De sociale impact van hyperhidrosis

Overmatig zweten, ook wel hyperhidrosis genoemd, komt voor bij ongeveer 1% van de bevolking. Eén op de honderd mensen dus. Deze mensen hebben zo veel last van te veel transpireren dat ze er hinder van ondervinden in het dagelijks leven. De sociale impact is groot. Kun je wat aan hyperhidrosis doen?

Wat is overmatig zweten?

Wanneer iemand last heeft van hyperhidrosis, dan produceert hij of zij grote hoeveelheden zweet. Meer zweet dan nodig is om de lichaamstemperatuur te regelen. In de praktijk betekent dit dat de handen, voeten, borst of oksels (afhankelijk van welke plaats van het lichaam is aangetast) misschien wel constant nat zijn. Wanneer dit de normale alledaagse activiteiten bemoeilijkt, dan kan dit sociaal gezien een enorme impact hebben.
Het is niet zo dat hyperhidrosispatiënten overmatig ruiken door het vele zweten. Een onaangename zweetgeur wordt namelijk niet veroorzaakt door het zweetvocht zelf, maar door bacteriën die een verbinding met het zweetvocht aangaan wanneer dit lang blijft zitten.

Er bestaan 2 soorten zweetklieren, te weten:

• Eccriene zweetklieren
  Deze zweetklieren regelen de lichaamstemperatuur en komen overal op het lichaam voor. Op het moment dat ons lichaam opwarmt bevochtigen ze de huid, waardoor het lichaam efficiënt afkoelt. Daarnaast bevochtigen de eccriene zweetklieren de handpalmen voor een beter houvast. Bij zenuwen of angst worden deze in onder andere het gezicht en de handpalmen geactiveerd.
• Apocriene zweetklieren
  De apocriene zweetklieren bevinden zich vooral in de behaarde huiddelen. Naast vocht geven ze ook geurstoffen af die de bekende zweetgeur veroorzaken. Tot aan het moment dat het zweet het huidoppervlak raakt, ruikt het nog nergens naar. Echter, wanneer het in contact komt met bacteriën die op de huid zitten ontstaat de zweetgeur. Apocriene zweetklieren worden bijna niet beïnvloed door lichamelijke inspanning of zenuwen.

Sociale impact van hyperhidrosis

In veel gevallen ondervinden mensen met hyperhidrosis veel last in het onderhouden van sociale contacten. Dit kan zich in ernstige gevallen uitten in het soms tot wel 5 keer per dag van shirt wisselen. Mensen die altijd last hebben van natte, klamme zweethanden durven zich misschien niet voor te stellen aan anderen. Maar ook het hebben van natte handen kan lastig zijn bij het uitoefenen van dagelijkse werkzaamheden. Zo kan een gewone activiteit zoals schrijven lastig worden wanneer de natte handen het papier natmaken.

Uiteindelijk durven mensen die overmatig zweten zich vaak niet meer in het openbaar te vertonen of te sporten. Daardoor hebben ze een verhoogde kans op emotionele en psychosociale problemen, waaronder een verminderd zelfvertrouwen, misschien wel een sociaal isolement en een depressie.

Oorzaken van hyperhidrose

De exacte oorzaak van overmatig zweten is (nog) niet bekend. Het blijkt wel dat bij ongeveer 30 tot 50% van de mensen met hyperhidrose, er ook een familielid is met dezelfde aandoening. Dit zou kunnen wijzen op een genetische oorzaak.

Op het moment dat iemand overal last heeft van overmatig zweten, dan ligt de oorzaak wellicht bij een onderliggend probleem, zoals: overgewicht, menopauze, diabetes, te snelwerkende schildklier, kanker of door bepaalde medicijnen.

Hyperhidrosis kan ook het gevolg zijn van bepaalde psychiatrische aandoeningen, zoals angststoornissen.
Wanneer een andere ziekte niet de oorzaak is van het overmatige zweten, dan spreken we van primaire hyperhidrosis. Hierbij zijn de eccriene zweetklieren, overactief. Deze klieren zitten bijna overal in de huid, maar komen in een hogere concentratie voor in de huid van de handpalmen, voetzolen en oksels.

Wat kun je zelf aan hyperhidrose doen?

Er zijn een aantal eenvoudige maatregelen die je kunt treffen:

• Draag kleding waarin je koel blijft. Natuurlijk zijn natuurlijke vezels koel, maar die absorberen wel veel zweet op en blijven vervolgens vochtig. Sommige synthetische vezels zijn dan wel warm maar ze helpen het zweet verdampen en daardoor voelen ze droog aan. Natuurlijk kun je een stel schone kleren mee naar je werk nemen. Zorg ook dat je niet te strakke kleding draagt.
• Draag goed ventilerend schoeisel, houd schoenen niet de hele dag aan en draag zo veel mogelijk open schoenen of loop op je blote voeten.
• Wissel daarnaast ook regelmatig je sokken en maak gebruik van absorberende materialen zoals zooltjes.
• Zorg voor een koele en goed geventileerde leef- en werkomgeving.
• Vermijd voedsel en dranken die aanzetten tot zweten. Voor de één is dat pikant eten en voor de ander heel wat anders. Vaak weet iemand zelf heel goed welke producten problemen veroorzaken.
• Iedereen heeft in zijn of haar leven te maken met stress, spanningen en angst. Echter, mensen met hyperhidrose moeten daarnaast ook nog zien om te gaan met zweten. Probeer te bedenken of er een manier is om stress te verminderen en plan je (werk)dag zorgvuldig in. Maak daarnaast ook tijd vrij voor ontspanning.
• Besteed voldoende aandacht aan persoonlijke hygiëne. Dus was je oksels, gezicht en handen wat vaker. Daarnaast is het gebruik van deodorant of andere anti-zweetmiddelen verstandig.

Behandeling van hyperhidrosis

Op de volgende manieren kunnen overmatige zweetvoeten, -oksels en handen behandeld worden:

• Botulinetoxine injecties
  Een effectieve behandelingsmethode is het blokkeren van de zweetsecretie met behulp van botulinetoxine. Dit is een eiwit verkregen uit de bacterie Clostridium botulinum en het kan gebruikt worden om zweten tegen te gaan. Deze wordt bij een behandeling in de huid gespoten, waardoor de eccriene zweetklieren geblokkeerd worden. Deze eccriene zweetklieren zorgen ervoor dat je zweet produceert. Het is een methode met een tijdelijk resultaat, waardoor de behandeling om de 12 weken herhaald moet worden.
• Miradry
  Dit is een nieuwe oplossing die gebruikt kan worden bij overmatig zweten. Bij deze behandeling wordt er met behulp van selectieve magnetronstraling de huid in de oksels verhit, zodanig dat de zweetklieren op die plek worden vernietigd. Recent onderzoek lijkt aan te tonen dat na deze behandeling het aantal zweetkliertjes met 80 tot 90% afneemt. Het effect zou permanent zijn, maar de lange termijneffecten zijn nog niet bekend.
• Medicijnen
  Er zijn medicijnen beschikbaar die normaal gesproken gebruikt worden tegen andere ziekten, maar welke als bijwerking hebben dat ze zweten tegengaan. Denk hierbij aan bètablokkers, ACE-remmers of anticholinergica.
• Operatie
  Er zijn enkele operaties die een goed resultaat kunnen geven. Maar hierbij kunnen behoorlijke complicaties en bijwerkingen optreden. Om die reden wordt deze methode niet vaak ingezet. Bij een sympathectomie worden de zenuwen, die onder andere de zweetkliertjes activeren, doorgesneden. Een andere manier is om onder plaatselijke verdoving de zweetkliertjes weg te schrapen. De resultaten bij deze behandelingsmethode zijn wisselend.

Nadeel van al deze behandelingen is dat ze regelmatig herhaald moeten worden. Zelfs bij operatieve verwijdering van de zweetklieren, kunnen er weer nieuwe zweetklieren ontstaan waardoor een nieuwe operatie nodig zal zijn.

Bronnen: jeroenboschziekenhuis.nl, huidkwalen.nl, huidarts.com en mcgooi.nl