Acne inversa is een chronische huidziekte, waarbij de haarzakjes ontstoken zijn. Het is een huidziekte die vrij veel voorkomt, vooral onder vrouwen. Het is belangrijk om deze aandoening op tijd te herkennen, zodat je de juiste behandeling kunt krijgen.
Wat is acne inversa?
Acne inversa is een chronische huidziekte, waarbij de haarzakjes ontstoken raken. Deze ontstekingen blijven terugkeren en komen in de meeste gevallen voor in lichaamsplooien, zoals de oksels en liezen. Maar ze kunnen ook voorkomen: in de bilstreek, achter de oren, in de nek of onder de borsten.
Het is een ernstige aandoening die een grote impact kan hebben op het dagelijkse leven van iemand. Naast het feit dat het psychologisch zeer belastend zijn, kan het pijnlijk zijn, ziet het er ontsierend uit en kan een onaangename geur veroorzaken.
Oorzaak van acne inversa
Wanneer iemand acne inversa heeft, dan is er een haarzakje ontstoken. Het haarzakje raakt om een nog onbekende reden verstopt, waarna huidschilfers en talg zich in het haarzakje ophopen. Vervolgens kan dit opzwellen en uiteindelijk openbarsten. De inhoud kan dan onder de huid terechtkomen, waar het lichaam het ziet als materiaal wat opgeruimd moet worden. Het lichaam start dan een ontstekingsproces om dit materiaal op te ruimen. Op het moment dat de ontsteking steeds groter wordt, raken in veel gevallen ook de omliggende talg- en zweetklieren ontstoken. Hierdoor kunnen de verschillende ontstekingen met elkaar in verbinding komen door middel van allerlei gangetjes onder de huid. In sommige gevallen zijn er ook gangetjes naar buiten toe, de zogenaamde fistels.
Er zijn een aantal factoren die van invloed lijken te zijn op het ontstaan en/of de ontwikkelen van acne inversa:
- Erfelijke aanleg
Bij meer dan 25% van de patiënten komt het in de familie voor. - Hormonale factoren
Een direct verband tussen hormonale veranderingen en het ontstaan van acne inversa is nooit vastgesteld. Echter, toch gaat men ervan uit dat zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtshormonen een rol spelen. De klachten die iemand ervaart kunnen namelijk verergeren tijdens de menstruatie of verbeteren na de menopauze. Ook zwangerschap lijkt deze aandoening te beïnvloeden. Zo hebben veel vrouwen tijdens de zwangerschap minder last. - Sommige ziekten
Het exacte verband tussen een aantal ziektes en acne inversa is nog niet aangetoond. Echter, het lijkt erop dat mensen met: diabetes, de ziekte van Crohn, sommige vormen van reuma, schildklieraandoeningen, lupus erythematodes, en psoriasis vaker acne inversa hebben. - Roken
De kans om deze aandoening te krijgen is naar schatting 6 keer zo hoog bij (ex)rokers dan bij niet-rokers. Als gevolg van het roken raken de afvoergangen van de haarzakjes en de talgklieren verstopt. Roken is dan ook een serieuze risicofactor. - Overgewicht
Meer dan de helft van de patiënten met acne inversa heeft overgewicht. De ontstekingen lijken ook eerder terug te keren, wanneer er sprake is van overgewicht.
Symptomen van acne inversa
Niet iedereen heeft dezelfde symptomen, de klachten verschillen van persoon tot persoon. De meeste mensen hebben terugkerende, pijnlijke ontstekingen in lichaamsplooien.
- Het begint met mee-eters en kleine zwellingen of puisten die rood/paars van kleur zijn en daarbij warm en pijnlijk zijn.
- Wanneer de zwellingen groter worden kan er een pijnlijk abces (een holte met etter of pus) ontstaan. Deze zwelling kan dan uiteindelijk openbarsten, waardoor de pus eruit komt. Dat kan samengaan met een onaangename geur.
- Sommige mensen krijgen steeds weer nieuwe haarzakjesontstekingen. Daardoor kunnen onderhuids zwellingen, holtes en gangetjes ontstaan, en later littekens.
De klachten kunnen in ernst variëren, van een milde vorm tot aan een ernstige vorm.
- Milde vorm
Bij deze vorm heeft iemand een paar keer per jaar last van terugkerende pijnlijke zwellingen en abcessen. Deze genezen zonder dat er littekens vormen en deze vorm kent ook periodes waar er geen klachten zijn. - Matige vorm
Deze vorm kenmerkt zich doordat er op verschillende plekken van het lichaam steeds abcessen terugkeren. Ook deze genezen, maar dan ontstaan er wel littekens. Ook ontstaan er bij deze vorm onderhuidse gangen waar pus en vocht uit blijft komen. - Ernstige vorm
Bij de ernstige vorm is er continue sprake van pijnlijke ontstekingen die niet meer genezen. De ontstekingen zijn aangevuld met abcessen die een netwerk van diepe onderhuidse gangen hebben gevormd. Die gangen zijn verbonden met elkaar waardoor er onderhuidse littekens met verhardingen gevormd kunnen worden. Dit kan bewegingsbeperkingen of lymfoedeem veroorzaken.
Zweten, warmte en mogelijk ook stress kunnen bovenstaande klachten verergeren.
De ernstige vorm van acne inversa kan serieuze complicaties geven:
- Bacteriële infectie.
- Bloedvergiftiging.
- Hartklepafwijkingen.
- Verlittekening en vervorming van geslachtsdelen.
- Fistel van de plasbuis en endeldarm.
- Bepaalde vormen van huidkanker.
Leefregels bij acne inversa
Vermijd wrijving
- Probeer de ontstoken plek niet aan te raken (dus ook niet erop drukken of eraan krabben).
- Draag geen strak zittende of schurende kleding. Dit kan namelijk de haarzakjes beschadigen.
Zorg voor een goede hygiëne
Acne inversa wordt niet veroorzaakt door een slechte hygiëne, maar het lijkt er wel op dat de klachten door bacteriën verergeren.
- Was daarom regelmatig je handen met zeep en droog ze daarna goed af.
- Hou je oksels en liesstreek goed schoon door ze één keer per dag met lauw water en zeep te reinigen. Let ook hier erop dat je het goed afdroogt.
- Gebruik eventueel een bacteriedodende zeep, die kunnen de hoeveelheid bacteriën op de huid verminderen en daarmee iets helpen aan het voorkomen van nieuwe ontstekingen. Let wel; bestaande abcessen en diepere ontstekingen reageren er niet op.
- Knip je nagels kort.
Scheren
Ondanks het feit dat er geen duidelijk verband bestaat tussen scheren en het krijgen van acne inversa, ontstaan er bij sommige mensen meer ontsteking na het scheren. Is dit het geval dan wordt scheren afgeraden. Waxen en epileren aan de andere kant kan het beste wel worden vermeden, omdat dit de huid extra kan irriteren. Bespreek met je dermatoloog over de mogelijkheden voor ontharing van de niet-getroffen zones met laser. Hiermee kun je voorkomen dat de ontstekingen zich verder uitbreiden.
Stoppen met roken
Dit zal de ernst van de letsels verminderen en helpt om nieuwe letsels te voorkomen.
Vermijd overgewicht
Wanneer er sprake is van overgewicht, dan is het advies om af te vallen. Een diëtist kan je hierbij helpen.
Kan acne inversa worden behandeld?
Acne inversa is op dit moment nog niet te genezen worden. Echter, het kan wel behandeld worden met geneesmiddelen en operaties. Vaak is een combinatie van behandelingen nodig. De meeste behandelingen geven wel slechts een gedeeltelijke of kortdurende verbetering. In sommige gevallen treedt wel langdurig verbetering op.
Bij mensen met een milde vorm kan de aandoening na jaren uit zichzelf verdwijnen. Bij veel vrouwen verdwijnen de klachten na de menopauze. Maar er zijn ook gevallen bekend dat deze aandoening pas na de menopauze ontstaat.
Bronnen: nhg.org, hidradenitis.nl, huidarts.com en huidziekten.nl
Delen: gepubliceerd door C. van Etten. onderschreven door P.M. Mulder (arts)
Hier heb ik nu zeker 25 jaar last van, in meer of mindere mate. Jaren lang veel problemen gehad in de oksel en dat was geen pretje, zelfs autorijden ging lastig vanwege de pijn, de ontsteking was soms zo groot als een kleine mandarijn met idd verschillende kanalen. Ook op mijn bil komt het nog regelmatig voor. Na jaren van relatieve rust. Ik ben nu 48 jaar en man, dit komt trouwens terug in de mannelijke lijn van familie. Ooit eens een jaar lang tetracycline voorgeschreven gekregen maar dat kon het ook niet helemaal voorkomen. Wat nog wel eens will helpen is het insmeren met betadine zalf , helaas zijn er verder geen behandelmogelijkheden .
Hidradenitis suppurativa tjah heb er al 17 jaar last van en ik werd beetje kriegel van het onderwerp hygiëne. Serieus?
Het heeft niets te maken met hygiëne. Al was je oksels 100 keer per dag het heeft geen effect. Oh ja en laseren? Hahahahaha mooi verhaal maar klopt ook niet. Want naast de haarzakjes kunnen ook soms zweetklieren ontsteken, en dan?
Ik heb het ook, Ik ga de strijd aan met eczeem creme En!!!! ik douche me met Olijfzeep van bij Holland en Barrett hij is wel duur maar het helpt
De juiste term is volgens mij ‘Hydradenitis Superativa’. Heb het al ruim 35 jaar en het blijkt erfelijk te zijn want mijn dochter heeft het ook. Heel vervelende aandoening. In mijn geval begon het in de liesstreek en verplaatste zich vreemd genoeg na een buikoperatie naar de oksels. Dat was zo nodig nog vervelender, vooral in de zomer. Soms had ik enorme absessen; met mouwloze kleding kon ik me niet vertonen. Na een jaar of vijf verplaatste het zich weer naar de liesstreek en in de oksels heb ik het toen nooit meer gehad.
Maar na de overgang (zo rond mijn 52e) begon het allemaal een stuk minder te worden. Ben nu begin 60 en heb er nog wel last van, maar de ontstekingen zijn veel kleiner en er zijn lange periodes dat alles rustig is.