Hoe gevaarlijk is het zikavirus?

Sinds mei 2015 is er een zikavirus uitbraak in Brazilië. Deze uitbraak verspreidt zich over o.a. landen in Zuid- en Midden-Amerika. In Nederland is een infectie met dit virus vastgesteld bij 13 mensen die het in Suriname hebben opgelopen. Er is 1 iemand bekend die het virus via seksueel contact overgedragen heeft gekregen. Wat is het zikavirus en is het gevaarlijk voor ons?

Uitbraak is ernstiger dan gedacht

De Wereldgezondheidsorganisatie WHO heeft bevestigd dat de uitbraak van het zikavirus in Brazilië ernstiger is dan gedacht, omdat in verreweg de meeste gevallen mensen geen symptomen vertonen. De Wereldgezondheidsorganisatie heeft de oprukkende verspreiding van het zikavirus als een wereldwijde noodtoestand voor de volksgezondheid bestempeld.

Wat is het zikavirus?

Het zikavirus veroorzaakt een ziektebeeld dat zikakoorts genoemd wordt. Het behoort tot dezelfde familie als die waar ook dengue, gele koorts, West Nile Virus en Japanese Encephalitis toe behoren. Het zikavirus wordt overgebracht van mens op mens door een beet van een geïnfecteerde Aedes-muskiet (deze mug kan ook andere ziektes als dengue en chikungunya overbrengen) en is niet erg bedreigend voor volwassenen. Er is nu ook bewezen dat het virus door seks kan worden overgebracht van mens op mens. Het zikavirus is vernoemd naar het Oegandese Zikabos en daar werd het voor het eerst in 1947 geïsoleerd uit het bloed van een Rhesusaapje.

Zwangere vrouwen die het zikavirus oplopen, lijken een grotere kans te hebben op een kindje met een te kleine schedel en onvolgroeide hersenen. Vooral in Brazilië is het probleem groot. Daar werden vorig jaar 3.500 baby’s geboren met de afwijking, die tot een verstandelijke beperking of vroege dood kan leiden.

Mogelijke symptomen van de zikakoorts

De symptomen ontstaan meestal 3-12 dagen na de beet van een besmette mug. Het is niet altijd zo dat wanneer iemand besmet raakt, dat deze persoon dan ook de ziekteverschijnselen van zikakoorts krijgt. Ongeveer 1 op de 4 mensen krijgt klachten en de meeste volwassenen herstellen helemaal na 2 tot 7 dagen zonder ernstige problemen. Helaas zijn er zijn ook gevallen bekend waarbij de klachten langer aanhouden, hoe lang dat duurt, is nu nog onbekend. De mogelijke symptomen zijn:

  • Hoofdpijn.
  • Acute, maar meestal niet hoge koorts.
  • Een ontsteking van het oog (oogbindvlies-ontsteking).
  • Gevoelloosheid.
  • Spier- en gewrichtspijn (deze pijn is vooral aan de handen en de voeten en dit kan soms gepaard gaan met gewrichtszwelling).
  • Huiduitslag (vaak start dit in het gezicht om vervolgens over de rest van het lichaam uit te spreiden).
  • En (minder vaak) hoofdpijn en dan vooral achter de ogen, een gebrek aan eetlust, overgeven, diarree en buikpijn.

Complicaties

Naast bovenstaande symptomen zijn er complicaties mogelijk, echter deze zijn zeldzaam. De complicaties zijn:

  • Een infectie tijdens de zwangerschap kan mogelijk schadelijk zijn voor het ongeboren kind daar er aanwijzingen zijn voor een verband tussen deze infectie en hersenafwijkingen bij het ongeboren kindje. Dit speelt waarschijnlijk vooral bij infectie in het eerste en tweede trimester. Let wel er is nog steeds geen onomstotelijk bewijs dat het zikavirus daadwerkelijk de ongeboren vrucht aantast.
  • Het syndroom van Guillain-Barré en neuropathie. Hiervan is nog onbekend hoe vaak het voorkomt, maar dit is waarschijnlijk zeer zeldzaam. Echter daarmee is het virus niet alleen gevaarlijk voor ongeboren kinderen, maar voor iedereen. Het Guillain-Barré syndroom is een spierziekte, die ernstige verlammingen kan veroorzaken. Het verband met het Zika-virus is nog niet onomstotelijk aangetoond.

Maatregelen voor preventie

Het RIVM heeft geeft de volgende maatregelen voor preventie opgegeven voor reizigers:

  • Draag kleding die de huid bedekt.
  • Smeer de onbedekte huid in met het insect werende middel DEET (diethyltoluamide) bevat. Voorzichtigheidshalve wordt geadviseerd om concentraties boven de 30% te mijden bij kinderen jonger dan 2 jaar en bij vrouwen die zwanger zijn.
  • De mug prikt vaak laag bij de grond, zorg dus vooral voor dichte schoenen en sokken.
  • Slaap altijd onder een (geïmpregneerde) klamboe of in een muggenvrije ruimte.
  • Het is dus gebleken dat het virus ook seksueel overdraagbaar is. Het is dus mogelijk dat je besmet bent tijdens je verblijf in een van de risicogebieden zonder dat je klachten hebt bemerkt. Dan kun je bij thuiskomst door middel van seks het virus overdragen. In Nederland is inmiddels één geval bekend.

Reizigers met een immuunstoornis of een chronische ziekte worden evenals zwangere vrouwen geadviseerd voor vertrek advies bij een behandelend arts of reizigerskliniek te vragen. Voor meer informatie over de landen waar het virus heerst, kun je de website van het RIVM of die van het WHO raadplegen.

Welke oplossingen zijn er?

Er zijn (nog), geen vaccins om deze infectie te voorkomen en er zijn geen medicijnen die het zikavirus kunnen doden. De behandeling bestaat uit het bestrijden van symptomen. Verder is er in een Braziliaanse stad een genetisch gemanipuleerde mannetjesmug verspreid die het zikavirus moet stoppen. Die mug kan zich voortplanten, maar zijn nakomelingen gaan dood voor ze zelf vruchtbaar zijn. De populatie neemt dan snel af. Omdat alleen de vrouwtjesmuggen prikken, verspreidt de gemanipuleerde mannetjesmug de ziekte niet nog verder. Bij de test nam in een wijk in de Braziliaanse stad het aantal muggen dat het virus verspreidt, met 82 procent af. Een deskundige zegt dat als de methode breed wordt toegepast, de muggenpopulatie ver genoeg zal afnemen om verspreiding van ziektes te voorkomen.

 

Bronnen: rivm.nl, rodekruis.nl

Delen:  
5 reacties op “Hoe gevaarlijk is het zikavirus?
  1. “Van mens op mens verspreidbaar”?? Dacht alleen door die muggen? Ja en nu blijkbaar dus door seks. Maar dat is nogal n verschil. Kunnen we in de supermarkt door een hoestende besmette reiziger besmet worden of alleen door seks met hem/haar te hebben?? Onduidelijk!!! Schept dus angst.

    Geschreven door Bea op
  2. Staan echt onjuistheden in dit artikel. Het is ondertussen al duidelijk dat bijvoorbeeld dat bij de 3500 geboren babies maar letterlijk een tiental misschien zika heeft gehad en dan nog niet duidelijk dat dit de handicap heeft veroorzaakt.

    Geschreven door Jay op
  3. Is niet onduidelijk. Er staat dat het virus door seksueel contact kan worden overgedragen. Dat is tenminste wat er tot nu toe bekend is…..of er nog andere besmettingsgevaren zijn zal uiteindelijk moeten blijken. Vooralsnog niet in ieder geval

    Inmiddels is er ook in de VS een geval seksuele overdracht bekend

    Geschreven door Tandor op
  4. Niet van mens op mens maar met tussenkomst van een mug.
    als een mug een besmette gastheer bezoekt en bloed neemt en vervolgens een andere gastheer bezoekt kan het virus worden overgedragen
    Van mens op mens vooralsnog alleen door seksueel contact.

    De klachten kunnen inderdaad heftig zijn, maar niet levensbedreigend.

    Geschreven door Tandor op
  5. Dank voor je uitleg, Tandor.

    Geschreven door Bea op

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

*

Blijf op de hoogte met onze wekelijkse nieuwsbrief