverschijnselen zorgen. Uitvalsverschijnselen die kunnen ontstaan zijn:

• Verlamming
  Waardoor de spieren hun kracht verliezen. Je merkt dit wanneer je het lastiger vindt om een pen goed vast te houden of wanneer je het moeilijker vindt om je knoopjes dicht te maken.
• Taalproblemen
  Wanneer een tumor in linkerhersenhelft aanwezig is, dan kan dat taalproblemen veroorzaken. Denk hierbij aan het niet op bepaalde woorden kunnen komen, bepaalde woorden verkeerd uitspreken of anderen niet meer goed begrijpt.
• Slechter zien
  Wanneer een tumor meer achter in de hersenen zit, dan kan je te maken krijgen met een verminderd gezichtsvermogen. Minder scherp zien of dubbelzien zijn tekenen van een toenemende druk binnen de schedel, of dat een tumor op bepaalde hersenzenuwen drukt.
• Slechter horen
  Bij een tumor die tegen de hersenstam drukt of bij een tumor in de kleine hersenen, kan slechter horen of duizeligheid een eerste symptoom zijn.

Verandering in verstandelijk vermogen en gedrag

Als gevolg van een groeiende hersentumor kunnen er veranderingen in de verstandelijke vermogens optreden. Denk hierbij aan problemen met het geheugen of langzamer denken. Maar ook psychische veranderingen, zoals minder geremd zijn kunnen een kenmerk zijn. Deze veranderingen vallen minder snel op dan hoofdpijn of uitvalsverschijnselen.

Epilepsie

De tumor kan delen van de hersenschors beschadigen of irriteren. Hierdoor kan in dat hersendeel een soort kortsluiting ontstaan en een epileptische aanval veroorzaken. Wanneer je als volwassene nog nooit eerder een epileptische aanval hebt gehad, dan kan dit het eerste symptoom zijn van een hersentumor.

Overige

Andere mogelijke symptomen van een hersentumor zijn:

• Duizeligheid.
• Evenwichtsstoornissen.
• Concentratieproblemen.
• Sufheid.
• Coördinatiestoornissen.
• Verstoorde hormoonhuishouding.

Bovenstaande klachten kun je ook hebben bij een andere aandoeningen dan een hersentumor. Wanneer je iets herkent, ga dan naar je huisarts. Deze kan onderzoeken waardoor de klachten komen.

Behandeling

De behandelingsmogelijkheden van een hersentumor is afhankelijk van de aard, grootte en de plek van de tumor. Wanneer het mogelijk is, dan wordt de tumor operatief verwijderd. Dit kan ook het geval zijn wanneer genezing niet meer mogelijk is. Dit om de tumor te verkleinen en de klachten te verminderen. Echter, vaak is een operatie niet mogelijk. Vaak is een hersentumor moeilijk te bereiken. Andere behandelingen die tegen de tumor zelf gericht zijn, zijn bestraling en chemotherapie.

Een operatie, bestraling en chemotherapie bestrijden de tumor zelf, en helpen daarmee meestal ook om symptomen te bestrijden. Daarnaast zijn er behandelingen, vooral medicijnen, die puur gericht zijn op het bestrijden van klachten.

 

Bronnen : kanker.nl, hersentumor.nl en hersenstichting.nl

Delen:  

gepubliceerd door C. van Etten. onderschreven door P.M. Mulder (arts)