Wanneer je last hebt van rosacea

In Europa heeft bijna 10% van de bevolking last van rosacea. Ondanks het feit dat het geen ernstige ziekte is, kan iemand wel heel veel last hebben van deze huidaandoening. Maar deze chronische aandoening is wel goed te behandelen. Wat zijn de behandelingsmogelijkheden van rosacea?

Wat is rosacea?

Rosacea is een veelvoorkomende huidaandoening in het gezicht. In de meeste gevallen treft het vrouwen tussen 30 en 50 jaar. Het meest opvallende symptoom is een gelijkmatig verdeelde roodheid op vooral de wangen en de neus. Naast roodheid zijn de kenmerken: kleine uitgezette bloedvaten, bultjes en puistjes.
De letterlijke betekenis van rosacea is “rood als een roos”. Het is een chronische aandoening, wat betekend dat ze niet te genezen is.

Hoe ontstaat rosacea?

Waardoor deze huidaandoening ontstaat, is (nog) niet duidelijk. Er is sprake van een extreme vaatverwijding van de bloedvaten in de huid van het gezicht. Het lijkt erop dat de barrièrefunctie van de bovenste laag van de huid bij rosacea is aangetast en daardoor meer gevoelig voor invloeden van buitenaf is. In het begin heeft iemand milde klachten, maar de aandoening ontwikkelt zich langzaam en de klachten nemen langzaamaan toe. Het komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen en vaker bij mensen met een lichte huid.

Fases van rosacea

Deze huidaandoening is er in 3 fases:

• Fase 1
  Op het gezicht, en dan vooral op de wangen, worden kleine bloedvaatjes zichtbaar die niet meer verdwijnen. Iemand kan een prikkende pijn ervaren door bijvoorbeeld blootstelling aan wind, matige kou of door water.
• Fase 2
  Naast de ontstane roodheid ontstaan er ook rode bultjes en puistjes op de neus, wangen, kin en voorhoofd. Ook worden de poriën beter zichtbaar.
• Fase 3
  De ontstekingen in het gezicht worden groter en breiden zich uit. De huid kan ruwer aanvoelen en dikker worden door het toenemen van weefsel. Hierdoor kan de vorm van het gezicht veranderen. In het ergste geval kunnen ook de ogen worden aangetast.

Mogelijke complicaties bij rosacea

• Verdikking van de neus
  Als gevolg van een voortdurende toename van bindweefsel en talgklieren in de neus, gecombineerd met vaatverwijding kan het huidoppervlak van de neus een rood-paarse kleur krijgen en verdikt en bobbelig worden. Deze complicatie wordt ook wel een aardbeineus of drankneus genoemd. Echter, dit heeft niets met overmatig drankgebruik te maken. In de meeste gevallen treedt deze complicatie op bij mannen.
• Oogafwijkingen
  Ongeveer de helft van de mensen met rosacea heeft ook oogafwijkingen. De oogafwijkingen die bij rosacea kunnen optreden zijn vooral ontstekingen van de oogleden, het hoornvlies en het bindvlies. Dit veroorzaakt onder andere droge of branderige ogen, tranende ogen en het gevoel alsof er zand in de ogen zit.
• Overige
  Naast deze verschijnselen kan iemand ook last krijgen van eczeem en vochtophopingen in de huid (oedeem).

Triggers van rosacea

Bepaalde factoren kunnen de klachten verergeren:

• Huidverzorging
  Voor elke huid is een milde verzorging belangrijk. Bij de huid met rosacea is dat nóg belangrijker. Let daarom op de ingrediënten van je huidverzorging. In veel gevallen kan parfum, geurstoffen en een hoge concentratie alcohol de klachten verergeren. Was je gezicht met lauwwarm water en wanneer je zeep gebruikt, gebruik dan een zeepvrije wasgel.
• Voedingsmiddelen en alcohol
  Alcohol kan tijdelijk de verwijding van de oppervlakkige bloedvaatjes in de huid verergeren, maar het is geen oorzaak van rosacea. Ook een bloemkoolneus of rhinophyma heeft niets met overmatig alcoholgebruik te maken. Hetzelfde geldt voor sterk gekruide of hete dranken en voedingsmiddelen.
• Bescherm de huid tegen wind en koude
  Vaak is rosacea het ergst in de winter. Wanneer het koud is en/of waait, bedek dan je gezicht zoveel mogelijk met een sjaal. Zorg verder voor een goede huidbarrièrefunctie door een goede gezichtscrème en zonnebrandcrème te gebruiken. Hierdoor zal je huid beter bestand zijn tegen invloeden van buitenaf.
• Ook warmte kan rosacea opvlammen
  Niet alleen koude, maar ook warmte kan de klachten verergeren. Helemaal de overgang van kou naar warmte. Waarschijnlijk is deze overgang, waardoor de bloedvaatjes van de huid wijder worden, de reden van het erger worden van rosacea.
• Bepaalde geneesmiddelen
  Bepaalde geneesmiddelen zoals corticosteroïden of vaatverwijdende middelen kunnen rosacea verergeren.
• Psychische factoren
  Stress, depressie, heftige emoties en dergelijke zijn op zich geen oorzaak, maar ze kunnen wel de klachten verergeren. Aan de andere kant kan rosacea ook psychische problemen geven omdat mensen zich schamen over hun rode wangen of neus.

Behandeling van rosacea

Rosacea kan symptomatisch goed behandeld worden, maar het is zelden definitief te genezen. Er bestaan verschillende behandelmogelijkheden, de keuze voor welke behandeling hangt af van de klachten en verschijnselen.

Crème of gel
In eerste instantie wordt bij milde rosacea gekozen voor een crème of gel. Vaak is dat metronidazol. De pukkels en puistjes bij rosacea reageren ook goed op de lokaal toegepaste antibiotica clindamycine en erytromycine in lotionvorm. Ook wordt wel eens azelaïnezuur 15% crème of gel voorgeschreven.

Antibiotica
Wanneer bovenstaand niet voldoende helpt, dan kan de arts antibiotica voorschrijven. Dit heeft een gunstig effect op rosacea, omdat het ontstekingsremmend werkt. Deze middelen gebruik je vrij lang; ongeveer 2 tot 6 maanden afhankelijk van de mate van verbetering.

Overige tabletten/capsules
Wanneer de rosacea gepaard gaat met heftige ontstekingen, en de andere behandelingen helpen onvoldoende, kan isotretinoïne helpen. Eén van de nadelen van dit middel is dat het de oogafwijkingen van rosacea soms kan verergeren. Isotretinoïne heeft relatief veel bijwerkingen. Dit middel is dan ook geen eerste keus.

Behandeling van specifieke verschijnselen van rosacea

Couperose behandelen

De aanwezige roodheid bij rosacea is voor veel mensen cosmetisch gezien waar ze de meeste last van hebben. Tegenwoordig kan door middel van laser- en/of lichttherapie de roodheid goed behandeld worden.
Daarnaast kan een specialist op het gebied van de huid een persoonlijk advies geven over de verzorging van de huid en advies geven over het voorkomen van irritatie op de huid.

Oogafwijkingen

Wanneer iemand last heeft van oogafwijkingen als gevolg van rosacea, dan is het belangrijk om je ogen dagelijks goed schoon te houden. Kunstmatige tranen kunnen verlichting geven, wanneer er sprake is van droge ogen en irritatie. Behandeling van het ooglid met metronidazol gel en fusidinezuur gel kan de ooglidontsteking doen verbeteren.

Rhinophyma behandelen

Wanneer er sprake is van een sterk verdikte neus, kan de behandeling bestaan uit antibiotica om de rosacea tot rust te brengen. Vervolgens kan een chirurg met behulp van onder andere een CO2- laser de onregelmatige zwellingen op de neus afvlakken.

Wat kun je zelf doen?

Natuurlijk kun je zelf nagaan welke factoren de klachten verergeren. Probeer deze factoren zoveel mogelijk te vermijden. Daarnaast is het belangrijk dat je de behandeling zo trouw mogelijk opvolgt en je huid de tijd geeft. Het kan soms een tijd duren voor je resultaat ziet.

Wanneer je je schaamt voor de roodheid, dan kan het gebruik van een camouflerende cosmetica je misschien helpen. Let er wel op bij het verwijderen van de make-up dat je de huid niet stevig boent.

Heb je erg veel moeite met jouw huidaandoening? Dan kan psychologische hulp een uitkomst bieden.

 

Bronnen: flevoziekenhuis.nl, nvdv.nl, huidarts.com en rijnstate.nl

Delen:  

gepubliceerd door C. van Etten. onderschreven door P.M. Mulder (arts)