Ik ben afgelopen zondag in de tuin ebzig egweest om al het groen (bamboe, boompjes, takken, klimop en graspollen) te verwijderen.Ik heb hierbij schrammen en wondjes opgelopen waarbij de bovenste huidlaag weg is zonder veel bloed), maar gewoon doorgewerkt. Pas aan het einde van de middag realiseerde ik me om de wonden schoon te maken. Nu ben ik over de dertig en heb ik mijn tetanusinjectie voor mijn tiende gehad. Nu ik gehoord heb van iemand wat tetanus met je doet (is een marteling en levensbedreigend) maak ik mij zorgen of ik nu geen gevaar loop.

Ik had de dokter (telefonisch) gesproken en die zegt dat bij schrammetjes en kleine wondjes geen tetanusinjectie wordt gegeven, alleen bij dierenbeten, steekwonden en grote wonden bij ongelukken, omdat kans op besmetting vrijwel nihil). Mijn wondjes heeft ze echter niet gezien en ik heb ergens gelezen dat de kans op besmetting ook bij niet diepe wonden mogelijk is. Tegelijkertijd besef ik dat iedereen zich weleens bezeerd en wondjes oploopt bij het klussen buiten en in de tuin, en toch komt besmetting in NL vrijwel niet voor). Ik heb alleen lang gewacht met schoonmaken en het zijn aardig wat (niet diepe) prikkende wondjes en schrammetjes. Ben gewoon bezorgd, hopelijk om niets.

Lijkt me dus niet nodig bij een schaafwond, in een roetige spijker trappen of door een dier gebeten worden (diepere wonden) zijn wel situaties waarbij voor de zekerheid een tetanusprik gegeven wordt.

Tetanus treedt op wanneer er ergens in het menselijk lichaam sporen van C. tetani ontkiemen en lokaal toxine produceren. De omstandigheden die leiden tot de ontkieming van tetanussporen (overgang naar de vegetatieve vorm) en de daarop volgende productie van toxine (tetanospasmine) zijn niet geheel bekend, maar een omgeving met een lage zuurstofspanning is hiervoor essentieel. De sporen kunnen maanden tot jaren in het lichaam overleven.
Trauma, weefselnecrose, ophoping van melkzuur, bloedingen en een gestoorde bloedvoorziening kunnen bijdragen aan een geschikt milieu voor uitgroei. De aanwezigheid van sommige chemische stoffen, waaronder in het bijzonder calciumionen, verhoogt de kans op het ontstaan van klinische tetanus. Ook infectie van een wond met pusvormende bacteriën bevordert de ontkieming van tetanussporen, waarschijnlijk door het verbruiken van zuurstof. Verstoring van het normale weefselmetabolisme door aanwezigheid van lichaamsvreemde stoffen zoals geneesmiddelen, drugs, vaccins, vreemde voorwerpen of toxinen van andere bacteriën kan het ontstaan van tetanus bevorderen. Eenmaal gevormd vindt hematogene verspreiding van het toxine door het lichaam plaats.
Het toxine kan de bloed-hersenbarrière niet passeren. Transport via neuronen is de weg waarlangs het toxine het centraal zenuwstelsel bereikt. Het toxine bindt aan receptoren van de motorische eindplaat in de spier en gaat vandaar via het axon naar het centraal zenuwstelsel, waar het toxine de reflexboog ontremt, zodat als gevolg van allerlei prikkels voor tetanus typische, ernstige spierspasmen ontstaan. Het toxine is uiterst giftig.
De incubatietijd varieert van één dag tot enkele maanden, maar bedraagt meestal 3 tot 21 dagen. De incubatietijd wordt vooral bepaald door de plaats en de aard van de verwonding. De incubatietijd is langer naarmate de wond kleiner en minder gecontamineerd is en naarmate de afstand van de wond tot het centrale zenuwstelsel groter is.
De bron van infectie met C. tetani is meestal contact met stof, straatvuil of mest van dieren (vooral paardenmest). Sporen of bacteriën komen via een defect in huid of slijmvliezen in het weefsel terecht. Tetanus kan ook optreden bij kleine prikverwondingen zoals die bijvoorbeeld ontstaan tijdens tuinieren. Veel gevallen van tetanus ontstaan juist als gevolg van dergelijke kleine verwondingen omdat mensen met grotere wonden doorgaans tegen tetanus worden ge(re)vaccineerd. Ook een beet van een dier kan leiden tot tetanus.
Sinds de introductie van tetanustoxoïd in het Rijksvaccinatieprogramma eind jaren veertig, is het aantal tetanusgevallen flink gedaald. Het aantal tetanuspatiënten is in recente jaren zeer klein. Bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg zijn de laatste twintig jaar weinig gevallen van tetanus gemeld. In de periode 1979 tot en met 1991 zijn in totaal 45 gevallen van tetanus gemeld. Van de 41 personen bij wie de vaccinatiestatus vermeld werd, waren 37 personen (90%) nooit gevaccineerd tegen tetanus; 4 personen waren (mogelijk) ooit tegen tetanus ingeënt maar gegevens over de volledigheid van vaccinatie en de periode die sinds vaccinatie was verstreken, ontbraken.

Hallo Lise, bedankt voor je antwoord. Aan de ene kant is de info wel een geruststelling, maar aan de andere kant lees ik dat tetanus vaker voorkomt bij kleinere prikwonden zoals bij het tuinieren, omdat je hiervoor niet naar het zh gaat voor een prik. Zoals ik al zei, ik ben de hele middag in de tuin bezig geweest en heb prik en schaafwondjes en ben niet echt voorzichtig geweest. Aan de andere kant kan ik mij niet voorstellen dat ik de enige ben geweest, die waarschijnlijk onbeschermd, in de tuin krassen en verwondingen oploopt.

Maar stel dat..... het blijft malen in mijn hoofd.
Ik houd er dus een gemengd gevoel aan over. Ik heb een angststoornis wat als een sterke katalysator werkt, dus dat helpt niet echt.

Toch bedankt voor je moeite Lise.

Dit wou ik ook nog kwijt. Ik heb foto's gezien en verhalen gelezen over de mensen die het hadden (de hoepelrug, ademhalingsproblemen, spierverkrampingen waarmee je je eigen botten kunt breken enz., en dit alles kan maanden duren) en dat blijft in mijn hoofd dwalen. Vreselijk, ik kan er nauwelijks van slapen, ben echt ongerust. En de mogelijk lange incubatietijd maakt het erger, begrijp je.

Excuus, dat ik je confronteer met deze gedachten.

Kleine beet van hond. Tetanus?
http://www.dokter.nl/forum/Overige-onderwerpen/196950-Tetanus.html

Tetanus en honden- en kattenbeten
http://www.dokter.nl/forum/Overige-onderwerpen/32270-Tetanus-en-honden-en-kattenbeten.html

Gebeten door hond, vraagje over tetanus
http://www.dokter.nl/forum/Reuma/173855-vraagje-over-tetanus.html

Gestoeid met hond. Wel of geen tetanus?
http://www.dokter.nl/forum/Overige-onderwerpen/176935-Wel-of-geen-tetanus.html

Tetanus prik voor werk
http://www.dokter.nl/forum/Overige-onderwerpen/28826-Tetanus.html

Gebeten door een varken
http://www.dokter.nl/forum/Overige-onderwerpen/33156-Gebeten-door-een-varken.html

Door een wilde kat gebeten, is een tetanusspuit dan nodig?
http://www.dokter.nl/forum/Overige-onderwerpen/32984-door-een-wilde-kat-gebeten-is-een-tetanusspuit-dan-nodig.html

Tetanus en zwangerschap?
http://www.dokter.nl/forum/Zwangerschap/145386-tetanusspuit.html

Verroeste spijker, Tetanusprik, wel of niet?
http://www.dokter.nl/forum/Overige-onderwerpen/200608-Tetanusprik-wel-of-niet.html

Dierentuin, tetanus?
http://www.dokter.nl/forum/Overige-onderwerpen/235433-Tetanus.html

Goede avond,
Een week geleden op zondag, deed ik een stap achteruit op het pad van mijn voortuin en een stuk hout met doornen steek in mijn kuit. Een gat en een streepwond. dat bloedde, was niet erg pijnlijk maar ik heb met papier zakdoeken en later gedrenkt in water de wond gestelpd. En later betadine op gezet, oppervlakkig en een pleister. Maar nu, vraag ik me af of ik kans heb op tetanus te krijgen. Ik heb de Artsenpost gebeld, twee keer zelfs, en ze zeiden dat ik te laat was voor een prik in principe maar dat het niet ernstig bleek. Later in de middag voelde ik een kramp in de kuit. Ik ben meer dan tien jaar gevaccineerd. Ben 63 jaar. De laatste dokter raadde me aan om morgen naar de huisarts te gaan eventueel.
Wat vind u ervan?

@Ghislaine

Je kunt natuurlijk altijd morgen naar de huisarts gaan en alsnog een vaccinatie halen. Als het langer dan 10 jaar geleden is,moet je wel daarna ook de herhalingsprik krijgen om volledig beschermd te zijn.
Maar dan kun je wel weer 10 jaar vooruit.

Ga ermee naar de huisarts als je klachten hebt. Een tetanusprik zul je niet meer krijgen want daar is het idd te laat voor. Maar als het ontstoken zou zijn, kan de huisarts daar wel iets anders voor voorschrijven. Ik acht de kans op tetanus ook erg klein