Daar zit een luchtje aan

We doen het allemaal; winden laten. Dagelijks laat ieder mens gemiddeld zo’n 20 winden en toch is het iets waar veel mensen zich voor schamen. Het kan een probleem worden wanneer overtollig gas leidt tot een opgezette buik en extreme winderigheid.

Wat is winderigheid?

De officiële, medische benaming voor winderigheid is flatulentie. Iedereen laat wel eens wat darmgas lopen en van winderigheid of flatulentie is dan ook geen sprake als je zo nu en dan een windje laat maar men spreekt van winderigheid wanneer je meer dan 25 winden per etmaal produceert. Wanneer iemand geen controle meer heeft over het winden laten en contacten met mensen gaat vermijden dan kan winderigheid een groot probleem zijn.

Het gas in de darmen bestaat bijna helemaal uit stikstof, zuurstof, koolzuurgas, waterstof en methaan, allen reukloze gassen. De onaangename geur van winden heeft te maken met een geringe hoeveelheid (1%), stinkende gassen, voornamelijk zwavelverbindingen (zwavelwaterstof, carbonylsulfide, koolstofsulfide, dimethylsulfide). Maar ook stoffen zoals boterzuur, ammoniakgas, skatol en indol dragen bij aan de geur. Wat men eet, bepaalt voor een groot deel de geur.

Mogelijke oorzaken van winderigheid

Klachten van winderigheid kunnen veroorzaakt worden door:

Teveel lucht inslikken

Er zijn best veel dingen waarbij je, zonder het te merken, extra lucht inslikt. Zoals bij het tegelijk eten en praten, snel praten, snel eten zonder goed te kauwen of snel drinken. Daarnaast slik je extra veel lucht in wanneer je gespannen bent of stress hebt. Roken, drinken door een rietje, veel kauwgom kauwen en een slecht zittend kunstgebit zijn tevens activiteiten waardoor je veel lucht inslikt. Ook door te hyperventileren kan iemand teveel lucht inslikken en dat is ook het geval bij patiënten met longemfyseem.

Voedingsmiddelen

Er zijn voedingsmiddelen die meer gasvorming geven dan andere en de meest bekende zijn dan natuurlijk knoflook, uien, spruitjes, bonen en erwten. Maar ook koolsoorten, aardappelen, fruit, peulvruchten, vruchtensappen, koolzuurhoudende dranken zoals champagne en frisdranken, en de zoetstoffen uit lightproducten zorgen hiervoor. Waar normaal gesproken alle bestanddelen van de voeding in je dunne darm worden verteerd, lukt dat bij sommige koolhydraten van bepaalde voedingsmiddelen niet net als bij fructose en sorbitol. Ook deze worden minder goed verteerd en opgenomen. Verder komt er lucht naar binnen met veel lucht bevattende voedingsmiddelen zoals appels (25% lucht), vers brood, ijs en slagroom.

Medicijnen

En ook kan winderigheid een bijwerking zijn van bepaalde medicijnen. Zoals medicijnen met een laxerende werking en Acarbose. Acarbose is een verlager van het bloedglucose. Het remt de afbraak van koolhydraten in de darm, waardoor de glucose langzaam vrijkomt en dus langzamer in het bloed terechtkomt. Met als bijwerking winderigheid.

Darmaandoeningen

Winderigheid heeft zelden te maken met een medische oorzaak. Wanneer overmatige winderigheid samen gaat met andere verschijnselen, zoals gewichtsverlies, hevige buikpijn, langdurige diarree of bloed bij de ontlasting, dan kan dit wijzen op een medische aandoening. Voorbeelden van aandoeningen die gepaard gaan met winderigheid zijn obstipatie, het prikkelbare darm syndroom, giardiasis, diverticulitis, coeliakie (intolerantie voor gluten), galstenen, pancreasinsufficiëntie, de ziekte van Cröhn, lintwormen en lactasedeficiëntie.

Tips en adviezen bij winderigheid

Er bestaat geen middel tegen winderigheid. Wel zijn er verschillende manieren om winderigheid te voorkomen.

• Rustig genieten van je maaltijd, met andere woorden rustig eten en goed kauwen. Al het werk wat je kiezen doen, hoeven je maag en darmen niet meer uit te voeren. Langzaam en gecontroleerd eten, is dan ook een uitstekende tip tegen winderigheid ofwel flatulentie. Dit geldt ook voor het drinken; doe dit in kleine en beheerste slokjes.
• Rustig eten, niet slurpen, niet met volle mond praten en rechtop zitten zorgen ervoor dat je niet te veel lucht inslikt.
• Producten vermijden die extra gasvorming geven. Denk hierbij aan koolzuurhoudende frisdranken, bier, lightproducten, peulvruchten, koolsoorten, ui, prei en dergelijke. Lightproducten zijn vaak gezoet met zoetstoffen (sorbitol en dergelijke) en de dunne darm breekt deze stoffen niet af, waardoor ze onverteerd in de dikke darm terechtkomen. Daar zorgen bacteriën voor vergisting en zorgen daarmee voor extra winderigheid. Ook fructose in fruit en vruchtensappen is minder goed verteerbaar.
• Omdat er door roken extra lucht in de maag komt en kauwgom kauwen het inslikken van lucht bevordert, is het ter voorkoming van winderigheid beter om niet te roken en geen kauwgom te gebruiken. Je kan ook beter niet door een rietje drinken.
• Eet meer vezels om zo verstopping te voorkomen. Let wel; door het gebruik van extra vezels kan de gasvorming ook tijdelijk weer toenemen. Daarom is het belangrijk om het aantal vezels geleidelijk uit te breiden zodat het lichaam hier aan kan wennen. Drink daarbij minimaal 2 liter per dag.
• Zorg voor een goede darmflora. De goede bacteriën in je darmen (darmflora) kunnen winderigheid veroorzaken, maar kunnen deze ook helpen te voorkomen. Als je je darmflora gezond houdt, zijn ze beter in staat om voedsel efficiënt af te breken waardoor er minder restproducten (gassen en zuren) ontstaan, waardoor je minder winden laat. Voedingsmiddelen zoals yoghurt, kefir, kwark, komijn en kurkuma kunnen je darmflora gezond houden en winderigheid helpen voorkomen.
• Mensen met een lactose-intolerantie kunnen melkproducten niet goed afbreken, waardoor er veel extra gas ontstaat. Als je deze producten (deels) weglaat, kan het aantal winden afnemen.

Bronnen: mlds.nl en darmklachten.nl