Jeuk oftewel pruritus is een als hinderlijk ervaren sensatie, die kan worden opgewekt door lichte mechanische prikkeling van de huid of door het vrijkomen van bepaalde mediatoren, zoals histamine. De incidentie (aantal nieuwe gevallen per jaar) van pruritus in de Nederlandse huisartspraktijk ligt volgens recente cijfers rond de 5.3 per 1000 patiënten (man-vrouw ratio 1: 1.7).1 De oorzaak blijft soms duister. Jeuk kan zo hinderlijk zijn dat het lijdt tot slapeloosheid, depressie, agressie, of suïcide-neigingen. De enige remedie is voor sommige patiënten het tot bloedens toe open krabben van de huid, waarna de pijnprikkels voorkomen dat de jeukprikkels aankomen.
In het algemeen wordt pruritus onderverdeeld in pruritus sine materia, jeuk en krabeffecten zonder aanwezigheid van specifieke dermatologische afwijkingen die de jeuk kunnen verklaren, en pruritus cum materia, jeuk in het kader van specifieke dermatosen (b.v. jeuk bij scabies of constitutioneel eczeem). Een andere indeling is die in gelokaliseerde pruritus (b.v. pruritus ani) en gegeneraliseerde pruritus (b.v. uremische pruritus). Daarnaast is er de onduidelijk gedefinieerde term prurigo, die vaak gereserveerd wordt voor dermatosen waarbij de jeuk geconcentreerd is in papuleuze lesies, zoals bij prurigo infantum (strophulus), een acute overgevoeligheidsreactie op insektenbeten. De term prurigo wordt ook gebruikt voor enkele klinische entiteiten, zoals prurigo gestationis en prurigo nodularis.
Het geïsoleerd voorkomen van jeuk, zonder dat aan de huid iets bijzonders te zien is (m.u.v. krabeffecten), kan een symptoom zijn van een interne ziekte. Het is belangrijk om zorgvuldig de huid te inspecteren om oorzaken zoals een lichte vorm van atopisch eczeem, een droge huid, of onder crustae verborgen scabiesgangetjes niet over het hoofd te zien. Tabel I geeft een overzicht van oorzaken van pruritus sine materia. Meestal geven deze afwijkingen gegeneraliseerde pruritus, soms met enige voorkeur voor extremiteiten en de rug. Daarnaast zijn er niet-specifieke factoren die jeuk kunnen veroorzaken of verergeren, zoals temperatuurswisselingen, vasodilatatie, zweten, irritatie door textielvezels of minerale wol (glaswol).
Uit recente studies blijkt dat bij diabetes jeuk toch niet vaker voorkomt dan in de gewone populatie. Bij diabetes komt wel vaker gelokaliseerde pruritus voor, waarbij Candida-overgroei een rol speelt, zoals pruritus ani, en met name pruritus vulvae.
De ideale behandeling van jeuk bestaat uit het opsporen en zomogelijk elimineren van oorzakelijke factoren. Geneesmiddelen zijn een frequente oorzaak. Een verhoogd aantal totaal eosinofielen, dalend na staken van het verdachte middel, kan deze diagnose ondersteunen. Het is zinvol om een aantal interne afwijkingen uit te sluiten d.m.v. beperkt laboratoriumonderzoek (bezinking, haemoglobine, totaal leukocyten plus differentiatie, totaal eosinofielen, totaal IgE, totaal ijzer, leverenzymen, totaal bilirubine en glucose). Zonodig controleert men ook de schildklierfunctie. Bij recent bezoek aan de Tropen is onderzoek op parasieten zinvol. De overige in tabel 1 genoemde oorzaken zijn te zeldzaam om screenend onderzoek te rechtvaardigen. Indien verhelpen van een oorzaak niet mogelijk is, dan probeert men de jeukprikkel te verminderen door het voorschrijven van lokale of systemische antipruriginosa.
Lees verder op: http://www.huidziekten.nl/richtlijnen/amcjeuk.htm
Aanhoudende jeuk aan scrotum
http://www.dokter.nl/forum/SOA-overigen/128818-aanhoudende-jeuk-aan-mijn-scrotum.html
Rode uitslag scrotum
http://www.dokter.nl/forum/SOA-overigen/130745-Rode-uitslag-scrotum.html
Lees ook:
Jeuk over mijn hele lichaam
http://www.dokter.nl/forum/Huid-haar/187645-jeuk-over-mijn-hele-lichaam.html
Overal gekmakende jeuk
http://www.dokter.nl/forum/Huid-haar/213015-Overal-gekmakende-jeuk.html
Jeuk in rug
http://www.dokter.nl/forum/Hoofd-hals-schouders/200009-jeuk-in-rug.html
Huiduitslag over hele lijf zonder jeuk
http://www.dokter.nl/forum/Huid-haar/193750-Huiduitslag-over-hele-lijf-zonder-jeuk.html
Jeuk over lichaam
http://www.dokter.nl/forum/Over-Dokter.nl/234806-harde-tepels-man-en-jeuk-over-lichaam.html
Jeukende bultjes/vlekken over hele lichaam
http://www.dokter.nl/forum/Allergie/219636-jeukende-bultjes/vlekken-over-hele-lichaam.html