Kunnen we nog sporten op kunstgras?

Al jaren zijn er discussies over de mogelijke gezondheidsrisico’s van het spelen op kunstgrasvelden. Maar de laatste tijd is de discussie enorm actueel geworden onder andere door de stof MBT die in de rubberkorrels zit. MBT is door de Wereldgezondheidsorganisatie op de lijst van kankerverwekkende stoffen gezet.

Het materiaal

Er wordt op de kunstgrasvelden gebruik gemaakt van rubberkorrels die gemaakt zijn van rubbergranulaat wat fijngemalen rubber is. Dit wordt veelal gemaakt van oude rubberproducten zoals versnipperde autobanden. MTB staat voor ‘2-mercaptobenzothiazol’. Het is een stof die gebruikt wordt bij rubberproductie en zit in onder meer in bepaalde autobanden, rubbertegels, rubberen vloerbedekking, badmutsen, condooms, elastiekjes, huishoudhandschoenen, zwembrillen, luchtbedden en fles- en fopspenen.

Rubbergranulaat wordt vooral gebruikt voor de instrooi van kunstgras voetbalvelden. Van de ruim 1800 kunstgrasvoetbalvelden in Nederland is meer dan 90% met dit rubber van gemalen autobanden ingestrooid. De rubberkorrels zorgen ervoor dat een kunstgrasveld op een echt grasveld lijkt qua gelijke balsnelheid en het stuiteren van een bal. Daarnaast zorgt het ervoor dat het kunstgras geschikt voor slidings wordt.

De onderzoeken

Tien jaar geleden werd er al op verzoek van het ministerie van VROM door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) onderzoek gedaan om te zien of rubberkorrels in kunstgrasvelden schadelijk zouden zijn voor de gezondheid. Hierbij ging het over een blootstelling aan nitrosaminen, wat een kankerverwekkende werking zou hebben.

Uit dit onderzoek bleek dat de korrels geen risico’s met zich meebrachten voor de gezondheid van mensen die sporten op kunstgrasvelden. Echter, het European Chemicals Agency (ECHA) voert momenteel in opdracht van de Europese Commissie een onderzoek uit naar de samenstelling van de stoffen van rubbergranulaat en de effecten daarvan op de gezondheid van mensen. De verwachting is dat de resultaten van dit onderzoek in februari 2017 bekend worden gemaakt.

Dus wat is er aan de hand?

Uit onderzoek blijkt dat er uit de rubberkorrels gemaakt van autobanden organische verbindingen vrijkomen. Daar komen verschillende polycylische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s) en weekmakers bij vrij. Maar er kunnen ook metalen uit rubbergranulaat vrijkomen. Uit het laatste RIVM onderzoek blijkt dat nitrosaminen in zeer geringe mate kunnen vrijkomen uit rubberkorrels. In de lucht boven ingestrooide kunstgrasvelden blijken geen nitrosaminen te zijn aangetroffen. PAK’s, nitrosaminen en sommige weekmakers zijn kankerverwekkend. De conclusie van het RIVM is dat er bij het sporten op kunstgrasvelden die met rubberkorrels zijn ingestrooid geen gezondheidsrisico te verwachten zijn als gevolg van de blootstelling aan PAK’s en weekmakers.

Echter, volgens toxicoloog Martin van den Berg, hoogleraar aan de Universiteit Utrecht bevat rubbergranulaat vaak veel meer PAK’s dan volgens een Europese richtlijn als veilig wordt geacht. Volgens die richtlijn mag er in producten niet meer dan 1 milligram PAK’s per kilo zitten. Volgens Van den Berg is de hoeveelheid PAK’s in granulaat tien tot honderd keer hoger dan de Europese norm. Hij vindt dat voor de rubberkorrels dezelfde normen moeten gelden als voor andere producten die PAK’s bevatten. Nu hoeft granulaat niet aan de veiligheidsnormen te voldoen.

Op het onderzoek wat 10 jaar geleden is verricht heeft de heer Martijn Berger, hoogleraar methodologie en statistiek aan de Universiteit Maastricht, nogal wat kritiek. Hij stelt dat dit onderzoek niet representatief is omdat er is gewerkt met een veel te klein aantal proefpersonen. Er deden slechts zeven sporters mee, allen mannen en vrouwen en kinderen waren niet bij de studie betrokken. Het RIVM erkende al dat het aantal deelnemende sporters te beperkt was voor algemene uitspraken over gezondheidsrisico’s. Het RIVM echter blijft er tot op heden bij dat het spelen op kunstgras, op basis van de kennis die zij nu hebben, geen gezondheidsrisico met zich meebrengt.

Welke alternatieven zijn er voor rubberen korrels?

In de loop der jaren zijn er een aantal zeer bruikbare alternatieven ontwikkeld voor deze rubberen korrels. De velden kunnen namelijk ook bestrooid worden met korrels van kurk of van synthetisch rubber. Die hebben als voordeel dat ze prettiger aanvoelen en ruiken op warme dagen. Daarnaast dragen ze ook nog eens bij aan een betere grasmat en zijn ze veel milieuvriendelijker.

Welke tips zijn er vrijgegeven?

Kinderen die sporten op kunstgrasvelden hebben het advies van het RIVM gekregen om na het sporten te gaan douchen en schone kleren aan te trekken. Het RIVM heeft ook naar buiten gebracht dat ze kinderen adviseren om niet te spelen met de rubberkorrels die op deze kunstgrasvelden te vinden zijn. Echter, het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu ziet geen reden voor kinderen en volwassenen om te stoppen met het sporten op deze kunstgrasvelden. Wordt vervolgd.

 

Bronnen: sportengemeenten.nl, RIVM.nl en knvb.nl

Delen:  
reactie op “Kunnen we nog sporten op kunstgras?
  1. Nu heb ik nog niet zoveel probleem er mee of en hoeveel giftege stoffen er nu in die rubberkorrels zitten. En dat er geen giftige stoffen gemeten zijn in de lucht er boven zegt mij helmaal niets.
    Waar ik wel een probleem mee heb is dat mijn kleinzoontje over zijn hele lichaam zwart thuis komt en als het buiten op zijn lichaam zit dan zit het ook via zijn longen in zijn lichaam. Daar hoef je echt niet voor geleerd te hebben om dat te begrijpen en met een beetje boerenverstand kun je begrijpen dat dat “fijnstof” inclusief de kankerverwekkende stoffen lichaamsvreemd zijn en daar dus niet horen.
    Conclusie: Weg met al die velden want het is gewoon een dikke historische miskleun ze aan te schaffen.

    Geschreven door Anne op

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

*

Blijf op de hoogte met onze wekelijkse nieuwsbrief