Naar schatting ontwikkelen 35 van de 100 mensen vroeger of later in meer of mindere mate vliegangst. Bij ongeveer één op tien zou die angst zo erg zijn dat ze helemaal niet durven vliegen. Kun je je vliegangst overwinnen? En zo ja hoe dan?
Symptomen van vliegangst
Vliegangst kan gepaard gaan met een aantal lichamelijke en psychische klachten. Vaak kunnen deze symptomen al in de dagen die aan de reis voorafgaan verschijnen.
Lichamelijke klachten zoals:
- Beven
- Spierspanning
- Moeilijk kunnen ademen
- Hyperventilatie
- Hartkloppingen
- Pijn in de borst
- Maag- en darmproblemen
- Zweten
- Duizeligheid
- Misselijkheid
Psychologische klachten zoals:
- Geheugenproblemen
- Dwangbeelden
- Onrust
- Stress
- Gespannenheid
- Paniekaanvallen
Hoe ontstaat vliegangst?
Vaak is er niet één oorzaak waardoor iemand vliegangst krijgt. Het kan een geïsoleerd probleem zijn, maar bij ongeveer één op vier mensen gaat het samen met andere vormen van angst, zoals claustrofobie, angst om in het publiek het woord te nemen of hoogtevrees. Maar één van de oorzaken kan de angst voor het onbekende zijn, een andere oorzaak kan een onaangename ervaring zijn, maar heel vaak heeft het te maken van het feit dat iemand zelf geen controle heeft en afhankelijk is van een ander. Daarnaast spelen de recente ongevallen natuurlijk ook een grote rol.
Tips om je vliegangst te overwinnen
Bereid je reis goed voor
Ga goed voor bereid op reis. Zorg dat je geen stress vooraf hebt dus neem de tijd om de vlucht te boeken en op de dag zelf is het verstandig om ruim op tijd op de luchthaven te zijn zodat er tijd is om iets te drinken.
Vertrouwen
Het verlies van controle is een belangrijke oorzaak van vliegangst. Vliegen is vele malen veiliger dan autorijden. Wereldwijd overlijden er jaarlijks 1,25 miljoen mensen in het wegverkeer. Wereldwijd verongelukten er in 2015 ‘slechts’ 898 mensen in een dodelijk vliegtuigongeluk. De kans op een ongeluk is ongeveer 1 op 11 miljoen. Vertrouw dus op de veiligheid en probeer je daar op te focussen.
Informeer naar technische aspecten
Soms kan het iemand helpen om technische informatie te verzamelen. Hoe komt het dat een vliegtuig kan vliegen? Wat voel, zie en hoor je allemaal aan boord van een vliegtuig? En wat betekenen deze geluiden. Misschien helpt deze kennis bij het wegnemen van bepaalde angsten.
Vraag een stoel voorin het vliegtuig
Wanneer je vliegangst hebt dan is turbulentie vaak verschrikkelijk. Maar probeer je te realiseren dat turbulentie niet meer is dan de beweging die het vliegtuig maakt op de golven van de lucht in beweging. Voorin een vliegtuig voel je de turbulentie vaak minder heftig dan achterin. Probeer daarom een stoel voorin het vliegtuig te bemachtigen.
Let op je ademhaling
Oefen bepaalde ademhalingstechnieken voor je op reis gaat want een goede ademhaling kan voor wat extra ontspanning zorgen. Een voorbeeld kan zijn:
- Adem langzaam maximaal in en probeer daarbij je buik zoveel mogelijk ‘op te blazen’
- Houd de lucht enkele tellen vast en adem langzaam zo ver mogelijk uit door je mond, met je lippen een beetje op elkaar, zodat je wat weerstand voelt
- Wacht enkele seconden en adem opnieuw langzaam, diep en zo laag mogelijk in
- Herhaal deze cyclus tot de adrenalinevloed afneemt.
Rustig, diep ademhalen zal altijd leiden tot de ontspanningsrespons je:
- Zuurstofverbruik daalt
- Hartslag neemt af
- Bloeddruk zakt
- Spierspanning neemt af
- Angst ebt weg
Kalmeringsmiddelen
Angstverminderende kalmeringsmiddelen zoals oxazepam, alprazolam en clobazam kunnen je rustig maken en de scherpe randjes van je angstgevoelens wegnemen. Een kalmeringsmiddel kan je stress verminderen maar zal nooit je angst helemaal wegnemen. Ze bestrijden tijdelijk een symptoom. Het nadeel is dat ze je sloom, suf en onoplettend kunnen maken. Als je iemand bij je hebt, kun je dankzij een diazepam of valium o.i.d. wel lekker slapen in het vliegtuig, waardoor je vliegangst gedwongen van je afvalt. Wanneer je echt graag een kalmeringsmiddel wilt nemen bespreek dit dan met je huisarts.
Zorg voor afleiding
Neem voldoende afleidingen mee in het vliegtuig. Een goed boek, spelletjes op je tablet, muziek, een film, kruiswoordraadsels. Praten met de persoon die naast je zit is natuurlijk ook een hele goede afleiding.
Volg een cursus
Wanneer bovenstaande tips niet helpen, kun je je ook inschrijven voor een cursus vliegangst die vele bedrijven organiseren. Een cursus tegen vliegangst kan geen kwaad, men zegt dat er een slagingspercentage van minimaal 95% is. Er zijn veel verschillende soorten trainingen beschikbaar. Een voorbeeld is Mind Tuning. Mind Tuning bestaat uit mentale coaching, meestal door een erkend psycholoog of psychotherapeut. De meningen zijn hierover verdeeld. Een ander voorbeeld is een vliegangst training wat in de meeste gevallen een praktische groepstherapie is waarin je met lotgenoten bent. En natuurlijk een ééndaagse of meerdaagse vliegangst cursus. De inhoud verschilt sterk per cursus, maar het doel is altijd vliegangst overwinnen. Vliegangst-cursussen die goed aangeschreven staat is onder meer de VALK vliegangst-cursus.
Eten en drinken
Om de nervositeit af te zwakken, is het verstandig om eten of drankjes met cafeïne en suikers te laten staan voorafgaand aan de vlucht. Pas ook op met alcohol. Hoewel het ontspannend kan werken om even een glas wijn te drinken voor vertrek, kan het soms de angstgevoelens juist versterken. Zorg dat je maag goed gevuld is met een lichte, gezonde maaltijd. Verder is het aan te raden om water en sapjes te drinken, omdat de lucht aan boord vaak erg droog is.
Bronnen: psychologiemagazine.nl en valk.org
