Spataderen kunnen over het algemeen geen kwaad, maar in sommige gevallen kunnen ze zorgen voor pijnlijke benen. Spataderen; zijn ze te voorkomen?
Wat zijn spataderen?
Spataderen, zijn aderen die verwijd zijn doordat de klepjes die in de aderen zitten niet goed meer functioneren. In onze benen moet het bloed tegen de zwaartekracht in omhoog gestuwd worden. Die kleppen in de aderen hebben we om ervoor te zorgen dat het bloed niet terugstroomt. Wanneer deze kleppen niet goed meer sluiten, dan stroomt dat bloed dus wel terug waardoor er meer druk in die ader ontstaat en wijder wordt. Dit is zichtbaar als een dikke, bolle, kronkelige ader die als het ware op je been ligt. Een ader die permanent uitgezet is en tijdens het staan een diameter heeft van meer dan 3 mm wordt officieel een spatader genoemd.
In de meeste gevallen bevinden de spataderen zich in de benen. Maar ze kunnen ook ontstaan in de onderbuik en lies.
Er zijn geen exacte cijfers bekend, maar er zijn studies die aangeven dat maar liefst 1 op de 4 mensen spataderen heeft of krijgt. Wel zien we dat spataderen vaker vrouwen dan mannen treft, waarschijnlijk doordat het weefsel rond de aderen bij vrouwen minder stevig is dan bij mannen.
Klachten spataders
Wanneer je last hebt van spataderen, dan zijn dit de meest voorkomende klachten:
- Een moe of zwaar gevoel in je benen;
- Jeuk;
- Tintelingen;
- Pijn of kramp in de benen;
- Rusteloze benen (restless legs);
- Een gevoel alsof er iets over het been loopt;
- Schilferige (eczeem);
- Bruin verkleurende huid (pigmentatie);
- Vocht (oedeem) vasthouden rond je enkels of onderbeen;
- Wonden op de benen die slecht genezen, ook wel open been. Dit zien we vaak bij ouderen.
Spataderen; zijn ze te voorkomen?
Spataderen zijn niet altijd te voorkomen, maar er zijn wel een aantal factoren die het risico op het krijgen van spataderen verhogen. Wat kun je doen om die risico’s zo laag mogelijk te houden? Wat kun je doen om spataderen te voorkomen?
Let op je gewicht
Overgewicht is een grote risicofactor voor het ontstaan van spataderen. Door het extra gewicht rondom de buik kan het bloed vanuit de benen minder makkelijk naar het hart worden teruggepompt. Er komt dan meer druk op de aderen te staan, waardoor er spataderen kunnen ontstaan.
Zorg voor voldoende beweging
Beweging is een effectief middel tegen spataderen. Ga regelmatig fietsen, wandelen, zwemmen of hardlopen. Bij deze activiteiten stimuleer je de bloedsomloop in je benen en kuiten en vermindert de druk in de aderen. Dit kun je ook doen door regelmatig op je tenen te gaan staan en dan weer op je hielen.
Stop met roken
Roken is een belangrijke risicofactor voor het ontstaan van spataderen, dus stoppen met roken kan helpen.
Masseer je benen
Door regelmatig je benen te masseren, van de voet af naar boven, verhoog je de snelheid van het terugkeren van bloed in het veneuze systeem.
Draag losse kleding
Te strakke kleding die knelt kan ook spataderen veroorzaken. Vermijd daarom kousen die knellen of te strakke broeken en kies wat meer losse kleding.
Let op de hoogte van je hakken
Door altijd op hoge hakken te lopen stimuleer je de bloedsomloop niet. Daarom is het advies om schoenen met een lage hak, niet hoger dan 4 cm te dragen.
Koud douchen
Regelmatig koud douchen bevordert de elasticiteit van de bloedvaten. De mensen die niet koud willen douchen kunnen aan het eind van het douchen alleen de benen onder de koude douchestraal zetten. Let er hierbij op dat je bij je voeten begint en dan langzaam omhooggaat.
Bij de meeste mensen is er helaas sprake van primaire spataderen, waarbij aanleg voor slappere aderwanden dan de oorzaak is. Hierdoor zijn de kleppen in de aderen gewoonweg minder sterk, waardoor iemand spataderen kan krijgen.
Behandeling spataderen
Heb je toch spataderen, dan zijn er een aantal manieren om ze te behandelen:
Steunkousen
Elastische kousen kunnen goed werken wanneer je vocht in je benen hebt. Door de tegendruk van zo’n steunkous kan vocht beter zijn weg naar buiten vinden en verlaagt het de druk die ontstaan is. Daarnaast kan de steunkous nieuwe spataderen voorkomen.
Dichtspuiten
Wanneer je last hebt van kleine tot middelgrote spataderen, dan kun je ervoor kiezen om deze te laten dichtspuiten met een bepaalde vloeistof. Wanneer er sprake is van grote- of diepe spataderen, dan kan er schuim in gespoten worden. Voor het daadwerkelijke dichtspuiten moet je wel een bepaalde tijd steunkousen dragen.
Lasertherapie
wanneer je van die paarsblauwe kleine aderen op je benen hebt, dan kunnen deze verholpen worden door middel van lasertherapie. Hierbij gaat er een klein slangetje de spatader is en dat slangetje levert laserlicht aan de wand van de spatader, waardoor deze verhit wordt en dichtschroeit. Vervolgens stroomt je bloed via andere, gezonde aderen en verdwijnen deze kleine adertjes.
Flebectomie
Wanneer de spatader te groot is om te worden dichtgespoten en te kronkelig is voor een inwendige laserbehandeling, dan kan flebectomie een oplossing zijn. Dit is een speciale operatieve behandeling waarbij onder plaatselijke verdoving een oppervlakkige spatader wordt verwijderd.
Bronnen: Antonius Ziekenhuis, Thuisarts en Gezondheid en Wetenschap
Delen: gepubliceerd door C. van Etten.