Column door Bernard Ligtenberg
Meer van het leven genieten, in het hier en nu zijn, veel wordt er over geschreven. Prachtig, maar wat komt er nu werkelijk van terecht?
In het leven van alledag laten we ons meestal gewoon meevoeren met onze gedachten. Zeker wie op de een of andere manier nog gevangen zit in oude gebeurtenissen. Of het nu gaat om grote dingen of kleinigheden: wat allang voorbij is kan ons nog dagenlang bezig houden. Levenslang zelfs, bij traumatische gebeurtenissen die door de heftige emoties van dat moment diep in het geheugen zijn vastgegrift. Soms zó diep dat we er niet meer bij kunnen…. Vergeten, of op een andere manier weggedrukt, verdrongen. Vanuit het besef “gebeurd is gebeurd, niemand kan het ooit nog terugdraaien” ontstaat het besluit om er maar mee te leren leven. “Zo erg was het niet, iedereen heeft weleens wat”. Dat is misschien nog wel het aller-allerpijnlijkste van alles. Want het hoeft niet, we kunnen het gebeurde alsnog een positieve wending geven.
Wat is er aan de hand?
Wat ons overkwam is een gegeven, de kunst is om de gevolgen hiervan te veranderen. Niet de gebeurtenissen zelf, maar de gevolgen beperken het leven van nu. Nog steeds, en dat levert veel problemen op. Eigenlijk gaat het om onze eigen reactie op het gebeurde. We doen het zelf, ook al willen we niet. Maar wat we zelf doen kunnen we ook zelf veranderen…. Als we tenminste eerst bewust worden van wat er gebeurde en de impact daarvan realiseren.
Wat zijn we ons bewust?
Bij zeer heftige gebeurtenissen zijn herinneringen soms geheel of gedeeltelijk “weg”, we kunnen er niet bij. Zeker bij geweld, misbruik, pesten, vooral als dat regelmatig aan de orde was. Bij feiten die wel bekend zijn en minder heftig ontbreekt vaak het bewustzijn dat wat gebeurde goed fout was. Een vergoelijkend: “zo ging dat nu eenmaal in die tijd, het was niet kwaad bedoeld, ze deden toch hun best ….”
Bijvoorbeeld…
Stel je voor dat je als kind vaak te horen kreeg dat je een dommertje bent. Ook al besef je allang dat dit onzin is, het gevoel kan je blijven achtervolgen. Bij elke fout die je maakt komt het terug. Menigeen met veel waardevollere kwaliteiten dan “slim” blijft een leven lang bewijzen “ik ben niet dom”! Wat zou het een rust geven als dit soort “Calimero-gevoelens” verdwijnt. Als je jezelf niet meer hoeft te bewijzen, dat spaart een hoop energie, wat een feest!
Is het nu allemaal echt zo ingrijpend?
We kunnen zo van jongsaf allerlei onnodige gevoelens als “anders zijn”, misplaatste bescheidenheid of superioriteit, faalangst, enz., met ons meeslepen. We worden niet zo geboren, dus is het aangeleerd. Het kan zo groeien omdat kinderen veel accepteren. Een kind kan moeilijk andere ouders zoeken als het ongelukkig is. Aanpassen dus, aan de volwassen wereld, met alle spelregels die daar gelden. Met vallen en opstaan leren we aan de verwachtingen van de omgeving voldoen. De reacties op ons gedrag gebruiken we om in onze natuurlijke behoefte aan aandacht en liefde te voorzien. Als er te weinig aandacht is ontstaan overlevingsmechanismen, letterlijk. Want een kind dat geen affectie krijgt gaat dood. Zo leren we bijvoorbeeld altijd klaar te staan voor een ander ten koste van onszelf. Of worden juist tegendraads, en bij een onveilige jeugd altijd alert en wantrouwend. Nooit met je rug naar de deur gaan zitten, snel afgeleid, veel spanning en onrust. Omdat het overlevingsmechanismen zijn zit het diep, en blijven ze doorwerken als het allang niet meer nodig is.
Wat is nu normaal en wat niet?
Pas als we zien hoe het anders kan beseffen we wat vroeger niet normaal was. Maar het gedrag is dan al gevormd en het voelt zelfs alsof we zo zijn. Dus hoe kan iemand die zich “gewoon” voelt en hulp zoekt voor dit soort problemen, weer “normaal” worden? Wat is normaal, wat past bij ons en wat is aangeleerd?
Doe je ogen eens dicht en stel je voor dat 2 ideale ouders voor jou hadden gezorgd. Je mogelijkheden en beperkingen geaccepteerd, jou gestimuleerd om te doen waar je hart naar uitgaat. Hoe zou dat zijn, hoe zou je dan zijn, wat zou anders zijn?
Hypnotherapie als antwoord
Als er meer contact is met onze essentie, zoals we echt zijn, kunnen overlevingsmechanismen worden omgebogen. De therapeut brengt daartoe de cliënt in hypnose, en in deze toestand kan op een gecontroleerde manier het verleden worden verwerkt. Voor het welslagen van de therapie is een gevoel van veiligheid in de sessies onontbeerlijk. Daarom wordt eerst van voldoende afstand naar het verleden gekeken. Het besef van wat als traumatisch werd ervaren groeit. Door steeds meer terug te gaan naar de kern komt nooit geuite pijn naar buiten: angst, verdriet en boosheid. De last valt van onze schouders, het verleden kan uit onze rug en het pak van ons hart…
Het is minstens zo belangrijk om in dit proces “oude besluiten” bij te stellen. Wie zich vroeger klein en afhankelijk voelde kan nu voor zichzelf opkomen en leert grenzen stellen. Kracht die vroeger in oude woede vastzat komt vrij. We beseffen steeds meer dat het gevoel waar we last van hadden bij vroeger hoort en nu niet meer nodig is. Zo maken we schoon schip met het verleden.
Delen: