Bijna iedereen verstuikt of verrekt zijn enkel wel eens, en vaak door iets ongelukkigs zoals het niet zien van een stoepje, afstapje of kuil, tijdens het sporten of verkeerd landen op de grond. Maar wat moet je doen, wanneer je enkel is verstuikt?
Wat is een verstuikte enkel?
Om de enkel zit een gewrichtskapsel dat er samen met de pezen en enkelbanden voor zorgt dat de enkel stabiel blijft. Als u uw voet te ver naar de binnen- of buitenkant beweegt, kunt u uw enkel verstuiken (verzwikken). Wanneer u uw enkel verstuikt, rekken (vaak) de buitenste enkelbanden uit en ontstaan er kleine scheurtjes. Dit heeft een verstuikte enkel tot gevolg. Op het moment van de verzwikking kunt u het gevoel hebben gehad dat er iets scheurde of knapte.
Na knieblessures zijn enkelblessures daarmee de meest voorkomende sportblessures. Voor bijna vier op de tien enkelblessures blijkt medische behandeling nodig.
Risicofactoren voor enkelblessure
De kans op een verstuikte enkel neemt toe als u:
- Een verminderd gevoel voor evenwicht heeft.
- Wandelt, loopt of sport op ongelijke grond (of als u een kuil, trapje of stoeprand niet gezien heeft).
- Sporten beoefent waarbij mensen tegen elkaar botsen zoals volleybal of (zaal)voetbal.
- Al eerder een verstuikte enkel heeft gehad..
Klachten en symptomen
- Lopen en staan met een verstuikte enkel is moeilijk en pijnlijk.
- Door een bloeduitstorting kan de enkel blauw worden en dik aanvoelen..
Wat moet je doen?
- Probeer de enkel zo snel mogelijk na de verstuiking te koelen om de zwelling tegen te gaan. Het liefst met de schoen aan, omdat dit de zwelling minimaliseert en ervoor zorgt dat de schade niet verergert (voor het geval er sprake is van een breuk).
- Koel 15 tot 20 minuten met koud stromend water of met ijs.
- Wikkel het ijs in een theedoek of washandje om ervoor te zorgen dat de huid niet bevriest en herhaal dit vier tot vijf keer.
- Als u na het koelen nog steeds veel pijn hebt of nog niet kunt steunen op de enkel, raden wij u aan om langs te gaan bij uw huisarts, de fysiotherapeut of de Spoedeisende Hulp.
Daarnaast is het verstandig om het volgende te doen:
- Leg de enkel hoog om de zwelling te verminderen.
- Laat de enkel rusten tot de ergste zwelling weg is.
- Draai rondjes met uw tenen of voet. Dit stimuleert de doorbloeding, dringt de zwelling terug en voorkomt dat de enkel stijf wordt. Als u een paar dagen na de ‘misstap’ weer gewoon op uw enkel kunt staan en weer kunt lopen, kunt u de enkel gewoon belasten tijdens dagelijkse bezigheden.
Behandeling verstuikte enkel
Bij een lichte tot matige verstuiking van de enkel is het belangrijk de zwelling en pijn te verminderen. De fysiotherapeut kan daarom een zwachtel aanbrengen, of u het advies geven een elastische kous te dragen.
Bij een zwaardere blessure heeft de enkel ondersteuning nodig van tape, een brace of een spalk. Een ernstige verstuikte enkel kan behandeld worden met kortdurend gipsverband gevolgd door een tapeverband of, in uitzonderlijke situaties, een operatie.
Hoe voorkom ik in de toekomst een enkelblessure?
Om een enkelbandblessure te voorkomen, is het verstandig om goed passende schoenen te dragen. Daarnaast kunt u uw onderbenen trainen, tape aanbrengen of een brace dragen bij het beoefenen van risicovolle sporten zoals zaal- en contactsporten. Beperk het gebruik van tape of een brace alleen tot wedstrijden. Een zwachtel geeft géén bescherming tegen verstuiking. Voor hulp bij het aanbrengen van de tape of een zwachtel kunt u bij de fysiotherapeut terecht.
Delen: gepubliceerd door C. van Etten. onderschreven door P.M. Mulder (arts)